PL116427B1 - Pesticide,in particular insecticide,acaricide and nematocide - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek szkodnikobój¬ czy, zwlaszcza owadobójczy, roztoczobójczy i nicie¬ niobójczy zawierajacy jako substancje czynna nowe amidy estrów 2-cyklopropylopirymidynylowych-(4) wzglednie estry 2-cyWopropylopirymidynylowych-(4) kwasów (tiono) (tiolo)-fosforowych(fosfonowych) oraz znane nosniki i/lub zwiazki powierzchniowo czynne.Wiadomo, ze pewne estry pisrymidynylowe kwasów . tiono(tiolo)-fosforowych, na przyklad ester Ó,0-dwu- etylo-0-/2-izo-propylo-6-metylopirymidynylowy-(4) kwasu tionofosforowego, ester O-etylo-S-m-propylo- -0-(2-izo-propylo-6-metylopirymidynylowy-(4) kwasu tiono-tiolo-fosforowego i ester 0,0-dwuetylo-0-(2-me- tylotio-6-metylopirymidynylowy-(4) kwasu tionofos¬ forowego dzialaja owadobójcze*, roztoczobójczo j ni- cieniobójczo (opis patentowy RFN nr 910 652 i opis patentowy RFN DOS nr 2 360 877).Dzialanie ich, zwlaszcza w nizszych dawkach i ste¬ zeniach inie zawsze jest zadowalajace.Stwierdzono, ze nowe amidy estrów 2-cyklopropy- lopirymidynylowych-(4) wzglednie estry 2-cyklopro- pylopirymidynylowe-(4) kwasów (tiono)-(fosforowych (fosfonowych o wzorze 1, w którym R oznacza rod¬ nik alkilowy, R1 oznacza rodnik alkilowy, grupe al- koksylowa, alkilotio, alkiloaminowa lub rodnik feny- lowy, R2 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub atom chlorowca i X oznacza atom tlenu lub siarki odznaczaja sie doskonalym dzialaniem szkodnikobój- czym, zwlaszcza bardzo dobrym dzialaniem owado¬ bójczym, roztoczobójczym oraz nicieniobójczym. 10 15 20 Nowe amidy estrów 2-cyklopropylopiryTnidynylo- wych-(4) wzglednie estry 2-cyklopropylopirymidy- nylowe-(4) kwasów (tiono) (tiolo)-fosforowych/fosfo- nowych o wzorze 1 otrzymuje sie przez reakcje halo¬ genków amidoestrów lub estrów kwasów (tiono)(tio- lo)-fosforowych(fosfonowych) o wzorze 2, w którym R, R1 i X maja wyzej podane znaczenie i Hal ozna¬ cza atom chloru lub bromu, z 2-cyklopropylo-4-hy- droksypirymidynami o wzorze 3, w którym R2 ma wyzej podane znaczenie, ewentualnie wobec akcep¬ tora kwasu i ewentualnie w srodowisku rozcienczal¬ nika. Amidy estrów 2-cyklopropylopirymidynylo- wych-(4) wzglednie estry 2-cyklopropylopirymidyny- lowe-(4) kwasów (tiono)-(tiolo)-fosforowych(fosfono- wych) o wzorze 1 wykazuja niespodziewanie znacz¬ nie lepsze dzialanie szkodnikobójcze, zwlaszcza owa¬ dobójcze, nicieniobójcze i roztoczobójcze niz znane ze stanu techniki zwiazki o podobnej budowie i ta¬ kim samym kierunku dzialania.Zwiazki o wzorze 1 wzbogacaja zatem stan tech¬ niki. W przypadku stosowania chlorku kwasu 0-me- tyloetanofosfonowego i 2-cyklopropylo-5-n-propylo- -4-hydroksypirymidyny jako zwiazków wyjsciowych, przebieg reakcji przedstawia podany schemat.Stosowane jako zwiazki wyjsciowe halogenki ami¬ doestrów lub estrów kwasów (tiono) (tiolo)-fosforo- wych(fosfonowych) przedstawia ogólnie wzór 2.We wzorze tym R oznacza korzystnie prosty lub rozgaleziony rodnik alkilowy o 1—5, korzystnie 1—3 atomach wegla, R1 oznacza prosty lub rozgaleziony 116 427116 427 rodnik alkilowy o 1—5, zwlaszcza 1—3 atomach we¬ gla, prosta lub rozgaleziona grupe alkilowa, alkilotio lub alkiloaminowa o 1—5," zwlaszcza 1—3 atomach wegla w kazdym rodniku alkilowym lub oznacza rodnik fenylowy, X oznacza atom tlenu lub siarki i Hal oznacza atom chloru.Przykladami zwiazków wyjsciowych o wzorze 2 sa: chlorki kwasów 0-metylo-, 0-etylo-, 0-n-propylo- i O-izo-propylo-metano, -etano-, -propano- i fenylo- fosfonowego oraz odpowiednie tioanalogi, ponadto chlorki kwasów 0,0-dwumetylo-, 0,0-dwuetylo-, 0,0- -dwu-n-propylo-, O-metylo-0-etylo-, 0-metylo-0-n- -propylo-, 0-metylo-O-izo-propylo-, O-etylo-0-n-pro- pylo- i 0-etylojO-izo-propylo-fosforowego oraz ich odpowiednie tioanalogi, oprócz tego chlorki kwasów 0,S-dwumetylo-, 0,S-dwuetylo-, 0,S-dwu-n-propyl©-, 0,S-dwu-izo-propylo-, 0-metylo- S-etyló-, 0-metylo- -S-n^propylo-, 0-metylo-S-izo-propylo, 0-etylo-S-me- tylo-, 0-etylo-S-n-propylo-, 0-etylo-S-izo-propylo-, 0-n-propylo-S-metylo-, 0-n-propylo-S-etylo-, 0-n- Hpropylo-S-izo-propylo-, O-izo-pronylo-S-metylo-, 0- -izo-propylo-S-etylo-, 0-izo-propyloySHn-propylo-tio- nofosforowego oraz odpowiednie tioanalogi i ponadto chlorki kwasów O-metylo-N-metyloamido-, 0-metylo- -N-etyloamido-, O-metylo-N-n-propyloamido-, 0-me- tylo-N-izo-propyloamido-, O-etylo-N-metyloamido-, 0-etylo-N-etyloamido-, 0-etylo-N-n-propyloamido-, 0-etylo-N-izo-propyloamido- 0-propylo-N-metyloami- do-, 0-n-propylo-N-etyloamido-, O-n-propylo-N-n- -propyloamido-, 0-n-propylo-N-izo-propyloamido-, 0-izo-propylo-N-metyloamido-, O-izo-propylo-N-ety- loamido-, 0-izoHpropylo-N-n-propyloamido i 0-izo- -propylo-N-izo propyloamido-fosforowego oraz odpo¬ wiednie tioanalogi.Zwiazki wyjsciowe o wzorze 2 sa znane.Stosowane równiez jako zwiazki wyjsciowe 2-cy- Woprapylo-4-hydroksypirymidyny o wzorze 3 przed- " stawia wzór 3. We wzorze tym R2 oznacza korzystnie atom wodoru, prosty lub rozgaleziony rodnik alki¬ lowy o 1—5, zwlaszcza 1—5 atomach wegla lub atom chloru lub bromu.Przykladami zwiazków wyjsciowych o wzorze 3 sa: 2-cyklopropylo-4-hydropirymidyna, 2-cyklopro- pylo-5-metylo-4-hydroksypirymidyna, 2-cyklopropy- lo-5-etylo-4-hydroksypirymidyna, 2-cyklopropylo-5- -n-propylo-4-hydroksypirymidyna, 2-cyklopropylo-5- -izo-propylo-4-hydrokEypirymidyna, 2-cyklopropylo- -5-chloro-4-hydroksypirymidyna i 2-cyklopropylo-5- -bromo-4-hydroksypirymidyna.Zwiazki wyjsciowe o wzorze 3 sa mowe.Zwiazki o wzorze 3, w którym R2 oznacza atom wodoru lub rodnik alkilowy otrzymuje sie przez reakcje halogenków kwasu 2-etoksyakrylowego lub 2-etoksy-l-alkiloakrylowego z chlorowodorkiem cy- klopropyloamidyny wobec akceptora kwasu na przy¬ klad trójetyloaminy i ewentualnie w srodowisku roz¬ cienczalnika, na przyklad acetonitrylu w tempera¬ turze 0—50°C. Tak otrzymana 2-cyklopropylo-4-hy- droksypirymidyne mozna przeprowadzic przez reak¬ cje z chlorowcami, np. chlorem lub bromem, ewen¬ tualnie wobec akceptora kwasu np. wodorotlenki po¬ tasu, ewentualnie w rozcienczalniku np. wodzie, w temperaturze 0—50°C, w 5-chloro- Jufo 5-bromo-2- -cyklopropylo-4-hydroksypirymidyne. 10 15 20 25 35 40 45 50 60 65 Sposób wytwarzania amidów estrów lub estrów 2-cyklopropylo-pirymidynylowych-(4) kwasów (tio- no) (tiolo)-fosforowych (fosfonowych) prowadzi sie korzystnie w srodowisku odpowiedniego rozpuszczal¬ nika lub rozcienczalnika.Praktycznie stosuje sie wszystkie obojetne roz¬ puszczalniki organiczne. Do nich naleza zwlaszcza alifatyczne i aromatyczne, ewentualnie chlorowane weglowodory, np. benzyna, benzen, toluen, ksylen, chlorek metylenu, chloroform, czterochlorek wegla, chlorobenzen i 0-dwuchloro-benzen, etery, inp. eter etylowy i butylowy, czterowodorofuran i dioksan, ketony, np. aceton, metyloetyloketon, metyloizopro- pyloketon i metyloizobutyloketon oraz nitryle np. acetonitryl i propionitryl.Jako akceptory kwasu stonuje sie wszystkie zwykle akceptory kwasu. Szczególnie korzystne sa weglany i alkoholany metali alkalicznych np. weglan sodu i potasu, metylan i etylan sodu i potasu, ponadto alifatyczne, aromatyczne lub heterocykliczne aminy, na przyklad trójetyloamina, trójmetyloamiina, dwu- metyloanilina, dwumetyloibenzyloamina i pirydyna.Reakcje prowadzi sie w szerokim zakresie tem¬ peratur. Na ogól prowadzi sie w temperaturze od —10°C do 100°C, korzystnie 0—80°C. Reakcje prowa¬ dzi sie przewaznie pod cisnieniem normalnym. -Przy przeprowadzaniu sposobu stosuje sie reagenty zwykle w stosunku równomolowym. Nadmiar jednego lub drugiego reagentu nie daje istotnych korzysci. Re¬ akcje prowadzi przewaznie w odpowiednim rozpusz¬ czalniku wobec akceptora kwasu mieszajac miesza¬ nine reakcyjna przez kilka godzin w potrzebnej tem¬ peraturze. Nastepnie dodaje sie rozpuszczalnik orga¬ niczny, np. toluen i przerabia sie faze organiczna w znany sposób. Faze te przemywa sie, osusza i od- destylowuje z niej rozpuszczalnik.Nowe zwiazki otrzymuje sie w postaci olejów, z których czesc destyluje, z rozkladem. Mozna je uwolnic od resztek lotnych skladników i tym samym oczyscic przez tak zwane poddestylowanie to jest dluzsze ogrzewanie pod zmniejszonym cisnieniem do 'umiarkowanie podwyzszonej temperatury. Do ich charakterystyki sluzy wspólczynnik zalamania swiatla.Amidy estrów 2-cyklopropylopirymidynylowych-(4) lub estry 2-cyklopropylopirymidynylowe-(4) kwasów (tiono)-)tiolo)-fosforowych (fosfonowych) sa dosko¬ nalymi srodkami szkodnikobójczymi zwlaszcza owa¬ dobójczymi, roztoczobójczymi i nicieniobójczymi.Dzialaja one skutecznie na szkodniki roslin, szkod¬ niki sanitarne i przechowalniane oraz ektopasozyty.Przy nieznacznej fitotoksycznosci dzialaja bardzo skutecznie na owady o narzadzie gebowym ssacym i gryzacym.Z tego wzgledu zwiazki o wzorze 1 mozna sto¬ sowac z dobrym wynikiem w postaci srodków szkod- nikobójczych w ochronie roslin oraz( higienie prze¬ chowalnictwie i weterynarii.Substancje czynne dobrze tolerowane przez rosliny i nieznacznie toksyczne dla stalocieplnych sluza do zwalczania szkodników zwierzat, zwlaszcza owadów, pajeczaków i nicieni wystepujacych w rolnictwie, lesnictwie, przechowalnictwie i ochronie materialów oraz higienie. Dzialaja one na gatunki podatne i od-116 427 6 porne oraz na wszystkie lub poszczególne stadia -roz¬ wojowe.Do tych szkodników naleza nizej podobne: Z rzedu Isopoda np. Oniscus asellus, Armadillidium vulgare, Porcellio scaber.Z rzedu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus, Z rzedu Chilopoda np. Geophilus carpophaus, Scu- tigera spec, Z rzedu Symphyla np. Scutigerella immaculata, Z rzedu Thysanura np. Lepiisma saccharina, Z rzedu Callembola np. Onychiurus armatus Z rzedu Orthoptera np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Leucophaea maderae, Blat- tella germanica, Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratiorioides, Melanoplus dif- ferentialis, Schistocerca gregaria, A Z rzedu Dermaptera np. Forficula auricularia Z rzedu Isoptera np. Reticulitermes spp., N Z rzedu Anoplura np. Phylloxeira vastatrix, Pemphigus spp., Pediculus humanus corporis, Hae- matopinus spp., Linoginathus spp., Z rzedu Mallophaga np. Trichodectes spp., Dama- linea spp., Z rzedu Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci, Z rzedu Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma auadrata, Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma spp.Z rzedu Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemi- sia tobaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gos- sypii, Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Do- raliis fabae, Doiralis pomi, Erisonia lanigerum, Hy- alopterus arundinis, Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Empo- asca spp., Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia oleae, Laodelphax striatel- lus, Nilaparvata lugeins, Aonidiella aurantii, Aspidio- tus hedera, Pseudococcus spp., Psylla spp.Z rzedu Lepidoptera np. Pectinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocol- letis blancerdella, Hyponomeuta padella^ Plutella maculipemnis, Melacosoma ineustria, Euproctis chry- sorrhoea, Lyniantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phylloconistis citrella, Agrotis spp., Euxoa spp., Fel- tia spp., Earias insulana, Heliothis spp., Laphygma exigua, Mamestra brassicae, Panolis flammea, Pro- denia litura, Spodoptera spp., Trichoplusia mi. Car- pocapsa pomonella, Pieris spp., Chile spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuchniella, Galleria mellonella, Oaccecia podana, Capua reticulana, Choristoneura fumiferana, Clysia ambiguella, Homona magnanima, Tortrix viridana.Z rzedu Coleoptera np. Anobium punctatus, Rhizo- pertha dominioa, Bruchidius obtectus, Acanthosceli- des obtectus. Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa decemlimeata, Phaedon cochloeariae, Diabrotica spp., Psylliodeis chrysocephala.Epilachna varivestis, Atomaria spp., Oryzaephilus surinamehsis, Anthonomus spp., . Sitophilus spp., Otiorrhynobus sulcatus, Cosmoplites serdidus, Ceu- thorrhynohus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Pti- nus spp., Nipkis hololeucus, Gibbium psylloides, Tri- belium spp., Teneboo molitor, Agriotes spp., Cono- derus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solstitialis, Costelytra zealandica.Z rzedu Hymonop spp., Lasius spp., Hoinomarium phareonis, Vespa spp. 5 Z rzedu Diptera np. Aedes spp., Anopheles spp., Cu- lex ssp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fan- N nia spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., v Chrysomyia spp., Cuterbra spp., Gstrophilus spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hy- io poderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hoftulanus, Oscinella frit, Phorbia spp., Pego- myia hyosoyanii, Ceratiitis capirbata, Dacus oleae, Ti- pula paludosa.Z rzedu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Cera- 15 tophyllus spp., Z rzedu Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodectus mactans.Z rzedu Acarina np. Aoarus siro, Argas spp., Orni- thodoros spp., Dermanyssus gallinae, Eriophyes ribis, 20 Phyllocopitruta oleivora, Boophilus spp., Rhipicepha- luts spp., Amblyonima spp., Hyalomma spp., Ixodes spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Sarcoptes spp., TarsoTi.einus spp., Bryobia praetiosa, Panonychus spp., Tetranychus spp. 25 Do nicieni pasozytujacych na roslinach naleza: Pratylenchus spp., Radopholus similis, Ditylenchus dipsaci, Tylenchulus semipenetrens, Heterodera spp., Meloidogyne spp., Aphelenchoides spp., Longidoruis spp., Xiphinema spp., Trichodoris spp. 30 Substancje czynne mozna przeprowadzic w zwykle preparaty w postaci roztworów, emulsji, proszków zwilzalnych, zawiesim, proszków pylistych, pianek, past, proszków rozpuszczalnych, granulatów, aero¬ zoli, koncentratów zawiesinowo-emulsyjnych, prosz- 35 ków do zaprawiania nasion, wprowadzic do sub¬ stancji naturalnych i sztucznych impregnowanych substancja czynna, mikrootoczek w substancjach po- limerycznych, otoczek nasion, do preparatów do ody- mian, takich jak ladunki i swiece dymne, oraz pre- 40 paratów stosowanych w sposobie ULV.Preparaty otrzymuje sie w znany sposób np. przez zmieszanie substancji czynnych z rozrzedzalnikami to jest cieklymi rozpuszczalnikami, skroplonymi pod cisnieniem gazami i/lub stalymi nosnikami, ewen- 45 tualnie stosujac substancje powierzchniowo czynne, takie jak emulgatory i/lub dyspergatory i/lub srodki pianoifcwórcze. W przypadkur stosowania wody jato rozcienczalnika mozna stosowac np. rozpuszczalniki organiczne sluzace jako rozpuszczalniki pomocnicze. 50 Jako ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac zasad¬ niczo: zwiazki aromatyczne, np. ksylen, toluen, ben¬ zen lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aroma¬ tyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne, ta¬ kie jak chlorobenzeny, chloroetylany lub chlorek 55 metylenu, weglowodory alifatyczne, takie jak cyklo¬ heksan lub parafiny np. frakcje ropy naftowej, alko¬ hole, taikie jak butanol lub glikol oraz jego etery i estry, ketony, takie jak aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon, lub cykloheksanon, rozpusz- 60 czalniki o duzej polarnosci takie jak dwumetylofor- mamid i sulfotlenek dwumetylowy oraz wode; przy czym skroplonymi gazowymi rozcienczalnikami lub nosniki sa ciecze, które w normalnej temperaturze i normalnym cisnieniu sa gazami, np. gazy aerozolo- 65 twórcze takie jak chlorowcoweglowodory, oraz butan, /116 4 7 propan, azot i dwutlenek wegla. Jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny, tlenki glinu, taki, kreda, kwarc ataipulgit, montmorylonit lub diatomit i syntetyczne maczki nieorganiczne, takie jak kwas krzemowy o wysokim 5 stopniu rozdrobnienia, tlenek glinu i krzemiany.Jako stale nosniki dla granulatów stosuje sie kru¬ szone i frakcjonowane naturalne mineraly takie jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit, delomit, oraz syn¬ tetyczne granulaty z maczek nieorganicznych i orga- io nieznych oraz granulaty z materialu organicznego np. opilek tartacznych lusek orzecha kokosowego, kolb kukurydzy i lodyg tytoniu. ) Jako emulgatory i/lub substancje pionotwórcze stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe 15 takie jak estry politlenku etylenu i kwasów tluszczo¬ wych, etery politlenku etylenu i alkoholi tluszczo¬ wych, np. etery alkiloarylopoliglikolowe, alkolosul- foniany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany oraz hy¬ drolizaty bialka. Jako dyspergatory stosuje sie np. 20 lignine, lugi posiarczynowe^ metylocehiloze.Preparaty moga zawierac srodki przyczepne takie jak karboksymetyloceluloza, polimery naturalne i syntetyczne, sproszkowane i ziarniste lub w postaci lateksów takie jak guma arabska, alkohol poliwiny- 25 Iowy, polioctan winylu. Mozna stosowac barwniki takie jak pigmenty nieorganiczne np. tlenek zelaza, tlenek tytanu, blekit pruski i barwniki nieorganiczne, np. brawniki alizarynowe, azowe, metaloftalocyja- ninowe i substancje sladowe takie jak sole zelaza, 30 manganu, boru, miedzi* kobaltu, molibdenu i cynku.Preparaty zawieraja przewaznie 0,1—95%, korzyst¬ nie 0,5—90% wagowych substancji czynnych.Stosowanie substancji czynnych prowadzi sie w postaci ich preparatów fabrycznych i/lub przygoto- 35 wanych z nich preparatów roboczych.Zawartosc substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych przygotowanych z preparatów_fabrycznych waha sie w szerokich granicach. Na ogól w prepa¬ ratach roboczych stezenie wynosi 0,0000001—95% 40 wagowych, korzystnie 0,01—10% wagowych.Sposób stosowania zalezy od postaci preparatu roboczego. Przy stosowaniu przeciwko szkodnikom sanitarnym i przechowalnianym substancje czynne odznaczaja sie doskonalym dzialaniem pozostaloscio- 45 wym na drewnie i glinie oraz dobra odpornoscia na alkalia na podlozach wapiennych.Stosowanie substancji czynnych w weterynarii prowadzi sie w znany sposób na przyklad per OS w postaci tabletek, kapsulek, napojów, granulatów 50 i dermalnie przez zanurzanie, opryskiwanie, pole¬ wanie i pudrowanie oraz pozaj elitowo na przyklad w postaci zastrzyków.Przyklad I. Testowanie Drosophila Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowych acetonu; 5? emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligli- kolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie jedna czesc substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana 60 iloscia emulgatora i koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Na krazek bibuly filtracyjnej o srednicy 7 cm na¬ nosi sie pipetka 1 cm3 preparatu substancji czynnej.Wilgotny krazek uklada sie na otworze szklanego 65 8 naczynka, w którym znajduje sie 50 Drosophila me- lanogaster i przykrywa sie plytka szklana.Po zadanym czasie ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100%; oznacza, ze wszystkie muchy zo¬ staly zabite, a 0% ze zadna mucha nie zostala zabita.Z danych doswiadczalnych przedstawionych w ta^ blicy 1 wynika, ze zwiazki stanowiace substancje czynna srodka wedlug wynalazku pod wzgledem skutecznosci dzialania przewyzszaja zwiazki znane ze stanu techniki.Tablica 1 Substancja czynna Zwiazek 0 wzorze 7 (znany) Zwiazek 0 wzorze 8 Zwiazek 0 wzorze 9 Zwiazek 0 wzorze 10 Zwiazek 0 wzorze 11 Zwiazek 0 wzorze 12 Stezenie substancji czynnej w % ~ 0,01 0,001 0,01 0,001 0,01 0,001 0,01 0,001 0,01 0,001 . 0,01 0,001 Smiertel¬ nosc w % po 1 dniu __\ 100 0 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Przyklad II. Testowanie Plutella Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligli- kolowego.Celem otrzymania odpowiedniego preparatu sub- . stancji czynnej miesza sie jedna czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i po¬ dana iloscia emulgatora i rozciencza sie koncentrat z woda do zadanego' stezenia.Do otrzymanego preparatu substancji czynnej o zadanym stezeniu zanurza sie liscie kapusty (Bras- sica oleracea) i obsadza gasienicami tantnisia krzy- zowieczka (Plutella maculipennis) dopóki liscie sa wilgotne.Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc w %, przy czym przez 100% oznacza sie, ze gasiennice zostaly zabite a przez 0% ze zadna gasiennica nie zostala zabita.Z danych doswiadczalnych przdstawionych w tab¬ licy 2 wynika, ze substancje czynne srodka wedlug wynalazku przewyzszaja pod wzgledem skutecznosci znane zwiazki.Przyklad III. Testowanie Tetranychus (odporny) Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulgator: 1 czesc, wagowa eteru alkiloarylopoligli- kolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora i koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.116 427 10 Tab 1 Substancja czynna Zwiazek o wzorze 13 (znany) Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 9 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 11 Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 14 Zwiazek o wzorze 15 1 1 l c a 2 Stezenie substancji czynnej w o^ 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 Smiertel¬ nosc w % po 3 dniach 100 0 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 Do preparatu substancji czynnej o zadanym ste¬ zeniu zanurza sie fasola (Phaseolus vulgaris) silnie porazona wszystkimi stadiami rozwojowymi prze- dziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Po po¬ danym czasie ustala sie smiertelnosc w %. Przy czym 100% oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zabite, a 0%, ze zaclen przedziorek nie zostal zabity.Z danych doswiadczalnych przedstawionych w tab¬ licy 3 ^wynika, ze substancje czynne srodka wedlug wynalazku przewyzszaja, pod wzgledem skutecznosci dzialania znane zwiazki.T a b 1 Substancja czynna Zwiazek o wzorze 13 (znany) Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 9 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze U Zwiazek o wzorze 12 Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 15 i c a 3 Stezenie substancji czynnej w %< 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 Smiertel¬ nosc w % po 2 dniach 0 100 98 100 95 100 100 100 Przyklad IV. Test LT100 dla dwuskrzyd¬ lowych Testowane zwierze: Aedes aegypti Liczba testowanych zwierzat: 25 Rozpuszczalnik: aceton 10 15 20 35 40 45 50 60 65 Rozpuszcza sie 2 czesci wagowe substancji czyn¬ nej w 1000 czesciach objetosciowych rozpuszczalnika.Takotrzymany roztwór rozciencza sie tym samym rozpuszczalnikiem do osiagniecia mniejszego • zada¬ nego stezenia.Do naczynia Petri'ego pipetuje sie 2,5 ml roztworu substancji czynnej. Na dnie naczynka znajduje sie bibulka filtracyjna o srednicy 9,5 cm.'Naczynko po¬ zostawia sie otwarte do calkowitego ulotnienia sie rozpuszczalnika. W zaleznosci od stezenia roztworu czynnej substancji ilosc substancji czynnej przypa¬ dajaca na 1 m2 bibuly jest zupelnie rózna.Nastepnie do naczynka wprowadza sie okolo 25 testowanych zwierzat i naczynko przykrywa sie wieczkiem szklanym. Stan zwierzat bada sie na bie¬ zaco. Ustala sie czas uplywajacy od wystapienia 100% smiertelnosci. Z danych doswiadczalnych zestawio¬ nych w tablicy 4 wynika, ze substancje czynne srod¬ ka wedlu gwynalazku dzialaja znacznie skuteczniej niz zwiazki znane ze stanu techniki. 25 30 T a b 1 Substancje czynne Zwiazek o wzorze 7 (znany) Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 10 Zwiazek o wzorze 4 i c a 4 Stezenie substancji czynnej w % 0,2 0,02 0,02 0,02 LT100 180' 60' . 60' 60' Przyklad V. Oznaczenie stezenia gra¬ nicznego Testowany nicien: Meloidogyne incognita; Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe acetonu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoligli- kolowego.- W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana ilosci^ rozpuszczalnika, dodaje sie podana ilosc emulgatora i rozciencza sie koncentrat woda do zadanego stezenia.Preparat substancji czynnej miesza sie dokladnie z gleba silnie zakazona testowanym nicieniem. Ste¬ zenie substancji czynnej w preparacie nie odgrywa praktycznie zadnej roli, decyduje dawka substancji czynnej na jednostke objetosci gleby, która podaje sie w ppm. Doniczki wypelnia sie gleba, wysiewa salate i utrzymuje sie doniczki w szklarni w tem¬ peraturze 27°C. Po 4 tygodniach bada sie porazenie korzeni salaty nicieniem i oznacza skutecznosc dzia¬ lania substancji czynnej w %. Skutecznosc dzialania wynosi 100% gdy nie wystepuje wogóle porazenie, a 0% gdy porazenie jest równe porazeniu roslin kontrolnych w glebie nietraktowanej-lecz zakazonej w ten sam sposób.Z danych doswiadczalnych zestawionych w tablicy 5 wynika, ze substancje czynne srodka wedlug wy¬ nalazku pod wzgledem skutecznosci dzialania prze¬ wyzszaja znane zwiazki.116 427 11 Tablica 12 Substancja czynna (wzór) Zwiazek o wzorze 16 (Diazynon- znany) Zwiazek o wzorze 4 Zwiazek o wzorze 8 Zwiazek o wzorze 15 Smiertelnosc w •% przy stezeniu subsatncji czynnej w ppm 20 ppm 0% 100% 100% 100% Przyklad VI. Testowanie pasozytujacych larw much (Lucilia cuprina res).Emulgator: 80 czesci wagowych eteru alkiloiarylopo- liglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 20 czesci wagowych od¬ powiedniej substancji czynnej z podana iloscia emul¬ gatora i otrzymana mieszanine rozciencza sie woda do zadanego stezenia. Do probówki zaopatrzonej w korek z waty zawierajacej okolo 3 ml 20% zawiesiny w wodzie proszku zóltka jaj wprowadza sie okolo 20 larw muchy (Lucilia cuprina). Do tej zawiesiny dodaje sie 0,5 ml preparatu substancji czynnej. Po 24 godzinach ustala sie smiertelnosc.Z testu wynika (tablica 6) ze zwiazki otrzymane wedlug przykladów wytwarzania VIII, IX, X znacz¬ nie przewyzszaja pod wzgledem skutecznosci dzia¬ lania zwiazki znane ze stanu techniki.T a b 1 ] Zwiazek z przykladu nr VIII IX X l c a 6 Stezenie substancji czynnej w ppm .30| 10 10 Smiertel¬ nosc w % 100 100 100 15 Przyklad VII. Testowanie pasozytujacych doroslych kleszczy bydlecych (Boophilus microplus res) Rozpuszczalnik: eter alkiloarylopoliglikolowy W celu wytwarzania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie odpowiednia substancje czynna z podanym rozpuszczalnikiem w stosunku 1:2 i tak otrzymany koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Do testowanego preparatu substancji czynnej za¬ nurza sie na 1 minute 10 doroslych kleszczy bydle¬ cych (B. microplus res). Po przeniesieniu do pojem¬ nika plastikowego i utrzymaniu w klimatyzowanym pomieszczeniu ustala sie smiertelnosc w %.Z testu wynika (tablica 7), ze zwiazki otrzymane wedlug przykladu wytwarzania X sa znacznie sku¬ teczniejsze niz zwiazki znane ze stanu techniki. 25 30 35 Tabli Zwiazek z przykladu nr X ca 7 Stezenie substancji czynnej w ppm 10 00O * Smiertel¬ nosc w % 100 Przyklad VIII. Do mieszaniny 13,6 g (0,1 mola) 2 cyklopropylo-4-hydroksypirymidyny, 20,7 g (0,15 mola) weglanu potasu i 300 ml acetonitrylu wkrapla sie 21,8 g (0,1 mola) chlorku kwasu 0-etylo- -S^n-piropylotionotiolofosforowego i wsad reaguje sie jeszcze przez 3 godziny w temperaturze 45—50°C.Nastepnie mieszanine poreakcyjna chlodzi sie, wy¬ lewa do 500 ml toluenu i przemywa woda. Faze or¬ ganiczna osusza sie siarczanem sodu, usuwa rozpusz¬ czalnik pod zmniejszonym cisnieniem, a pozostalosc poddestylowuje sie. Otrzymuje sie 22,8 (72% wydaj¬ nosci teoretycznej) estru 0-etylo-S-n-ptropylo-0-(2- cyklopropylopirymidynyliowego-(4) kwasu tionotiolo- fosforowego o wzorze 4 w postaci zóltego oleju o wspólczynniku zalamania swiatla = n2^ 9= 1,5482.Wedlug przykladu VIII otrzymuje sie zwiazki ze¬ stawione w tablicy.Tablica 8 Zwiazki o wzorze 1 1 Przyklad IX X XI - XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII R C2H5 C2H5 C2H5 CH3 , C2H5 C3H;—n CH3 C2H5 C2H5 C2H5 R1 OC2H5 CH3 CeH5 OCHg NH—C3H7—izo OC2H5 OC3H;—n OCHg OC2H5 SC3Ht—n R2 H H H H H H H H Br CH3 X s s s s s s s • s s s Wydajnosc % teorii 76' W 6» 90 54 91 771 71; 6<< 72! Wspólczynnik zalamania swiatla n^2 = 1,5152 n^2 = 1,5373 ng = 1,5812 ng = 1,5240 n2£ = 1,5268 n2^ = 1,5075 n2^ = 1,5264 n^ - 1,5293 n^ = 1,5417 <" n^2 = 1,5482116 427 13 Zastrzezenie patentowe Srodek szkodnikobójczy, zwlaszcza owadobójczy, roztoczobójczy i nicieniobójczy zawierajacy substan¬ cje czynna oraz znane nosniki i/lub zwiazki po¬ wierzchniowo czynne, znamienny tym, ze jako sub¬ stancje czynna zawiera nowe amidy estrów 2-cyklo- propylopirymidynylowych-(4) wzglednie estry 2-cyk- 14 lopropylopirymidynylowe-(4) kwasów (tiono) lub (tio- lo)-fosforowych (fosfonowych o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy, R1 oznacza rodnik alkilo¬ wy, grupe alkoksylowa, alkilotio, alkiloaminowa lub rodnik fenylowy, R2 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub atom chlorowca i X oznacza atom tlenu lub siarki. 0 OCH, PH 0 ( C2H5 0 OCH. o-p; -HCl SCHEMAT X OR 11/ o-p; S OC2H5 WZÓR 1 OH N^( 2 WZÓR 3 OH cmH N: WZÓR 5 X OR W/' Hal-P.WZÓR 2 S SCUH7-n II Z^1 0-Px N^ \ - WZÓR U OH N- t-^_VBr N' WZÓR 6 WZÓR 7 Q 0- P (OC^ ¦N -w- WZÓR 8 WZÓR 9116 427 0- 1 fl^N S CHL U/ \ o- W WZÓR s OCH-3 II / 3 0- P rf^N OC.Hr- 1 i 2 5 10 J -C2H5 s OCH. o~y 3 An \c.h7 Cv 37 WZOR 11 WZÓR 12 CH- 0 - P(OC2H5)2 N SCH-3 N WZOR 13 O 5 „OCoHc i \ / 2 b •N ~N WZOR 14 S OCoHc W/ O- Pv H -N NH-C3H7izo IM* WZÓR 15 C2H5°xf Ctf^N P-0-C^N^C-CH(CH3)2 C2H50 WZOR 16 LDA — Zaklad 2 — zam. 676/82 — 90 egz.Cena 100 zl PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek szkodnikobójczy, zwlaszcza owadobójczy, roztoczobójczy i nicieniobójczy zawierajacy substan¬ cje czynna oraz znane nosniki i/lub zwiazki po¬ wierzchniowo czynne, znamienny tym, ze jako sub¬ stancje czynna zawiera nowe amidy estrów 2-cyklo- propylopirymidynylowych-(4) wzglednie estry 2-cyk- 14 lopropylopirymidynylowe-(4) kwasów (tiono) lub (tio- lo)-fosforowych (fosfonowych o wzorze 1, w którym R oznacza rodnik alkilowy, R1 oznacza rodnik alkilo¬ wy, grupe alkoksylowa, alkilotio, alkiloaminowa lub rodnik fenylowy, R2 oznacza atom wodoru, rodnik alkilowy lub atom chlorowca i X oznacza atom tlenu lub siarki. 0 OCH, PH 0 ( C2H5 0 OCH. o-p; -HCl SCHEMAT X OR 11/ o-p; S OC2H5 WZÓR 1 OH N^( 2 WZÓR 3 OH cmH N: WZÓR 5 X OR W/' Hal-P. WZÓR 2 S SCUH7-n II Z^1 0-Px N^ \ - WZÓR U OH N- t-^_VBr N' WZÓR 6 WZÓR 7 Q 0- P (OC^ ¦N -w- WZÓR 8 WZÓR 9116 427 0- 1 fl^N S CHL U/ \ o- W WZÓR s OCH-3 II / 3 0- P rf^N OC.Hr- 1 i 2 5 10 J -C2H5 s OCH. o~y 3 An \c.h7 Cv 37 WZOR 11 WZÓR 12 CH- 0 - P(OC2H5)2 N SCH-3 N WZOR 13 O 5 „OCoHc i \ / 2 b •N ~N WZOR 14 S OCoHc W/ O- Pv H -N NH-C3H7izo IM* WZÓR 15 C2H5°xf Ctf^N P-0-C^N^C-CH(CH3)2 C2H50 WZOR 16 LDA — Zaklad 2 — zam. 676/82 — 90 egz. Cena 100 zl PL