Przedmiotem wynalazku jest uklad regulacji wzmocnie¬ nia przeznaczony do urzadzen telewizyjnych a w szcze¬ gólnosci uklad regulacji wzmocnienia wzmacniaczy zala¬ czonych w torach luminancji i chrominancji urzadzen telewizyjnych.W ostatnim okresie czasu maksymalne wartosci jas¬ nosci uzyskiwane w odbiornikach telewizyjnych znacznie _ wzrosly tak, iz zadawalajacy obraz moze byc odtworzony zarówno w warunkach silnego, jak i slabego oswietlenia otoczenia, w którym znajduje sie odbiornik telewizyjny.Znany jest uklad automatycznej regulacji kontrastu i jasnosci w odbiorniku telewizyjnym, dzialajacy w zalez¬ nosci od oswietlenia, który to uklad jest przeznaczony do zapewnienia zadawalajacego obrazu w warunkach okre¬ slonych przez stopien oswietlenia otoczenia, w którym znajduje sie odbiornik telewizyjny.Tego rodzaju uklad jest opisany w opisach patentowych amerykanskich nr 3 027 421 „Uklady automatycznej re¬ gulacji jasnosci i kontrastu w odbiorniku telewizyjnym" udzielonym H. HeijligersWi w dniu 27 marca 1962 roku oraz nr 3 025 345 „Uklad automatycznej regulacji jasnosci tla i kontraktu w odbiorniku telewizyjnym", udzielonym P.SuhrmannWi w dniu 13 marca 1962 r.Znany jest równiez uklad do automatycznej regulacji kontrastu i nasycenia koloru w odbiorniku telewizji koloro¬ wej poprzez regulacje,odpowiednio, wzmocnieniawzmacnia¬ czy w torach luminancji i chrominancji, w zaleznosci od oswietlenia otoczenia. Uklad taki jest opisany w opisie patentowym amerykanskim nr 3 813 686 „Regulacja jas¬ nosci, kontrastu i nasycenia koloru w zaleznosci od oswie- 10 15 20 25 30 tlenia otoczenia," udzielonym Eugene Peter Mierzwin¬ skiemu w dniu 28vmaja 1974 roku oraz w opisie patento¬ wym amerykanskim nr 3 814 852 „Regulacja jasnosci, kon¬ trastu i nasycenia koloru w zaleznosci od oswietlenia oto¬ czenia", udzielonym Eugene Peter Mierzwinskiemu w dniu 4 czerwca 1974 roku.Przedmiotem zainteresowania jest równiez uklad do recznej regulacji wzmocnienia wzmacniaczy w torach lu¬ minancji i chrominancji. Tego rodzaju uklad jest opisany w kilku opisach patentowych amerykanskich, mianowicie w opisie patentowym nr 3 374 310 zatytulowanym „Odbior¬ nik telewizji kolorowej z ukladami do jednoczesnej regulacji jasnosci i nasycenia koloru", udzielonym G. L. Beers'owi w dniu 19 marca 1968 roku, w opisie patentowym Inr 3 467 770 zatytulowanym „Dwutorowy uklad regulacji automatycznej", udzielonym DuMonte O Voigt'owi w dniu 7 czerwca 1966 roku oraz w opisie patentowym nr 3 715 463 zatytulowanym „Uklady dostrojcze wykorzys¬ tujace wspólny potencjometr" udzielonym Lester Tucker Matzek'owi w dniu 6 lutego 1973 roku.Gdy wzmocnienie toru luminancji jest dobrane do regu¬ lacji kontrastu obrazu, recznie lub automatycznie, w za¬ leznosci od oswietlenia otoczenia, pozadana jest jednoczesna regulacja wzmocnienia toru chrominancji przeprowadzana w taki sposób, aby stosunek wspólczynników wzmocnienia w torach luminancji i chrominancji byl zasadniczo wartoscia stala w szerokim zakresie regulacji kontrastu w celu za¬ chowania niezmiennego nasycenia koloru.Jesli wlasciwy stosunek miedzy amplitudami sygnalów chrominancji i luminancji nie zostanie zachowany, wówczas 112 617% 112 617 moze powstac nieprawidlowe odtwarzanie kolorów. Na przyklad, jesli amplituda sygnalów luminancji zostaje zwiekszona bez odpowiedniego wzrostu amplitudy sygnalów chrominancji, kolory moga stac sie,nienasyconymi, to zna¬ czy, ze beda te kolory rozwodnionymi lub pastelowymi w miejscach o mniejszej jasnosci. Ponadto moze byc rzecza pozadana dokonywanie regulacji w celu wstepnego nasta¬ wienia wzmocnienia w torach luminancji i chrominancji w celu skompensowania zmian nie przekraczajacych granic tolerancji w innych blokach urzadzShia telewizyjnego.Przedmiotem wynalazku jest uklad regulacji wzmocnienia przeznaczony dla urzadzen telewizyjnych, zawierajacy pierwszy wzmacniacz o regulowanym wzmocnieniu za¬ laczony w torze luminancji urzadzenia telewizyjnego, którego charakterystyka wzmocnienia w zaleznosci od na¬ piecia sterujacego na odcinek prostoliniowy, którego przedluzenie przecina sie z osia odcietych, na której odlozone sa wartosci napiecia sterujacego, w punkcie wyznaczajacym uprzednio ustalona wartosc napiecia za¬ tkania pierwszego wzmacniacza, drugi wzmacniacz ó re¬ gulowanym wzmocnieniu zalaczony w torze chrominancji urzadzenia telewizyjnego, którego charakterystyka wzmoc¬ nienia wzaleznosci od napiecia sterujacego ma odcinek prosto¬ liniowy, którego przedluzenie przecina sie z osia odcietych, ha której sa odlozone wartosci napiecia sterujacego, w pun¬ kcie wyznaczajacym uprzednio ustalona wartosc napiecia zatkania drugiego wzmacniacza, zródlo napiecia sterujacego wykorzystywanego do regulowania wzmocnienia obu wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu w zaleznosci od natezenia oswietlenia pomieszczenia, w którym znajduje sie urzadzenia telewizyjne, polaczone z wejsciami steruja¬ cymi wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu.Zgodnie i wynalazkiem zródlo napiecia sterujacego zre¬ alizowane z wykorzystaniem tranzystora zalaczonego w ukladzie wtórnika emiterowego, zawiera pierwszy obwód szeregowy zalaczony miedzy punktem, majacym potencjal odpowiadajacy napieciu zatkania drugiego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu, a wspólnym punktem ukladu, skladajacy sie z rezystora, pierwszego potencjome¬ tru, którego suwak jest polaczony z baza tranzystora i ele¬ mentu, którego parametry Wyznaczaja wartosc napiec sterujacych, wykorzystywanych do regulacji wzmocnienia wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu, drugi obwód szeregowy, skladajacy sie z rezystora i drugiego potencjo¬ metru, zalaczony miedzy punktem, majacym potencjal odpowiadajacy napieciu zatkania drugiego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu, a emiterem tranzystora, oraz trzeci obwód szeregowy, skladajacy sie z trzeciego potencjometru i regulowanego rezystora, zalaczony równolegle do drugiego obwodu szeregowego, przy czym suwak drugiego potencjometru, zalaczonego w drugim obwodzie szeregowym, jest dolaczony do wejscia steruja¬ cego pierwszego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu, a suwak trzeciego potencjometru, zalaczonego w trzecim obwodzie szeregowym, jest dolaczony do wejscia steruja¬ cego drugiego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu.Trzeci obwód szeregowy moze byc zalaczony miedzy punktem o potencjonale, odpowiadajacym napieciu zatka¬ nia pierwszego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu, a emiterem tranzystora. Przy tym trzeci potencjometr ma w punkcie, którego potencjal jest równy zatkaniu drugiego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu^ ^ddczeg,v do którego dolaczony jest rezystor, polaczpny. ze punktem ukladu. 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 Pierwszy i drugi obwody szeregowe moga byc dolaczone do punktu o potencjonale równym napieciu zatkania pier¬ wszego wzmacniacza o regulowanym wzmocnieniu, a trzeci obwód szeregowy moze byc wówczas dolaczony do punktu polaczenia rezystorów, tworzacych czwarty obwód szerego¬ wy, zalaczony miedzy emiterem tranzystora a wspólnym punktem ukladu.W pierwszym obwodzie szeregowym zalaczony jest element, którego parametry, wyznaczajace wartosc napiecia sterujacego, wykorzystywanego do regulacji wzmocnienia wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu, sa zalezne od natezenia oswietlenia otoczenia.De punktu polaczenia pierwszego potencjometru i ele¬ mentu, którego parametry wyznaczaja wartosci napiec sterujacych wykorzystywanych do regulacji wzmocnienia wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu, dolaczony jest pierwszy styk nieruchomy przelacznika, którego drugi styk nieruchomy dolaczony jest poprzez rezystor ogranicza¬ jacy do bazy tranzystora i którego styk nieruchomy jest dolaczony do wspólnego punktu ukladu. yklad wedlug niniejszego wynalazku moze byc zastoso¬ wany w odbiornikach telewizji kolorowej do regulacji kontrastu w stosunkowo szerokim zakresie przy zachowa¬ niu niezmiennego nasycenia kolorów.Przedmiot wynalazku jest blizej objasniony w przykla¬ dzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy kolorowego odbiornika telewizyjnego, w którym zastosowano uklad wedlug wynalazku przedsta¬ wiony w postaci schematu ideowego, fig. 1A — schemat ukladu wedlug wynalazku w postaci zmodyfikowanej, fig. 2 — zaleznosci wzmocnienia od napiecia sterujacego wzmacniaczy wykorzystywanych w ukladzie wedlug wyna¬ lazku przedstawionym na fig. 1, fig. 3 — zaleznosci wzmoc¬ nienia od napiecia sterujacego wzmacniaczy, które moga byc zastosowane w odbiorniku przedstawionym na fig. 1, fig. 4 — schemat ideowy ukladu, wedlug innego przykladu wykonania wynalazku, który* moze byc zastosowany do sterowania wzmacniaczami, których charakterystyki sa przedstawione na fig. 3, fig. 5 — schemat ideowy wzmacnia¬ czy, które moga byc zastosowane w odbiorniku, przedsta¬ wionym na fig. 1, a fig. 6 przedstawia schemat ideowy innego Wzmacniacza, który moze byc zastosowany w odbior¬ niku przedstawionym na fig. 1.Fig. 1 przedstawia ogólny schemat blokowy kolorowego odbiornika telewizyjnego, w którym zastosowany jest uklad wedlug wynalazku. Odbiornik zawiera zespól 112 przetwarzania sygnalu telewizyjnego wielkiej czestotliwosci odbieranego z anteny telewizyjnej. Na wyjsciu tego zes¬ polu 112 otrzymuje sie calkowity sygnal wizyjny zawierajacy skladowe chrominancji, luminancji, dzwieku towarzysza¬ cego i synchronizacji. Wyjscie zespolu 112 jest polaczone z wejsciem toru chrominancji 114, wejsciem toru luminancji 116, wejsciem toru 118 przetwarzania sygnalów synchroni¬ zujacych oraz wejsciem toru (nie pokazanego na rysunku) przetwarzania sygnalu dzwieku towarzyszacego.Tor 114 przetwarzania sygnalu chrominancji zawiera uklad 120 przetwarzania sygnalu chrominancji, który sluzy do wydzielenia skladowej chrominancji z calkowitego sygnalu wizyjnego i do realizacji innych procesów obróbki sygnalów chrominancji. Uklad 120 przetwarzania sygnalu chrominancji moze, na przyklad, zawierac obwody automa¬ tycznej regulacji sygnalów kolorów przeznaczone do kory¬ gowania amplitud skladowych sygnalu chrominancji w od¬ powiedzi na amplitudy sygnalu odniesienia, na przyklad112 617 5 sygnalu synchronizacji kolorów, zawartego w calkowitym sygnale wizyjnym.Wyjscie ukladu 120 przetwarzania sygnalu chrominancji jest polaczone ze wzmacniaczem 122 sygnalu chrominancji, który sluzy do wzmocnienia sygnalu chrominancji w odpo¬ wiedzi na sygnal Vc pradu stalego wytwarzanego przez uklad 142 regulacji wzmocnienia. Jak pokazano na fig. 1, wzmacniacz 122 sygnalu chrominancji jest zalaczony przed demodulatorem 124 sygnalu chrominancji. Wzmacniacz sygnalu chrominancji przydatny do zastosowania w takim Ukladzie jest omówiony w odniesieniu do fig. 6. Demodula¬ tor 124 sygnalu chrominancji sprowadza sygnal chrominan¬ cji do postaci sygnalów róznicowych: R—Y, B—Y i G—Y.Róznicowe sygnaly koloru R-Y,G-Y i B-Y sa do¬ prowadzane do obwodu 126 wysterowujacego lampe kineskopowa 128. W obwodzie 126 sygnaly róznicowe koloru R- Y, G- Y i B - Y sa sumowane z sygnalem lumi¬ nancji - Y doprowadzanym z wyjscia toru luminancji 116, w wyniku czego na wyjsciu obwodu 126 wytwarzane sa sygnaly wizyjne kolorów podstawowych R, G i B o odpo¬ wiedniej biegunowosci.Torluminancji 116 zawiera pierwszy uklad 129 do prze¬ twarzania sygnalu luminancji, który tlumi sygnaly n;epoza- dane takie, jak sygnaly chrominancji i/lub dzwieku towarzy¬ szacego, które sa obecne na wejsciu toru luminancji 116.Wyjscie pierwszego ukladu 129 do przetwarzania sygnalu luminancji jest polaczone ze wzmacniaczem luminancji 130, który do wzmocnienia sygnalów luminancji w odpowie¬ dzi na sygnal sterujacy -Vl pradu stalego wytwarzanego przez uklad 142 regulacji wzmocnienia. Ma to na celu ustalenie kontrastowosci odtwarzanego obrazu.Wzmacniacz, który mozeJbyc przydatny do zastosowania go jako wzmacniacz sygnalu luminancji 130 zostanie szcze¬ gólowo opisany przy omawianiu fig. 5. Wyjscie wzmacniacza sygnalu luminancji 130 jest polaczone z wejsciem drugiego ukladu* 132 do przetwarzania sygnalu luminancji, który sluzy do dalszej obróbki sygnalów luminancji. Uklad 131 regulacji jasnosci jest polaczony z drugim ukladem 132 przetwarzania sygnalu luminancji. Jest on przeznaczony do regulacji skladowej stalopradowej sygnalu, luminancji.Wyjscie— V drugiego ukladu 132 do przetwarzania sygnalu luminancji jest polaczone z ukladem 126 wysterowujacym lampekineskopowa 128.Tor 118 sygnalów synchronizujacych zawiera separator 134 impulsów synchronizujacych, który wydziela impulsy synchronizacji linii i impulsy synchronizacji pola z calko¬ witego sygnalu wizyjnego. Impulsy synchronizacji sa do¬ prowadzane do ukladu 136 odchylenia linii i do ukladu 138 odchylania pola. Uklad 136 odchylania linii i uklad 138 odchylania pola sa polaczone z lampa kineskopowa 128 i z ukladem 140 wysokiego napiecia — w celu zapewnienia wytworzenia jednej lub wiecej wiazek elektronów w kines¬ kopie 128 i do zapewnienia odchylania tych wiazek celem utworzenia obrazu na ekranie kineskopu w znany sposób.Uklady odchylania 136 i 138 przeznaczone fe takze do wytwarzania impulsów wygaszania linii i pola. Sa one polaczone z drugim ukladem 132 przetwarzania sygnalu luminancji, dzieki czemu zapewnia sie wstrzymanie dziala¬ nia tego ukladu na czas powrotu plamki wybierajacej w kierunku poziomym i pionowym.Uklad 142 regulacji wzmocnienia jest polaczony ze wzmacniaczem 130 sygnalu luminancji i ze wzmacniaczem 122 sygnalu' chrominancji w celu zapewnienia regulacji wzmocnienia tych wzmacniaczy. Uklad 142 regulacji wzmocnienia zawiera tranzystor 152 typu pnp zalaczony 6 w ukladzie wtórnika emiterowego. Kolektor tranzystora 152 jest polaczony z masa, a emiter — poprzez zalaczone szeregowo potencjometr 156 i rezystor 154 o stalej rezystan¬ cji — jest polaczony z biegunem dodatnim Vo zródla zasi- 5 lania. Suwak potencjometru 156 jest polaczony ze wzmac¬ niaczem 130 sygnalu luminancji. Równolegle do zalaczonych szeregowo potencjometru 156 i rezystora 154 zalaczone sa polaczone szeregowo potencjometr 158 i rezystor 159 o regulowanej rezystancji. Suwak potencjometru 158 10 jest polaczony ze wzmacniaczem 122 sygnalu chrominancji.Baza tranzystora 152 jest polaczona z suwakiem potencjo¬ metru 146. Jedno wyprowadzenie potencjometru 146 jest dolaczone do dodatniego ^bieguna Vo zródla zasilania poprzez staly rezystor 144, a drugie wyprowadzenie tego 15 potencjometru jest dolaczone do masy poprzez fotoczuly rezystor 148. Fotoczuly rezystor 148 jest takim elementem rezystancyjnym, którego rezystancja zmienia sie odwrotnie proporcjonalnie do swiatla padajacego na niego.Jako fotoczuly rezystor 148 moze byc zastosowany 20 fotorezystor wytworzony nabazie siarczka lub inny odpowie¬ dni przyrzad o rezystancji, zaleznej od naswietlenia. Korzy¬ stnym jest, gdy rezystor fotoczuly 148 jest zamontowany w poblizu ekranu kineskopu 128 tak, aby padalo na niego swiatlo zewnetrzne z otoczenia. Uklad 142 regulacji wzmoc- 25 nienia zawiera przelacznik 150, którego jeden ze styków nieruchomych/ jest polaczony z punktem polaczenia po¬ tencjometru 146 i rezystora fotoczulego 148. Drugi styk nieruchomy przelacznika 150 jest podlaczony poprzez rezystor 151 do suwaka potencjometru 146. Styk ruchomy 30 tego przelacznika jest polaczony z masa.Dzialanie ukladu 142 regulacji wzmocnienia przedsta¬ wia sie nastepujaco. Uklad 142 regulacji wzmocnienia podtrzymuje staly stosunek wzmocnienia wzmacniacza 122 sygnalu chrominancji i wzmocnienia wzmacniacza 35 130 sygnalu luminancji w tym celu, aby podtrzymac stale nasycenie koloru podczas gdy dokonuje sie regulacji kontrastowosci albo sposobem recznym za pomoca poten¬ cjometru 146 albo automatycznie — za pomoca rezystora fotoczulego 148. 40 Jezeli wzmocnienie sygnalu luminancji jest wyregulowane tak, aby zapewnic odpowiednia kontrastowosc odtwarza¬ nego obrazu—'bez odpowiedniej zmiany wzmocnienia sygnalu chrominancji — amplitudy sygnalów luminancji ^Y i róznicowych' sygnalów R-Y, B-Y i G-Y nie 45 beda, zasadniczo, w dokladnym wymaganym stosunku wówczas, gdy te sygnaly sa wspólnie przetwarzane w ukla¬ dzie 126., Gdy przelacznik 150 jest ustawiony w pozycji odpowia¬ dajacej regulacji recznej, wzmocnienie wzmacniacza chro- 50 minancji 122 i wzmocnienie wzmacniacza luminancji 130 beda regulowane za pomoca potencjometru 146. Gdy przelacznik 150 jest ustawiony w pozycji, odpowiadajacej automatycznej regulacji wzmocnienia, wówczas wzmocnie¬ nie wzmacniacza chrominancji 122 iwzmocnienie wzmacnia- 55 cza luminancji 130 sa regulowane automatycznie w zalez¬ nosci od oswietlenia pomieszczenia, za pomoca fotoczulego rezystora 148. Wartosc napiecia doprowadzanego z suwaka potencjometru 146 do bazy tranzystora 152 przy ustawieniu przelacznika 150 w pozycji regulacji automatycznej jest 50 odwrotnie proporcjonalne do naswietlenia rezystora foto¬ czulego. Wartosci rezystancji rezystora 144, potencjometru 146, rezystora fotoczulego 148 i rezystora 151 powinny byc dobierane w taki sposób, aby nastawienie suwaka poten¬ cjometru 146, jezeli przelacznik 150 ustawiony jest w po- 65 zycj} regulacji recznejv nie wplywalo zasadniczo na na-112 617 8 piecie doprowadzane dq bazy tranzystora 152 przy przesta¬ wieniu przelacznika w pozycje regulacji automatycznej.Napiecie sterujace zdejmowane z suwaka potencjometru 146 jest doprowadzane poprzez wtórnik emiterpwy zrea¬ lizowany na tranzystorze 152 do wspólnego punktu po- 5 laczenia potencjometru 156 i nastawczego rezystora 159, celem wytworzenia napiecia sterujacego V. Napiecie steru¬ jace Vl, które jest suma napiecia V oraz uprzednio okreslo¬ nej czesci napiecia róznicowego Vo—V wytwarzanego na polaczonych szeregowo stalym rezystorze 154 i poten-i 10 cjometrze 156, zaleznej do nastawienia potencjometru 156, jest doprowadzane do wzmacniacza luminancji 130 i sluzy do regulacji jego wzmocnienia. W taki sam sposób napie¬ cie regulujace Vc, które jest sumanapiecia V oraz uprzednio okreslonej czesci napiecia róznicowego Vo— V wytwa- 15 rzanego na polaczonych szeregowo potencjometrze 158 i nastawnym rezystorze 159, zaleznej od nastawienia suwaka potencjometru 158, jest doprowadzane do wzmacnia¬ cza chrominancji 122 i sluzy do regulacji jego wzmocnienia.Wzmocnienie wzmacniacza luminancji 130 moze byc 20 uprzednio wyregulowane na okreslona wartosc poprzez fabryczne wykalibrowanie potencjometru 156. Podobnie rezystor nastawny 159 moze byc wykonany tak, iz pozwoli na fabryczne wyregulowanie wzmocnienia wzmacniacza chrominancji 122. Potencjometr 158 jest zalaczony w celu 25 zapewnienia regulacji nasycenia kolorów przez telewidza.Na fig. 2 przedstawiona jest zaleznosc wzmocnienia wzmacniacza chrominancji 122 od napiecia sterujacego — krzywa gc — oraz zaleznosc wzmocnienia wzmacniacza luminancji 130 od napiecia sterujacego — krzywa g] 30 Krzywa gc o ksztalcie odwróconej litery S ma odcinek 214, który jest odcinkiem linii prostej. Linia stanowiaca przedluzenie odcinka prostoliniowego 214 przecina os rzednych, na której sa odlozone wartosci wzmocnienia, w punkcie Gc a os odcietych, na której odlozone sa wartosci 35 napiecia sterujacego, w punkcie V0. Krzywa gL równiez ma ksztalt odwróconej litery s. Ma ona odcinek 212, który jest odcinkiem linii prostej. Linia stanowiaca przedluzenie odcinka prostoliniowego 212 przecina os rzednych w punkcie Gl, a os odcietych w punkcieVo: 40 Z fig.2 mozna wyprowadzic równanie linii prostej prze¬ chodzacej przez prostoliniowy odcinek 212 charakterystyki gL,a mianowicie: Gr gL=rrVL+ GL oraz równanie linii prostej przechodzacej przez prostoli¬ niowy odcinek 214 charakterystyki gc, a mianowicie: gc Gc :-^VC + GC (2) Z fig. 1 mozna wyprowadzic równanie dla sygnalu Vl, to znaczy: VL = V+ (Yo-Y)-^ - (3) gdzie K2 jest wspólczynnikiem zaleznym od ustawienia suwaka potencjometru 158 zalaczonego szeregowo z rezys¬ torem nastawnym 159, okreslajacym podzial napiecia w dzielniku napiecia utworzonym z wymienionych ele¬ mentów.Rozwiazanie ukladu równan (1) i (3) wzgledem gL .daje nastepujacy wynik gL ~^[v+(v°"v)ki1+gl (5) (1) 45 50 55 gdzie: K± jest wspólczynnikiem zaleznym od ustawienia suwaka potencjometru 156 zalaczonego szeregowo z re¬ zystorem stalym 154, okreslajacym podzial napiecia w dzielniku napiecia utworzonym ze wskazanych elementów.Gdy suwak potencjometru 156 jest ustawiony tak, iz jego potencjal jest rówrry potencjalowi emitera tranzystora 152, wówczas Kx = C.Sygnal Vc moze byc przedstawiony nastepujacym równaniem: • Vc = V + (V0-V) •K, «(4) 65 a rozwiazanie ukladu równan (2) i (4) wzgledem gc daje wynik Sc = - p \\+ (V0- V)K2] + Gc- (6) A wiec stosunek gL do gc wynosi: gL GlCI-KJ gc Gc (1-K2) (7) Jak mozna zauwazyc, stosunek ten jest niezalezny od stalopradowego napiecia sterujacego V. Oznacza to, ze 'przy zmianie stalopradowego napiecia sterujacego V, badz to w wyniku recznej regulacji, badz to w wyniku regulacji automatycznej — za pomoca fotoczulego rezysto¬ ra— kontrastowosci obrazu odtwarzenego na ekranie kineskopu, nasycenie koloru pozostaje stale.Z ekstrapolacji prostoliniowego odcinka 214 krzywej gc wynikaloby, ze Wzmocnienie wzmacniacza chrominancji jest równe zeru wówczas, gdy sygnal sterujacy równy jest Vo. Jednakze odcinek nieliniowy krzywej gc wskazuje na to, ze wzmocnienie nie staje sie równym zeni dopóty, dopóki sygnal sterujacy nie osiagnie wartosci równej Vb. Ozfiacza to, ze sygnal sterujacy o wartosci V0 nie spowoduje calkowitego odciecia wzmacniacza chrominancji 122.Na fig. 1A przedstawiony jest schemat ideowy zmody¬ fikowanego ukladu regulacji wzmocnienia, który zapewnia telewidzowi mozliwosc zatkania wzmacniacza chrominancji 122 w .celu otrzymania bardziej przyjemnego obrazu w warunkach zlego odbioru kolorów na skutek wystepo¬ wania, na przyklad, zaklócen w postaci szumów lub inter¬ ferencji. Zmodyfikowany uklad 142 regulacji wzmocnienia przedstawiony na fig. 1A zawiera nastawno-r^gulowany rezystor 158 zalaczony miedzy dodatnim biegunem Vb zródla zasilania o napieciu zasilania Vb a rezystorem re¬ gulowanym 159.Nastawno-regulowany rezystor 158 ma suwak dolaczony do wzmacniacza chrominancji 122 i odczep 162 polaczony z rezystorem 160, którego drugie wyprowadzenie dola¬ czone jest do masy.Napiecie Vb jest wieksze od napiecia V0.Wartosci rezystancji rezystora nastawno-regulowanego oraz rezystora 160 sa dobrane tak, aby potencjal odczepu 162 byl równy napieciu V0.Uklad przedstawiony na fig. 1A zapewnia mozliwosc regulacji kontrastowosci odtwarzanego obrazu przy nie¬ zmiennym nasyceniu kolorów, a poza tym pozwala telewi¬ dzowi ustawienie suwaka potencjalu 158 w takiej pozycji, w której jego potencjal staje sie równy Vb i wystarczajacy do zatkania wzmacniacza chrominancji 122.Na fig. 3 przedstawione sa charakterystyki wyrazajace zaleznosci wzmocnienia od napiecia sterujacego pradu stalego wzmacniaczy chrominancji i luminancji, które to zaleznosci nie wykazuja, aby wspomniane wzmacniacze mialy jednakowe napiecia zatkania, na co wskazuja rózne9 punkty przeciecia sie przedluzen odcinków prostolinio¬ wych 312 i 314 z osia odcietych — punkty AV*0 i V0.Zaleznosci wzmocnienia od napiecia sterujacego, krzywa gL% wzmacniacza luminancji ma ksztalt odwróconej litery S. Ma ona odcinek 312, który jest odcinkiem linii prostej.Linia stanowiaca przedluzenie odcinka prostoliniowego 312 krzywej gi/ przecina os rzednych w punkcie Gl, a os odcietych w punkcie V0.Krzywa gc*, wyrazajaca zaleznosc wzmocnienia od na¬ piecia sterujacego wzmacniacza chrominancji, ma równiez ksztalt odwróconej litery S. Ma ona odcinek liniowy 314.Linia stanowiaca przedluzenie odcinka prostoliniowego 314 krzywej gc' przecina os rzednych w punkcie Gc, a os odcietych w punkcie AV0, gdzie A jest liczba wieksza od zera.Z fig. 3 mozna wyprowadzic równanie linii prostej przechodzacej przez prostoliniowy odcinek 12 charakterys¬ tyki gi/i a mianowicie: G'l ^ = "i77V'L +G'L .(8) gdzie Vl* jest napieciem sterujacym pradu stalego, do¬ prowadzonym do wzmacniacza luminancji; oraz równanie linii prostej, przechodzacej przez prostoliniowy odcinek 314 charakterystyki gc', a mianowicie: g<=-^v'-= + G<' (9) gdzie Vc' jest napieciem sterujacympradu stalego doprowa¬ dzonym do wzmacniacza chrominancji.Fig. 4 przedstawia zmodyfikowany uklad regulacji 142 z fig. 1 przydatny do regulacji wzmocnienia wzmacniacza chrominancji i wzmacniacza luminancji, majacych charak¬ terystyki takie same jak pokazane na fig. 3. Podobne ele¬ menty ukladów przedstawionych nafig. 1 i fig. 4 sajidenty- fikowane za posrednictwem odnosników liczbowych, majacych jednakowe, takie same, dwie ostatnie cyfry znaczace i oznaczonych znakiem '(prim).Zmodyfikowany uklad przedstawiony na fig. 4 zawiera szeregowo polaczone rezystory 460 i 462 zalaczone miedzy emiterem tranzystora 452 i masa. Wartosci rezystancji rezystorów 460 i 462 sa wybrane w taki sposób, ze wartosc Ay' napiecia sterujacego pradu stalego jest uzyskiwana w punkcie polaczenia rezystorów 460 i 462. Ponadto, szeregowo polaczone potencjometr 458 i rezystor regulowany 459 sa wlaczone miedzy punktem polaczenia rezystorów 460 i 462 a zródlem dodatniego napiecia zasilajacego AV0\ Z fig. 4 widac, ze równanie napiecia sterujacego vl' uzyskiwanego na suwaku potencjometru 456 ma postac Y'l = V + (V'o—V) • K'± (10) gdzie Ki' jest okreslone przez stosunek podzialu napiecia zalezny od ustawienia suwaka potencjometru 456. Rów¬ nanie napiecia sterujacego Vc' powstajacego na suwaku potencjometru 458 ma postac: Vc' = AV + (AV0' — AV) -K/ (11) gdzie K2'jest okreslone przez stosunek podzialu zalezny od ustawienia suwaka potencjometru 458. Z polaczenia równan (8) i (10) uzyskuje sie: tt/ = —^7 [y/ + (Vo'-V) • K/] + GL' (12) Z polaczenia równan (9) i (11) uzyskuje sie: 2 617 10 *c'=- ^T, A [V + (V0'- V) • K2'] + Gc' (13) AVq Stosunek gL, do gc' wyraza sie równaniem g'c G'c (1-K/) Jest rzecza godna uwagi, ze stosunek ten jest zalezny od stalopradowego napiecia sterujacego V. Na skutek tego 10 uklad regulacji wzmocnienia 442 przedstawiony na fig. 4 pozwala równiez na regulacje kontrastu przy zachowaniu • stalego, niezmiennego nasycenia koloru. Nalezy równiez zauwazyc, ze jesliby A stalo sie równe 1, wówczas uklad regulacji wzmocnienia 442 bylby przydatny do regulacji 15 wzmocnienia wzmacniaczy chrominancji i luminancji, majacych takie charakterystyki, jakie zostaly przedstawione na fig. 2.Na fig. 5 przedstawiony jest wzmacniacz, który moze byc stosowany jako wzmacniacz luminancji 130, pokazany 20 na fig. 1. W sklad tego wzmacniacza wchodzi wzmacniacz róznicowy zawierajacy tranzystory typu npn 532 i 534.Polaczone ze soba emitery tranzystorów 532 i 534 podla¬ czone sa do kolektora tranzystora typu npn 528. Emiter tranzystora 528 jest polaczony, za posrednictwem rezys- 25 tora 530, do masy. Do kolektora tranzystora 532 i kolektora tranzystora 534, za posrednictwem rezystora 536 sluzacego obciazeniem, doprowadzane jest napiecie polaryzujace ze zródla napiecia stalopradowego 546, przedstawionego jako szeregowe polaczenie ogniw. Bazy tranzystorów 532 30 i 534 sa odpowiednio podlaczone do zródla napiecia polaryzujacego o mniejszej wartosci za posrednictwem rezystorów 533 i 535.Sygnal wejsciowy, taki jak, na przyklad, sygnal wyjsciowy dostarczany przez pierwszy uklad przetwarzania luminancji 35 129 przedstawiony na fig. 1, doprowadzany jest do bazy tranzystora 532 za posrednictwem koncówki 542. Sygnal wyjsciowy wzmacniacza uzyskiwany jest z kolektora tran¬ zystora 534 i doprowadzany do zaciska wyjsciowego 544.Stalopradowe napiecia sterujace, takie jak napiecia Vl 40 wytwarzane przez uklad regulacji wzmocnienia 142 przed¬ stawiony na fig. 1, doprowadzane jest do bazy tranzystora npn 514, pracujacego w ukladzie wtórnika emiterowego, _ poprzez zacisk 512. Kolektor tranzystora 514 jest podla¬ czony do zródla napiecia polaryzacji 546. Emiter tranzystora 45 514 podlaczony jest do masy za posrednictwem szeregowo polaczonych rezystora 516, diody 518 i rezystora 520.Jako dioda 518 moze zostac uzyty tranzystor polaczony w ukladzie diodowym.Anoda diody 518 jest podlaczona do bazy tranzystora 50 typu npn 538. Kolektor tranzystora 538 podlaczony jest do kolektora tranzystora 434, podczas gdy jego emiter jest polaczony z masa za posrednictwem rezystora 540.Tranzystor 538, rezystor 540, dioda 518 i rezystor 520 pracuja w ukladzie, którego dwie galezie, pod wzgledem 55 przeplywu pradu, sa wzajemnymi odbiorcami lustrzanymi.Emiter tranzystora 514 jest polaczony z baza tranzystora typu npn 522. Emiter tranzystora 522 podlaczony jest do zródla napiecia polaryzacji 546, podczas gdy jego kolektor jest podlaczony do bazy tranzystora 528 i do masy za po- 60 srednictwem szeregowo wlaczonych diody 524 i rezystora 526. Tranzystor 528, rezystor 530, dioda 524 i rezystor 526 pracuja w ukladzie, w którym obie galezie pod wzgle¬ dem przeplywu pradu stanowia wzajemne odbicie lustrzane.W charakterze diody 524 moze byc zastosowany tranzystor 65 polaczony jako dioda.112 617 11 •W warunkach roboczych stalopradowe napiecie sterujace doprowadzone do zacisku 512 podlaczone jest inwersyjnie (ze znakiem przeciwnym) do anody diody 524 za posredni¬ ctwem tranzystora 522. W wyniku tego, prad zwiazany bezposrednio z napieciem wytwarzanym na anodzie diody 524 plynie przez diode 524 i rezystor 526.Na skutek oddzialywania ukladu stanowiacego odbicie lustrzane pod wzgledem przeplywajacego pradu, w którym to ukladzie pracuja dioda 524, rezystor 526, tranzystor 528 i rezystor 530, prawie taki sam prad plynie równiez i przez obwód emitera tranzystora 528. Wzmocnienie wzmacniacza róznicowego zawierajacego w swoim skladzie tranzystory 532 i 534 znajduje sie w bezposredniej zaleznosci od tego pradu. Wzmocnienie to jest wprost proporcjonalne do wartosci tego pradu plynacego w obwodzie emitera tran¬ zystora 528 i na skutek tego jest odwrotnie proporcjonalne do wartosci napiecia sterujacego stalopradowego wystepu- ' jacego na zacisku 512. Charakterystyki ukazujace zaleznosc wzmocnienia od stalopradowego napiecia sterujacego dla wzmacniacza róznicowego sa podobne do charakterystyki gL przedstawionej na fig. 2.Ponadto, prad plynacy przez szeregowo polaczone rezystor 516, diode 518 i rezystor 5.20 znajduje sie w bezpo¬ sredniej zaleznosci od stalopradowego napiecia sterujacego doprowadzanego do zacisku 512. Prad o takiej samej wartosci plynie przez rezystor 540 na skutek oddzialywania ukladu zawierajacego diode 518, rezystor 526, tranzystor 538 i rezystor 540. Kierunek przeplywu tego pradu jest przeciwny w stosunku do kierunku przeplywu pradu przeplywajacego przez uklad skladajacy sie z diody 524, rezystora 526, tranzystora 528 i rezystora 530. Prad ply¬ nacy przez rezystor 540 doprowadzany jest do kolektora tranzystora 534 tak, iz napiecie pradu stalego na zacisku wyjsciowym 544 malo zmienia sie przy oddzialywaniu stalopradowego napiecia sterujacego.Na fig. 6 przedstawiony jest wzmacniacz przydatny do zastosowania jako wzmacniacz sygnalu chrominancji 122, który przedstawiony jest na fig. 1.W sklad wyzej wspomnianego wzmacniacza wchodzi wzmacniacz róznicowy zawierajacy tranzystory typu npn 624 i 625, których bazy podlaczone sa do zacisku 603 za posrednictwem rezystora 626; Sygnaly chrominancji wy¬ twarzane przez zródlo sygnalów chrominancji takie, jak uklad przetwarzania sygnalów chrominancji 120, przedsta¬ wiony na fig. 1, doprowadzane sa do zacisku 603. pbwody pradowe kolektorów i emiterów tranzystorów 624 i 625 sa, odpowiednio, podlaczone do masy za posrednictwem rezystorów 628, 629 i 630.Obwód pradowy zawierajacy tranzystor typu npn 632 i diode 634 podlaczony jest do kolektora tranzystora 624.Dioda 634 i zlacze baza-emiter tranzystora 632 sa spolary¬ zowane w kierunku przewodzenia, aby zapewnic przeplyw pradu kolektorowego w tranzystorze 624. , Jest rzecza pozadana, aby charakterystyki pradowe tranzystora 632 i diody 635 spolaryzowanych w kierunku przewodzenia byly w znacznym stopniu dopasowane do siebie. Podotmie, kolektor tranzystora 625 podlaczony jest v do drugiego obwodu pradowego zawierajacego tranzystor 633 i diode 633." . . . Obwód wyjsciowy zawierajacy szeregowo polaczone rezystory 636 i 638, wlaczony jest miedzy kolektorem tran¬ zystora 632 a zródlem napiecia zasilania 610.Wzmocnione sygnaly chrominancji doprowadzane sa do zacisku wyjsciowego 640, w celu dalszego doprowadzania ich, na przyklad, do demodulatora sygnalów chrominancji, 12 takiego samego jak demodulator sygnalów chrominancji 124 przedstawiony na fig. 1. Podobnie, szeregowo polaczone rezystory 637 i 639 obwodu wyjsciowego zalaczone sa miedzy kolektorem tranzystora 633 i zródlem 610. Z zacisku 5 wyjsciowego 641, bedacego punktem polaczenia rezystorów 637 i 639, wyprowadzone sa sygnaly chrominancji, których fazy sa przeciwne do fazy sygnalów chrominancji wyprowa¬ dzanych z zacisku 640.Wzmocnienie zapewnione w kaskadowym ukladzie 10 polaczen tranzystorów 624 i 632 jest regulowane w zalez¬ nosci od wartosci stalopradowego napiecia sterujacego, takiego jak, na przyklad, Vc wytwarzanego przez uklad regulacji wzmocnienia 142 przedstawiony na fig. 1. Napiecie to jest podawane na bazetranzystoratypu npn 646 za posred- 15 nictwem zacisku 602. Staly prad regulacyjny doprowadzany 7 jest z emitera tranzystora 646 do diod 634 i 635 za posred¬ nictwem rezystora szeregowego 652. Obwód do boczniko¬ wania sygnalu zawierajacy^szeregowy obwód rezonansowy 654 skladajacy sie z elementu indukcyjnego i kondensatora 20 zalaczony jest miedzy anoda diody 634 a' masa. Obwód rezonansowy 654 jest dostrojony, na przyklad, do czesto¬ tliwosci 3,58 MHz w celu stworzenia drogi (toru) o niskiej impedancji do masy dla skladowych o czestotliwosci pod- nosnych chrominancji. 25 Prady i napiecia zasilajace doprowadzane sa do ukladu wzmacniacza ze zródla napiecia zasilajacego 610, przedsta¬ wionego jako szeregowe polaczenie ogniw. Napiecie B + doprowadzone jest do kolektora tranzystora 646. Napiecie zasilajace o mniejszej wartosci doprowadzone jest do zasi- 30 lania obwodów kolektorowych tranzystorów 632 i 633.Bazy tranzystorów 632 i 633 sa polaczone ze soba. Do nich doprowadzane jest napiecie o jeszcze mniejszej wartosci.Do baz tranzystorów 624 i 625 doprowadzone jest napiecie o jeszcze mniejszej wartosci za posrednictwem prawie $5 sobie równych rezystorów 658 i 659. Rezystor 694 ma jedno wyprowadzenie polaczone ze wspólnym punktem polaczenia rezystorów 658 i 659, a drugie — do masy.W warunkach roboczych, prad ustalajacy punkt pracy wzmacniacza doprowadzany jest za posrednictwem re- 40 zystora 630. Przy braku sygnalu wejsciowego na zacisku 603 wyzej wspomniany prad dzieli sie prawie dokladnie po polowie miedzy majacymi podobne wartosci napiec polaryzujacych tranzystorami 624 i 625. Jesli stalopradowe napiecie sterujace na zacisku 602 równa sie prawie potencja- 45 lowi masy (jest bliskie wartosci równej zeru), wówczas tranzystor 646 bedzie skutecznie zatkany i przez rezystor 652 oraz diody 634 i 635 prad plynac nie bedzie. W takim przypadku, pomijajac nieznaczna zwykle róznice miedzy pradami kolektora i emitera tranzystorów typu npn, prady 50 równe pradom w obwodach kolektorów tranzystorów 624 i 625 beda plynac, odpowiednio, w tranzystorach 632 i 633. Tranzystory 632 i 633 sa zalaczone W ukladzie o wspólnej bazie i tworza wzmacniacze kaskadowe z tran¬ zystorami 624 i 625. Przy wartosci stalopradowego napiecia 55 sterujacego prawie równej zeru, polowa pradu dostarczanego ze zródla zasilania za posrednictwem rezystora 630 plynie w kazdym z obwodów równoleglych i maksymalne wzmoc¬ nienie sygnalów chrominancji doprowadzonych z zacisku 603 jestprzy tym zapewnione. 50 Tranzystor 646 bedzie przewodzil wówczas, gdy wartosc stalopradowego napiecia sterujacego osiagnie wartosc napiecia zasilajacego doprowadzanego do baz tranzystorów 632 i 633 pracujacych w ukladach rozwidlaczy pradu.Poprzez wybór parametrów ukladu mozna osiagnac to, 55 ze diody 634 i 635 zaczna pracowac w zakresie od zatkania112 617 13 do przewodzenia przy wszystkich wartosciach roboczych pradu spoczynkowego doprowadzanego za posrednictwem rezystora 630, przez co beda one zatykac tranzystory 632 i 633, tak, iz na zaciskach 640 i 641 nie wystapia sy¬ gnaly wyjsciowe.Przy wartosciach stalopradowego napiecia sterujacego miedzy wartosciami odpowiadajacymi zatkaniu tranzys¬ torów 632 i 633 i wartosciami odpowiadajacymi zatkaniu diod 643 i 635, wzmocnienie napieciowe rozpatrywanego wzmacniacza bedzie sie zmieniac zasadniczo liniowo w odpowiedzi na zmiane stalopradowego napiecia steruja¬ cego.Uprzednio wspomniano, ze chociaz charakterystyki przedstawione na fig. 2 i 3 sa charakterystykami majacymi ksztalt odwróconej litery S, charakterystyki te moga miec równiez inne ksztalty, zawierajace w sobie odcinki linii prostej. Na przyklad, charakterystyki te moga byc zasadniczo linia prosta. Ponadto, w nawiazaniu do fig. 3, chociaz krzywa gc* zostala przedstawiona jako linia krzywa bedaca w swej czesci odcinkiem linii prostej, której przedluzenie do przeciecia sie z osia odcietych wyznacza wartosc na¬ piecia sterujacego, powodujacego zatkanie Wzmacniacza, mniejsza niz wartosc napiecia sterujacego, powodujaca zatkanie drugiego wzmacniacza, wyznaczona punktem przeciecia sie przedluzenia odcinka prostoliniowego dru¬ giej krzywej gjj3 to jednak nie wyklucza sie ewentualnosci, ze wartosc napiecia sterujacego powodujacego zatkanie wzmacniacza chrominancji, okreslona jako wartosc napiecia odpowiadajaca punktowi przeciecia sie przedluzenia od¬ cinka prostoliniowego krzywej gc z osia odcietych, bedzie wieksza od wartosci wyznaczonej punktem przeciecia sie przedluzenia odcinka prostoliniowego krzywej gi/ z osia odcietych. Ponadto uklady regulacji wzmocnienia i zwia¬ zane z nimi wzmacniacze moga byc dostosowane do wy¬ korzystania napiec o przeciwnej biegunowosci, niz przedsta¬ wiono powyzej. Te i inne modyfikacje nie wykraczaja poza zakres wyznaczony niniejszym wynalazkiem.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad regulacji wzmocnienia przeznaczony dla urza¬ dzen telewizyjnych, zawierajacy pierwszy wzmacniacz o regulowanym wzmocnieniu zalaczony w torze luminancji urzadzenia telewizyjnego, którego charakterystyka wzmoc- , nienia w zaleznosci od napiecia sterujacego ma odcinek prostoliniowy, którego przedluzenie p'rzecina sie z osia odcietych, na której odlozone sa wartosci napiecia steruja¬ cego, w punkcie wyznaczajacym uprzednio ustalona war¬ tosc napiecia zatkania pierwszego wzmacniacza, drugi wzmacniacz o regulowanym wzmocnieniu zalaczony w torze chrominancji urzadzenia telewizyjnego, którego charykterystyka wzmocnienia w zaleznosci od napiecia sterujacego ma odcinek prostoliniowy, którego przedluze¬ nie przecina sie z osia odcietych, na której sa odlozone wartosci napiecia sterujacego, w punkcie wyznaczajacym uprzednio ustalona wartosc napiecia zatkania drugiego wzmacniacza, zródlo napiecia sterujacego wykorzystywa¬ nego do regulowania wzmocnienia obu wzmacniaczy o regulowanym wzmocnieniu w zaleznosci od natezenia oswietlenia pomieszczenia, wktórym znajduje sie urzadzenie telewizyjne, polaczone z wejsciami sterujacymi wzmacnia¬ czy o regulowanym wzmocnieniu, znamienne tym, ze 14 zródlo napiecia sterujacego (142) zrealizowane z wykorzysta¬ niem tranzystora (152) zalaczonego w ukladzie wtórnika emiterowego zawiera pierwszy obwód szeregowy (144, 146, 148) zalaczony miedzy punktem (Vo) majacym potencjal 5 odpowiadajacy napieciu zatkania drugiego wzmacniacza (122) o regulowanym wzmocnieniu a wspólnym punktem ukladu, skladajacy sie z rezystora (144), pierwszego po¬ tencjometru (146), którego suwak jest polaczony z baza tranzystora (152) i elementu (148), którego parametry 10 wyznaczaja wartosc napiec sterujacych, wykorzystywanych do regulacji wzmocnienia wzmacniaczy (130, 122) o regulo¬ wanym wzmocnieniu, drugi obwód szeregowy, skladajacy sie z rezystora (154) i drugiego potencjometru (156), zalaczony miedzy punktem (Vo), majacym potencjal, 15 odpowiadajacy napieciu zatkania drugiego wzmacniacza (122) o regulowanym wzmocnieniu, a emiterem tranzystora (152), oraz trzeci obwód szeregowy, skladajacy sie z trze¬ ciego potencjometru (158) i regulowanego rezystora (159), zalaczony równolegle do drugiego obwodu szeregowego 20 (154, 156), przy czym suwak drugiego potencjometru (156), zalaczonego w drugim obwodzie szeregowym, jest dolaczony do wejscia sterujacego pierwszego wzmacnia¬ cza (130) o regulowanym wzmocnieniu, a suwak trzeciego potencjometru (158), zalaczonego w trzecim obwodzie 25 szeregowym, jest dolaczony do wejscia sterujacego drugiego wzmacniacza (122) o regulowanym wzmocnieniu. 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze trzeci obwód szeregowy (158,159) jest zalaczony miedzy punktem (Vb) o potencjale, odpowiadajacym napieciu zatkania 30 pierwszego wzmacniacza (130) o regulowanym wzmocnie¬ niu, a emiterem tranzystora (152), przy czym trzeci po¬ tencjometr (158) ma w punkcie (162), którego potencjal jest równy napieciu zatkania drugiego wzmacniacza (122) o regulowanym wzmocnieniu, odczep, do którego dolaczony 35 jest rezystor (160), polaczony ze wspólnym punktem ukla¬ du. 3. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze pierwszy (444, 446, 448) i drugi (454, 456) obwody szeregowe sa dolaczone do punktu (+Vo') o potencjale równym napie- 40 ciu zatkania pierwszego wzmacniacza (130) o Regulowanym wzmocnieniu, a trzeci obwód szeregowy (458, 459) jest dolaczony do punktu polaczenia rezystrów (460, 462), tworzacych czwarty obwód szeregowy, zalaczony miedzy emiterem tranzystora (452) a wspólnym punktem ukladu. 45 4. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienny tym, ze w pierwszym obwodzie szeregowym (144, 146,148; 444, 446, 448) zalaczony jest element (148, 448), którego . parametry, wyznaczajace wartosc napiecia sterujacego, wykorzystywanego do regulacji wzmacniania wzmacniaczy 50 (130,122) o regulowanym wzmocnieniu sa zalezne od na¬ tezenia oswietlenia otoczenia. 5. Ukladwedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze do punktu polaczenia pierwszego potencjometru (146, 446) i elementu (148, 448), którego parametry wyznaczaja wartosci napiec 55 sterujacych wykorzystywanych do regulacji wzmocnienia wzmacniaczy (130, 122) o regulowanym wzmocnieniu, dolaczony jest pierwszy styk nieruchomy przelacznika (150, 450), którego drugi styk nieruchomy dolaczony jest poprzez rezystor ograniczajacy do bazy tranzystora (152, 60 452) i którego styk nieruchomy jest dolaczony do wspólnego punktu ukladu.112 617 114 iCmK Fig. 1 l l v, 154-S 156-T- V0 H5B l f *H60 r i »r4 /7£ /* /70. 3 +AVn 458-*-1 ^l/!J 462-* 44L /7£. 4112 617 FIG. 5 .610 FIG. 6 PL