Przedmiotem wynalazku jest zamek do drzwi samochodu, zwlaszcza do tylnych drzwi samochodu o scietej linii tylnej czesci nadwozia. Zamek tyl¬ nych drzwi samochodu o takiej linii nie tylko blo¬ kuje drzwi w ich zamknietym polozeniu, ale rów¬ niez zabezpiecza drzwi od ruchu w stosunku do stalej konstrukcji nadwozia. W szczególnosci zamek winien zabezpieczac dolna czesc drzwi od przesu¬ niecia w plaszczyznie osi zawiasów i powinien je blokowac zarówno w kierunku prostopadlym jak i równoleglym do osi zawiasów.Znane konstrukcje takich zamków aczkolwiek poczatkowo zabezpieczaja przed takim przesunie¬ ciem, to jednak charakteryzuja sie ta wada, ze wystepuja luzy pomiedzy zaczepem zamka a wspólpracujacymi elementami blokowania na sku¬ tek wad produkcyjnych badz tez po pewnym cza¬ sie na skutek zuzycia.Celem wynalazku bylo opracowanie konstrukcji zamka do drzwi samochodu, zwlaszcza do drzwi tylnych samochodu o scietej linii nadwozia, poz¬ bawionego wad i niedogodnosci znanych rozwiazan.Zamek zawiera obudowe z plyty, w której znaj¬ duje sie wneka dla wprowadzania i wyprowadza¬ nia z niej zaczepu, korzystnie cylindrycznego, prostopadle do jego osi. Os zaczepu jest scisle pros¬ topadla do plaszczyzny wymienionej plyty. Zamek zawiera dwie dzwignie osadzone przegubowo na Wymienionej plycie obudowy, po jednej z kazdej Strony wneki, w stosunku do kierunku ruchu za- 2 czepu. Dzwignie te sa osadzone obrotowo na osiach prostopadlych do plyty pomiedzy otwartym polo¬ zeniem zamka i maja gniazda ustawione czolem w kierunku wlotu do wneki plyty dla umozliwie- B nia ruchu zaczepu pomiedzy nimi a polozeniem zamknietym zamka.'Gniazda sa zwrócone ku sobie scisle otaczajac powierzchnie zaczepu gdy jest on umieszczony we wnece, dla jego zablokowania.Gniazda maja powierzchnie dla uchwycenia za- 10 czepu, które w otwartym polozeniu zamyka sie blisko rozstawione i pozostaja w styku z zacze¬ pem dla obrócenia dzwigni do zamknietego polo¬ zenia zamka.Cel wynalazku zostal osiagniety przez to, ze 15 zamek zawiera przegubowo osadzony na jednej z dwu dzwigni ogranicznik ze sprezyna rozciagnieta pomiedzy nim i obudowa dla odciagania jednej dzwigni w kierunku otwartego polozenia zamka i dla dociskania ogranicznika do drugiej dzwigni. 20 Ogranicznik ma czolowa powierzchnie oporowa dostosowana do slizgania sie po nim drugiej dzwigni pod dzialaniem tej sprezyny, gdy zaczep jest umieszczony pomiedzy gniazdami dzwigni w zamk¬ nietym polozeniu zamka, do polozenia, w którym 25 druga dzwignia jest dociskana do zaczepu dla za¬ cisniecia tego zaczepu pomiedzy dwoma gnizdami.Dzwignia, na której jest osadzony obrotowo ogranicznik ma wysunieta krzywkowa powierz¬ chnie do dociskania drugiej dzwigni dla latwiej- 3q szego otwierania zamka. Korzystnie, zamek zawiera 123 1463 123 146 4 wykonanie w plycie obudowy nadlewy dla ograni¬ czenia obrotu gzwigni odpowiednio w kierunku otwartego i zamknietego polozenia zamka. Nad- ^ef^T WJ3/: wypusty Wycisniete z plyty obudowy i wytloczone w plaszczyznie tej plyty. Obudowa zamka ma dwie scianki rozmieszczone po obu s.tro- r.stch wneki, w plyciej Scianki te sa. nachylone pod katem* do kierunku mchu zaczepu, a kazda z nich jest "Ubstosowana do wspólpracy z odpowiednia sprezyna zamocowana wzgledem zaczepu dla pro¬ wadzenia jego ruchu we wnece. Ponadto obudowa ma wykonane w jej plycie gniazdo do wprowadza¬ nia obsady korzystnie guzikowego przycisku od¬ dzialywujacego na ogranicznik. Gniazdo to ma otwory dla wprowadzania kolków mocujacych gu¬ zikowy przycisk ustalajacy jego polozenie na obu¬ dowie.Dzieki takiemu rozwiazaniu konstrukcji zamka wedlug wynalazku zapobiega sie powstawaniu w nim luzu niezaleznie od wad wytwarzania czy zu¬ zycia jego czesci. Pozwala to uniknac wad i nie¬ dogodnosci znanych rozwiazan.Zamek wedlug wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie jego wykonania na rysunku, na któ¬ rym fig. 1 przedstawia zamek wedlug wynalazku w jego polozeniu otwartym, w czesciowym prze¬ kroju, fig. 2 — zamek jak na fig. 1 ale w polo¬ zeniu zamkniecia, w czesciowym przekroju, fig. 3 — zamek jak na fig. 1 w zamknietym polozeniu w widoku z góry, fig. 4 — zamek w przekroju wzdluz linii IV—IV na fig. 2, dla jasnosci uwidoczniajaca jedynie czesc zamka.Zamek 1 dla tylnych drzwi samochodu o scietej linii tylu nadwozia zawiera obudowe 2 z plyta 2x (fig. 3) wyposazona w otwory 3 dla zamocowania obudowy 2 do nadwozia pojazdu. Zamek zawiera zasadniczo cylindryczny zaczep 4 (fig. 1 i 2) przez¬ naczony do wspólpracy z innymi elementami zam¬ ka dla blokowania drzwi pojazdu w zamknietym polozeniu. Jezeli obudowa 2 jest osadzona na nad¬ woziu pojazdu, to zaczep 4 jest przymocowany do tylnych drzwi pojazdu, natomiast w przypadku osadzenia obudowy 2 na tylnych drzwiach zaczep 4 mocuje sie do nadwozia.Obudowa 2 zamka zawiera równiez plaska plyte 2b, widoczna na fig. 1 i 2, która lezy w plaszczyz¬ nie prostopadlej do plyty 2a i do osi zaczepu 1 Plyta 2b ma odcieta czesc krawedziowa tworzaca wneke 5, wewnatrz której przesuwa sie zaczep 4 prostopadle do swej osi przy zamykaniu drzwi, do których jest przymocowana obudowa 2 (lub za¬ czep 4). Obudowa 2 zawiera takze dwie sciany 2-d wysiegajace ku górze z krawedzi plyty 2b po prze¬ ciwleglych stronach wneki 5 w stosunku do drogi przemieszczania sie w niej zaczepu 4. Sciany 2i sa nachylone ku sobie i w kierunku wejscia do wneki 5 dla wspólpracy kazdej z nich z odpowiednia sprezyna 20 przenoszona przez zaczep 4 dla pro¬ wadzenia jego ruchu we wnece 5.Plyta 2b utrzymuje takze inne elementy zamka jak dwie dzwignie 7, z których kazda jest osadzona obrotowo na odpowiednim sworzniu 9 przegubu dla ruchu obrotowego wokól odpowiedniej osi 6 prosto¬ padlej do plyty 2b. Dzwignie 7 sa osadzone po przeciwleglych stronach wneki 5 w stosunku do kierunku zaczepu 4 w tej wnece a kazda zawiera odpowiednio czesciowo wyciete okragle gniazdo 8, W otwartym polozeniu zamka uwidocznionym na fig. 1, gnizda 8 sa ustawione w kierunku wejscia wneki 5 i maja przylegle blisko rozstawione, obej¬ mujace zaczep powierzchnie, które stykaja sie z zaczepem 4 w jego ruchu we wnece 5 dla obra¬ cania dzwigni 7 (w zamknietym polozeniu zamka' przedstawionym na fig. 2). W tym polozeniu gniaz¬ da 8 sa zwrócone wzajemnie ku sobie tworzac okragly otwór dla umieszczenia zaczepu 4, przy czym gniazda 8 obejmuja zaczep 4 wokól prawie calego obwodu.Plyta podporowa 2b (fig. 4) zawiera wysiegajaca ku górze czesc 2c odpowiednio dla kazdego sworz¬ nia 9 przegubu tak, ze czola dzwigni 7 przylegle do plyty 2b sa odsuniete od pozostalej wiekszej czesci powierzchni plyty 2b dla umozliwienia swo¬ bodnego wzgledem niej, obrotu dzwigni 7.Na jednej z dzwigni 7 znajduje sie ogranicznik 10 zamocowany za pomoca sworznia 11 i posiadajacy os 12 tego sworznia równolegla do osi obrotu ogra¬ nicznika 10, który jest sprezyscie doprowadzany, : jak to bedzie dalej opisane, do styku z wystepem 16 drugiej dzwigni 7. Zakonczenie sworznia 11 jest wysuniete z dzwigni 7, z która jest on sprzezony w lukowej szczelinie plyty 2b, która umozliwia przesuw sworznia 11 a zatem i ogranicznika 10 przy obrocie dzwigni 7 wokól jej sworznia 9 przegubu.Sprezyna 14 ogranicznika 10 jest sprezyna spi¬ ralna przymocowana jednym koncem do ucha 13 na ograniczniku 10, a drugim koncem na obudo¬ wie 2 dla obrócenia ogranicznika 10 i dzwigni 7, na której jest utrzymywana w kierunku odwrot¬ nym do ruchu wskazówek zegara, jak to widac na rysunkach w otawrtym polozeniu zamka 1.Ogranicznik 10 i wystep 16 maja odpowiedni ksztalt (fig. 1) taki aby, w otwartym polozeniu zamka bocz¬ na krawedz wystepu 16 dotykala podluznej bocznej krawedzi 17 ogranicznika 10. Przy obrocie dzwigni 7 w zamknietym polozeniu zamka (fig. 2) wystep 16 sHzga sie wzdluz bocznej krawedzi 17 ograniczni¬ ka 10 i zaskakuje za oporowe czolo 18 ogranicznika dla utrzymania dzwigni 7 w zamknietym poloze-r niu zamka. Oporowe czolo 18 jest tak uksztalto¬ wane, ze ogranicznik 10 moze kontynuowac obrót pod dzialaniem sprezyny 14 a wystep 16 slizga sie wzdluz dzwigni 7 i obraca dzwignie 7 dopóki gniazdo 8 dzwigni zostanie mocno docisniete do za¬ czepu 4 umieszczonego we wnece 5, zaciskajac za¬ czep 4 pomiedzy dwoma gniazdami 8.Dla umozliwienia otwierania zamka 1 z jego zamknietego polozenia stosuje sie, nie uwidocz¬ nione na rysunku, powszechnie znane elementy, to jest dla obracania ogranicznika 10 w kierunku ruchu wskazówek zegara i odlaczenia oporowego czola 13 od wystepu 16. Moze to byc na przyklad przewód Bowdena, ale w tym przykladzie zamka wedlug wynalazku jest to guzikowy przycisk do- s^^-v/any do wchodzenia w opór z wystepem 10a; ogranicznika 10. Dzialanie guzika przyciskowego zwalnia oporowe czolo 18 od sprzezenia z koncem wystepu 16, przy czym ogranicznik 10 i dzwignia 7, z która jest on polaczony moga byc swobodnie obracane w kierunku przeciwnym do ruchu wska- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60123 146 6 zówek zegara pod dzialaniem sprezyny 14 w otwar¬ tym polozeniu zamka. Na tym etapie, boczna kra¬ wedz 17 ogranicznika 10 wchodzi w styk z kra¬ wedzia wystepu 16 umozliwiajacy zeslizg i obrót dzwigni z wystepem 16 w kierunku ruchu wskazó¬ wek zegara dla otwarcia zamka.Dzwignia 7, na której jest przegubowo osadzony ogranicznik, zawiera takze krzywkowa powierzch¬ nie 7a wysunieta w kierunku drugiej dzwigni 7 i dostosowana do zetkniecia z druga dzwignia przy obracaniu dzwigni 7 z zamknietego, do otwartego polozenia zamka dla pomagania w ruchu otwiera¬ nia.Ruch dzwigni 7, w ich otwartym polozeniu, jest ograniczony prz:z odpowiednie nadlewy 19, o które opieraja sie dzwignie w ich otwartym polozeniu.Nadlewy 19 ograniczaja ruch dzwigni 7 w zamknie¬ tym polozeniu, gdy zaczep 4 nie jest uchwycony przez gniazda 8. Nadlewy 19 maja wysiegajace ku górze wystepy uformowane przez wycinanie i wy¬ tloczenie z plyty 2b.Uwidocznione na fig. 3 gniazdo 21 w plycie 2a dostosowane jest do przyjecia i zamocowania gu¬ zikowego przycisku, który oddzialywuje na wystep 10a ogranicznika 10 dla otwarcia zamka.Gniazdo 21 zawiera dwa otwory dla wprowadza¬ nia kolków 22 mocujacych guzikowy przycisk i ustalajacych jego polozenie na obudowie 2.Zamkniecie zamka 1 znajdujacego sie w otwar¬ tym polozeniu, jak na fig. 1, nastepuje gdy dla zatrzasniecia tylnych drzwi pojazdu zaczep 4 jest przemieszczony w kierunku do srodka wneki 5 w kierunku oznaczonym strzalka A na fig. 1 az do zamkniecia drzwi. Zaczep wchodzi w styk z po¬ wierzchniami gniazd 8 powodujac obrót dwu dzwigni 7 w kierunku polozenia zamknietego po¬ kazanego na fig. 2. Analizujac szczególowo mozna stwierdzic, ze dzwignia 7, na której jest przegu¬ bowo osadzony ogranicznik 19 obraca sie w kie¬ runku ruchu wskazówek zegara, podczas gdy druga dzwignia obraca sie w kierunku przeciwnym jak pokazano na rysunku. W czasie tego ruchu wystep 16 slizga sie wzdluz krawedzi 17 ogranicznika i zaskakuje za oporowe czolo 18, blokujac zaczep 4 pomiedzy gniazdami 8 dwu dzwigni 7. Przesuwanie sie konca wystepu 16 wzdluz powierzchni oporo¬ wego czola 18 pod dzialaniem sprezyny 14 zapew¬ nia, ze dzwignia 7, w której jest wyksztalcony wystep 16 jest silnie dociskana do zaczepu 4 i nie wystepuje zaden luz w mechanizmie zamka spo¬ wodowany nierównomiernosciami wymiarowymi produkcji lub zróznicowaniem rozmiarów zaczepu na skutek zuzycia.W celu otwarcia zamka, naciska sie przycisk gu¬ zikowy dla obrócenia ogranicznika 10 w kierunku ruchu wskazówek zegara i dla odlaczenia oporo¬ wego czola 18 od sprzezenia z wystepem 16 i umoz¬ liwienia obrotu dzwigni 7 w kierunku jej otwar¬ tego polozenia, uprzednio opisanego. W czasie pow¬ rotu do otwartego polozenia, jak pokazano na fig. 1, dwie dzwignie wywieraja nacisk na zaczep 4 wy¬ pychajac go z wneki 5.Chociaz zasadniczo zaczep jest cylindryczny,, moze byc on korzystnie wyposazony w leb o wiek¬ szej srednicy dla zapobiegania osiowemu przesu¬ waniu sie go pomiedzy dzwigniami 7 gdy zamek jest zamkniety.Zamek wedlug wynalazku, jakkolwiek szczegól¬ nie przydatny jest dla zamykania tylnych drzwi 5 pojazdu, nadaje sie równiez do wykorzystania, na przyklad dla zamykania przedniej maski pojazdu.Zastrzezenia patentowe 1. Zamek do drzwi samochodu, zwlaszcza do tyl¬ nych drzwi samochodu o scietej linii tylu nadwozia, posiadajacy obudowe z plyta, w której znajduje sie wneka dla wprowadzania i wyprowadzania z niej korzystnie cylindrycznego zaczepu, prostopadle do jego osi, która to os zaczepu jest scisle prosto¬ padla do plaszczyzny plyty, dwie dzwignie osa¬ dzone przegubowo na plycie po jednej z kazdej strony wneki w stosunku do kierunku ruchu za¬ czepu, które to dzwignie maja gniazdo i sa osa¬ dzone obrotowo na osiach prostopadlych do plyty pomiedzy otwartym polozeniem zamka, w którym gniazda sa ustawione czolem w kierunku wlotu do wneki dla umozliwienia ruchu zaczepu pomiedzy nimi a polozeniem zamknietym zamka, w którym gniazda sa zwrócone ku sobie scisle otaczajac po- powierzchnie zaczepu, gdy dla jego zablokowania, jest on umieszczony we wnece a gniazda zawieraja odpowiednie powierzchnie dla uchwycenia zaczepu, które w otwartym polozeniu zamka sa blisko roz¬ stawione i pozostaja w styku z zaczepem dla obró¬ cenia dzwigni do zamknietego polozenia zamka, znamienny tym, ze zawiera ogranicznik (10) prze¬ gubowo osadzony na jednej z dwu dzwigni (7) ze sprezyna (14) rozciagnieta pomiedzy tym ogranicz¬ nikiem i obudowa (2) przy czym ogranicznik ma oporowa czolowa powierzchnie (18) dostosowana do zeslizgiwania sie po nim drugiej dzwigni (7) pod dzialaniem sprezyny (14), gdy zaczep (4) jest umieszczony pomiedzy gniazdami dzwigni (8) w zamknietym polozeniu zamka do polozenia w któ¬ rym druga dzwignia (7) jest dociskana do zaczepu dla zacisniecia tego zaczepu pomiedzy dwoma gniazdami (S). 2. Zamek do drzwi samochodu wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze dzwignia (7), na której jest osadzony obrotowo ogranicznik (10) ma wysunieta krzywkowa powierzchnie (7a). 3. Zamek do drzwi samochodu wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze obudowa (2) zawiera nadlewy (19) ograniczajace obrót dzwigni (7). 4. Zamek do drzwi samochodu wedlug zastrz. 3, znamienny tym, ze nadlewy (19) maja wypusty wyciete z plyty (2b) obudowy (2)- i wytloczone w plaszczyznie plyty. 5. Zamek do drzwi samochodu wedlug zastrz. 1, znamienny, tym, ze obudowa (2) ma dwie sciany (2d) rozmieszczone po obu stronach wneki (5) w plycie (2b) wzgledem kierunku ruchu zaczepu (4), przy czym sciany te sa nachylone pod katem do kierunku tego ruchu a kazda z nich jest dostoso¬ wana do wspólpracy ze sprezyna. 6. Zamek do drzwi samochodu wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze obudowa (2) ma wykonane w plycie (2a) gniazdo (21) dla wprowadzania obsady przycisku oddzialywujacego na ogranicznik (10), przy czym gniazdo (21) ma otwory dla wprowa¬ dzania kolków (22) mocujacych guzikowy przycisk. 15 20 25 £0 35 40 45 50 55 60123 146 ÓZGraf. Z.P. Dz-wo, z. 74 (80+15) 10.S4 Cena 100 zl PL PL PL