NL8601895A - Farmaceutisch preparaat. - Google Patents

Description

-1-

Farmaceutisch preparaat # Deze uitvinding heeft betrekking op nieuwe prepa raten, die geschikt zijn om te worden gebruikt bij de bestrijding van virussen en tumoren, d.w.z. voor de uitschakeling, verbetering, verlichting of verzachting van virussen 5 tumoren en daaruit voortvloeiende omstandigheden, b.v. kwellingen, infektiés of ziekten, welke preparaten naast een békende antivirus en antitumor werkzame xanthaatverbinding een ionogene toevoegselverbinding bevatten, die zowel een lipo-fiele als een hydrofiele groep bevat, die de antivirus en 10 antitumorwerking daarvan verhoogt of doet toenemen.

In Duits Offenlegungsschrift Nr.3.146,772, alsmede in Brits Octrooischrift Nr.2.091.244, Canadese Octrooi-schriften Nrs.1.174.978 en 1.175.047 en Amerikaans Octrooischrift Nr.4.602.037 worden xanthaten beschreven, die inte-15 ressante farmacologische eigenschappen bezitten, in het bijzonder antivirus en antitumor aktiviteit of werking.

Er is nu gevonden dat bepaalde toevoegsels, die als zodanig geen antivirus of antitumorwerking vertonen, de werking van antivirus en antitumorxanthaten verbeteren, in 20 het bijzonder die, beschreven in Duits Offenlegungsschrift Nr.3.146.772, Brits Octrooischrift Nr.2.091.244, de Canadese Octrooischriften Nrs.1.174.978 en 1.175.047 en het voornoemd Amerikaans Octrooischrift.

De uitvinding heeft derhalve betrekking op antivi-25 rus en antitumor preparaten, die bruikbaar zijn voor de verlichting van virus en tumoraandoeningen en die, als aktieve stof een bekende antivirus en antitumor xanthaatverbinding bevatten, in het bijzonder .één die voldoet aan formule 1, waarin norbornyl, tricyclodecyKmet inbegrip van adaman-30 tyl), benzyl, rechte of vertakte C^-C^g-alkyl, C^-C^Q-cyclo-alkyl, furyl, pyridyl of chinuclidinyl of de voornoemde rech te of vertakte C.j-C20-alkyl, desgewenst gesubstitueerd door hydroxy of C^-C^-alkoxy, of door halogeen, of de voornoemde C3"C20"cycloalkyl' desgewenst gesubstitueerd door hydroxy, 35 C^-C^-alkoxy, C^-C^-alkyl, of halogeen, voorstelt en waarin R een eenwaardig of meerwaardig metaalatoom, rechte of vertakte C^-Cg-alkyl, die desgewenst gesubstitueerd kan zijn door hydroxy, C.j-C4-alkoxy, amino, C.j-C4-alkylamino, 8601895 £ τ - 2 - (C^-C^-alkyl)^-amino, (C^-C2-alkyl)^-amino, of halogeen, of of 2,3-dihydroxypropyl of c*> -hydroxy- (C ^ -C^-alkoxy) -methyl, * voorstelt, en die worden gekenmerkt, doordat ze tenminste één ionogene toevoegselverbinding met zowel een lipofiele 5 als een hydrofiele groep bevatten.

Deze twee bestanddelen zijn essentieel volgens de uitvinding en de preparaten volgens de uitvinding bevatten of "bestaan in in hoofdzaak" uit deze twee bestanddelen.

Het ionogene toevoegsel of "werking verhogende" 10 verbinding met zowel lipofiele als hydrofiele groepen is bij voorkeur een verbinding waarvan de lipofiele groep een rechte of vertakte alifatische groep met 6 tot 18 koolstofatomen terwijl de hydrofiele groep bij voorkeur 1 of 2 carboxy en/ of 1 of 2 sulfaat, sulfonaat of fosfaatgroepen bevat. De 15 verbinding is gunstig een alifatisch mono- of dicarbonzuur met 6 tot 18 koolstofatomen of een mono of disulfaat, mono of difosfaatverbinding met hetzelfde aantal koolstofatomen, die ook 1 of 2 ether en/of amidegroepen kan bevatten. Ook geschikt zijn alifatische monocarbonzuren met 9 tot 13 kool-20 stofatomen alsmede vetalcoholsulfaten, vetalcoholethersulfa-ten, vetalcoholfosfaten, vetalcoholetherfosfaten, alkaansul-fonaten, olefinische sulfonaten, sulfocarbonzure esters en glyceridesulfaten, in elk van de gevallen met 8 tot 18 koolstofatomen. Steroidezuren, zoals desoxycholzuur, kunnen gun-25 stig gebruikt worden, bij voorkeur in de vorm van een alkali metaalzout daarvan, b.v. het natrium of kaliumzout. Bijzonder gunstig zijn natuurlijk voorkomende vetzuren of vetalcoholsulfaten met 8 tot 18, in het bijzonder 8 tot 14, en liever nog 10 tot 12, koolstofatomen. In deze reeks blijken elf 30 koolstofatomen het optimale aantal te zijn. In het algemeen kan de toevoegselverbinding gunstig 8 tot 24, bij voorkeur 8 tot 14 koolstofatomen bevatten, is bij voorkeur anionogeen en wordt gunstig gebruikt in de vorm van een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan, b.v. een alkalimetaalzout, zoals 35 het natrium of kaliumzout daarvan.

In de bijgaande tekeningen is fig.1 een grafiek die de opname van radioaktief uridine weergeeft in getransformeerde en ongetransformeerde (normale) muize-embryo fibroblast cellen met verschillende 40 kombinaties van werkzaam bestanddeel (D6Ö9) en toevoegsel, 8 6 0 1 3 § 5 *1 i - 3 - waarin de hoeveelheid werkzaam bestanddeel is vastgelegd bij 20 yU/ml en de hoeveelheid toevoegsel gevarieerd wordt tussen 10 en 100 fig.2 een grafiek die de respons afbeeldt van 5 opgewekte tumoren op intraveneuze (IV) behandeling met preparaten volgens de uitvinding en afzonderlijke bestanddelen daarvan bij correleerbare concentraties (10 mg/kg), fig.3 een grafiek die de invloed van de ketenlengte van monocarbonzuren op de antivirus werking en cytotoxi-10 citeit afbeeldt in kombinatie met D6Q9 op zowel niet-geïn-fekteerde als met HSV-1-geInfekteerde Rita cellen.

fig.4 een grafiek, die de afremming van herpes virus groei afbeeldt bij verschillende concentraties van D609 in kombinatie met undecaanzuur in verschillende verhou-15 dingen.

fig.5 een gel electroforese patroon afbeeldt waaruit volledige afremming van vermenigvuldiging van HTLVIII virus blijkt.

fig.6 een kaart die de resultaten toont van de 20 behandeling van Meth-A tumor onmiddellijk na transplantatie met gebruik van een kombinatie van D609 en undecaanzuur.

fig.7 een kaart die de resultaten toont van de behandeling van Meth-A tumor geruime tijd na transplantatie met gebruik van een kombinatie van D609 en undecaanzuur.

25 fig.8 een grafiek die de gevoeligheid laat zien van normale bloedlymfocyten en T-cel en B-cel lymfomen voor een kombinatie van D609 en undecaanzuur.

Om een antivirus en antitumor preparaat te verschaffen, dat een bekende antivirus en antitumor werkzame 30 xanthaatverbinding bevat en een aktiviteitbevorderende hoeveelheid van een ionogene toevoegselverbinding met zowel een lipofiele als een hydrofiele groep, welk toevoegsel de werking van het antivirus en antitumor xanthaat ook uitstrekt over een breder pH trajekt, met inbegrip van het fysiologi-35 sche pH trajekt, is een doel van de uitvinding. Ook heeft de uitvinding ten doel een werkwijze te verschaffen voor de bereiding van een dergelijk preparaat, het gebruik van een dergelijk preparaat in antivirus en antitumor therapie, en een werkwijze voor het bestrijden van een virus of tumor, 40 die de gelijktijdige toediening behelst aan een patient of 860 1 89 5 - 4.- ί ? plaats, aangedaan door een virus of tumor, van een hoeveelheid van een antivirus en antitumor xanthaat samen met een werkzaamheid bevorderende hoeveelheid van een ionogeen toevoegsel dat zowel een lipofiele als een hydrofiele groep be-5 vat, welke gekombineerde hoeveelheden doeltreffend zijn voor dergelijk. antivirus of antitumor doel, hetzij afzonderlijk, of in de vorm van een eenheidspreparaat, dat deze bevat. Andere doeleinden blijken hieronder, en nog andere doeleinden zullen voor de vakman voor de hand liggen.

10 De uitvinding heeft nu betrekking op een antivirus en antitumor preparaat, dat (a) een antivirus en antitumor xanthaat en (b) een ionogene toevoegselverbinding, die zowel een lipofiele als een hydrofiele groep bevat, bevat; een dergelijke samenstelling waarinhet xanthaat (a) voldoet aan 15 formule 1, waarin norbornyl, tricyclodecyl, benzyl, C3-C2Q-alkyl, C^-C^Q-cycloalkyl, furyl, pyridyl, chinuclidi-nyl; C2-C2Q-alkyl, gesubstitueerd door hydroxy, C^-C^-alkoxy of halogeen; of c^-C^Q-cycloalkyl, gesubstitueerd door hydroxy, -C^-alkoxy, C^-C^-alkyl of halogeen, voorstelt en 20 R2 een eenwaardig of meerwaardig metaalatoom, C^-Cg-alkyl, C^-Cg-alkyl gesubstitueerd door hydroxy, -C^-alkoxy, amino, C1-C4-alkylamino, (C1-C4-alkyl) -amino, (C-j-C^-alkyl)2-amino (C^-C4-alkyl)3-amino, of'halogeen; of 2,3-dihydroxypropyl of -hydroxy-(C|-G4-alkoxy)-methyl voorstelt; een dergelijk 25 preparaat, waarin de toevoegselverbinding een alifatisch mono of dicarbonzuur is of een dergelijk zuur, dat gefluo-reerd is, of een alifatisch mono of disulfaat, mono of di sulfonaat, of mono of difosfaat, in elk van de gevallen met 6-18 koolstofatomen, of een dergelijke verbinding met één of 30 twee ether of amide groepeb, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan; een dergelijk preparaat, waarin de toevoegselverbinding een alifatisch monocarbonzuur met 9-12 koolstofatomen is, of een dergelijk zuur, dat gefluoreerd' is, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan, of een 35 vetalcoholsulfaat, vetalcoholfosfaat, vetalcoholetherfosfaat, vetalcoholethersulfaat, alkaansulfonaat, olefinisch sulfonaat, sulfocarbonzure ester of glyceridesulfaat, allen met 8-18 koolstofatomen, οι een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan; een dergelijk preparaat, waarin de toevoegselverbin-40 ding een natuurlijk voorkomend vetzuur of een vetalcoholsul- 8601895 * « - 5 - faat met 8-18 koolstofatomen, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan is? een dergelijk preparaat, waarin de toevoegselverbinding anionogeen is en 8-24, bij voorkeur 8-14 koolstofatomen bevat? een dergelijke preparaat, waarin het xanthaat een verbinding met formule 1 is, waarin R benzyl, cyclohexyl, n-dodecyl, of 4-isobornyl voorstelt, en waarin R natrium of kalium, of C -C -alkyl voorstelt, en als toevoegselverbinding een natuurlijk voorkomend vetzuur of een vetalcoholsulfaat met 8-14 koolstofatomen, of een alkali-metaalzout daarvan? een dergelijk preparaat, waarin het xanthaat natrium of kalium benzylxanthaat, natrium of kalium cyclohexylxanthaat, natrium of kalium 1-adamantylxanthaat, natrium of kalium 8(9)-tricyclo-/5-2.1.0 7-clecylxanthaat, natrium of kalium 2-endo- of exo-bicyclo/2.2.1^*4_7-heptyl-xanthaat, natrium of kalium cyclododecylxanthaat, natrium of kalium n-dodecylxanthaat of natrium of kalium 4-isobornyl-cyclohexylxanthaat is, en waarin de toevoegselverbinding een alifatisch monocarbonzuur met 9-13 koolstofatomen is of een natrium of kaliumzout daarvan, of een vetalcoholethersulfaat, fosfaat of fosfonaat met 8-18 koolstofatomen of het natrium of kaliumzout daarvan, of een alkalimetaaldesoxycholaat? een dergelijk preparaat, waarin de toevoegselverbinding het natrium of kaliumzout van decaanzuur, undecaanzuur,dodecaan-zuur, desoxycholzuur, dodecylsulfaat, of dodecylfosfonzuur is? een dergelijk preparaat, waarin de mol.verhouding van het xanthaat tot de toevoegselverbinding in de orde van 1:6 tot 1:0,25, bij voorkeur 1:3 tot 1:0,5 en in het bijzonder 1:1 tot 1:2, is en een dergelijk preparaat in een vorm voor plaatselijke, orale of parenterale toepassing, in het bijzonder in de vorm van een zalf, een gel, of een sproeisel, of in de vorm van een tablet, capsule, zetpil of een infuus of injektie oplossing. De uitvinding heeft ook betrekking op een werkwijze voor het bereiden van een antivirus en antitumor preparaat met een verhoogde antivirus en antitumor mengen van een bekende antivirus en antitumor xanthaatverbin ding en een werkzaamheid bevorderende hoeveelheid van een ionogene toevoegselverbinding met zowel een hydrofiele groep als een lipofiele groep, in de vorm van een farmaceutisch preparaat? een dergelijke werkwijze, waarin de mol.verhouding 40 van het xanthaat tot de toevoegselverbinding in de orde van 8601895

ï P

- 6 - 1:6 tot 1:0,25, bij voorkeur 1:3 tot 1:0,5, en in het bijzon der 1:1 tot 1:2, is; en een dergelijke werkwijze, waarin het toevoegsel anionogeen' is en het gevormde preparaat in een vorm voor plaatselijke, orale of parenterale toediening is, 5 in het bijzonder in de vorm van een zalf, een gel, of een sproeisel, of in de vorm van een tablet, capsule, zetpil, of een infuus of injektie oplossing.

De uitvinding heeft ook betrekking op het gebruik van een dergelijk preparaat als een antivirus of antitumor 10 middel.

Bovendien heeft de uitvinding betrekking op een werkwijze voor het bestrijden van een virus of tumor, die behelst het toedienen aan een patient of plaats, die is aangedaan door een virus of tumor, die ontvankelijk is voor 15 behandeling met een chemotherapeutisch middel, van een hoeveelheid van een antivirus en antitumor xanthaat samen met een werkzaamheid bevorderende hoeveelheid van een ionogene toevoegselverbinding, die zowel een lipofiele groep als een hydrofiele groep bevat, welke gekombineerde hoeveelheden 20 doeltreffend zijn voor een dergelijk antivirus of antitumor doel; en een dergelijke werkwijze, die het toedienen behelst aan een patiënt of plaats, die is aangedaan door- een virus of tumor, die ontvankelijk isvoor behandeling met een dergelijk preparaat, een antivirus en antitumor xanthaat prepa-25 raat, dat een anionogeen toevoegsel bevat in een hoeveelheid, die d oeltreffend is voor het verlichten van de genoemde aandoening.

Het is volgens de uitvinding gunstig als de hydrofiele groep, namelijk de carboxy, sulfaat, sulfonaat of fos-30 faatgroep van de toevoegselverbinding zit aan een eind van het bij voorkeur lange alifatische deel, dat de lipofiele groep vormt, waardoor een polair molekuul wordt gevormd met een hydrofiele "kop" en een lipofiel "lichaam. Bijzonder bevoorkeurde carbonzuren van dit type zijn decaanzuur, unde-35 caanzuur en dodecaanzuur. De toevoegselverbindingen zijn derhalve bij voorkeur verbindingen met een anionogene hydrofiele groep, die bij voorkeur gebruikt worden in de vorm van * farmaceutisch verenigbare zouten, in het bijzonder als een alkalimetaalzout, en in het bijzonder een natrium of kalium 40 zout, ofschoon talrijke kationogene verbindingen, zoals 8 6 C18 9 5 Λ * - 7 - kwaternaire ammoniumzouten volgens de stand van de techniek beschikbaar zijn en in sommige gevallen ook met goed gevolg gebruikt kunnen worden, vooropgesteld, dat ze voldoen aan de andere gestelde kriteria, b.v. lipofiele en hydrofiele groe-5 pen, zoals hieronder nader aangegeven.

De carbonzuren kunnen ook gefluoreerd of geperflu-oreerd zijn, hetgeen betekent, dat in dergelijke carbonzuren sommige of vele of alle H-atomen van de C-H-bindingen door fluoratomen vervangen kunnen zijn.

10 Verdere voorbeelden van toevoegselverbindingen van dit type zijn vetalcoholsulfaten (zwavelzure esters van vet-alcoholen), zoals b.v. natriumdodecylsulfaat (SDS), ammonium laurylsulfaat, vetalcoholethersulfaten (alkylethersulfaten), b.v. R-iO-C^-CE^J^-OSO^Na, natriumalkylsulfoacetaten 15 R-O-CO-C^-SO^Na, sulfocolauraat, kaliumzout van een lauri-nezure ester-CH3-(CH2)10-COO-CH2CH2-NH-CO-CH2-SO3K, alkylol amidesulfaten (gesuifateerde vetzure alkylolamiden) R-CONH-R|-OSO^Na (R^ b.v. = CH2)r alkaansulfonaten (en hydr-' oxyalkaansulfonaten), olefinische sulfonaten, -sulfovetzure 20 esters, alkyl-(b.v.dodecyl)-benzeensulfonaten, sulfosuccin-aten, b.v. de monoester met formule 2, de diester met formule 3, met inbegrip van dioctylnatriumsulfosuccinaat met formule 4, vetzuurcondensatieprodukten, b.v. vetzuurisothiona-ten, R-C00-CE2-CH2-S03Na, vetzuurmethyltauriden met formule 25 5, vetzuursarcosiden met formule 6, eiwit-vetzuur condensa- tieprodukten (vetzuurpolypeptide concensatieprodukten) zoals met formule 7, b.v. met formule 8, vetalcoholetherfosfaten (vetalcoholfosforzure esters) zoals met formule 9, b.v. geëthoxyleerd oleyletherfosfaat, monoglyceride sulfaten, zo-30 als met formule 10, sulforicinoleaat (Turks rood olie), en Na-S03-Q-C17H32-C00Na.

De groepen R in de bovengenoemde formules zijn alkylgroepen waarvan de lengte zo is bemeten, dat er voor gezorgd wordt dat het totale aantal koolstofatomen van elke verbinding ligt in het trajekt van 6 tot 18.

Bijzonder gunstig zijn die aktieve stoffen met formule 1, waarin R^ benzyl, cyclohexyl, 1-adamantyl, tri-cyclodecyl, 1-norbornyl, cyclododecyl, n-dodecyl of 4-iso-bornyl-cyclohexyl voorstelt en R2 een natrium of kaliumion of een C^-C^-alkylgroep voorstelt.

8601895 ? ? - 8 -

Voorbeelden van dergelijke gunstige antivirus en antitumor werkzame stoffen zijn de volgende natrium en ka-1iumxanthaten: benzylxanthaat, cyclohexylxanthaat, adamantylxanthaat(D424), 5 8(9)-tricyclo-/5.2.1.0^'^ 7-decylxanthaat (D609), 2-endo of 14 exo-bicyclo-/2.2.1 ’ _/-heptylxanthaat (D611), cyclododecyl-xanthaat (D435), n-dodecylxanthaat en 4-isobornyl-cyclohexyl xanthaat.

Het werkzame xanthaat en het werking verbeterende 10 toevoegsel volgens de uitvinding zijn gunstig aanwezig in een mol.verhouding van 1:6 tot 1:0.25, bij voorkeur een mol. verhouding van 1:3 tot 1:0,5, in het bijzonder een mol.verhouding van 1:1 tot 1:2 (werkzaam xanthaat : toevoegselver-binding). De preparaten volgens de uitvinding kunnen plaat-15 selijk, oraal of parenteraal worden toegediend. Geschikte orale of parenterale toedieningsvormen zijn tabletten, capsules, zetpillen en infuus of injektie oplossingen. Deze toedieningsvormen worden bereid met de gebruikelijke farmaceutisch verenigbare toevoegsels, excipienten en verdunnings 20 middelen.

De te gebruiken dosering hangt in hoofdzaak af van de bepaalde toedieningsvorm en van het doel of oogmerk van de toediening, b.v. voor de therapie of de prophylaxe. De grootte van de enkele dosis alsmede het toedieningsregime 25 kan het geschiktst worden vastgesteld door middel van een individuele beoordeling van het betreffende geval. Gewoonlijk ligt de therapeutisch werkzame hoeveelheid van de kom-binatie volgens de uitvinding bij gebruik voor een injektie in een dosistrajekt van 0,005 tot 10 mg per kg lichaamsge-30 wicht, bij voorkeur in het trajekt van 0,01 tot 0,1 mg per kg lichaamsgewicht. In aanvulling op de kombinatie volgens de uitvinding bevatten deze orale of parenterale toepassings vormen gewoonlijk een buffer, die de pH waarde tussen 7 en 8 in het bijzonder op 7,4, houdt, en aanvullend natriumchlo-35 ride, mannitol of sorbitol voor isotonische instelling. Ze kunnen ook worden bereid in gelyofiliseerde of vaste vorm. Als het doel is om een virus buiten een levend dierlijk lichaam te doden kan de kombinatie natuurlijk gebruikt worden zonder therapeutische of farmaceutische overwegingen.

•40 Een geschikt preparaat voor plaatselijke toepas- 8801895 s * - 9 - sing kan worden bereid op een waterige basis, b.v. door de kombinatie volgens de uitvinding op te lossen in een waterige bufferoplossing en vervolgens een polymeer verdikkingsmiddel, b.v. polyvinylpyrrolidon, toe te voegen.

5 Een geschikte olieachtige toedieningsvorm voor plaatselijke toediening kan bijvoorbeeld worden verkregen door de kombinatie volgens de uitvinding te suspenderen in een olie, en vervolgens toe te voegen een zwelmiddel, zoals aluminiumstearaat en/of een plantaardig werkzaam middel of 10 tenside, waarvan de HLB-waarde (hydrofiel-lipofiel balans) geschikt beneden 10 ligt, zoals een vetzure monoester van een meerwaardige alcohol, b.v. glycerolmonostearaat, of sor-bitanmonooleaat.

Een geschikte vette zal kan b.v. worden bereid 15 door de twee werkzame stoffen volgens de uitvinding te suspenderen in een zalfbasis, en vervolgens een tenside met een HLB-waarde beneden 10 toe .te voegen. Een emulsiezalf is op een dergelijke wijze verkrijgbaar, b.v. door een waterige oplossing van de twee werkzame stoffen volgens de uitvinding 20 te mengen in een zachte zalfbasis en een tenside met een HLB-waarde beneden 10 toe te voegen. Al dergelijke plaatselijke toepassingsvormen kunnen ook konserveringsmiddelen bevatten, De concentratie van de twee werkzame stoffen in het totale mengsel bedraagt gewoonlijk 0,05 tot 5 mg, bij 25 voorkeur 0,25 tot 1 mg, op 100 mg van het totale preparaat, met ruimere grenzen tot aan 1Omg per 100 mg totaal preparaat Dxanthaten volgens formule 1 zijn bekend, en kunnen bereid worden b.v. door de reaktie van een alcoholaat met de formule R -Ο-Me, waarin R zoals gedefinieerd is, en 30 Me een alkalimetaalatoom voorstelt, met zwavelkoolstof, of door de reaktie van een alcohol, die overeenkomt met het bovengenoemde alcoholaat, met zwavelkoolstof in de aanwezigheid van een sterke alkalibase op op zichzelf bekende wijze.

Een dergelijk bereiding wordt beschreven in Duits Offenle-35 gungsschrift Nr.3.146.772 en andere gepubliceerde aanvragen en octrooien die hierboven zijn aangehaald. In dit verband wordt uitdrukkelijk verwezen naar deze gepubliceerde documenten .

Het tweede bestanddeel van het preparaat volgens 40 de uitvinding,namelijk de ionogene toevoegselverbinding met 8501335 - 10 - zowel een lipofiele als een hydrofiele groep, kan bij wijze van toelichting worden gekozen uit in de handel verkrijgbare mono en dicarbonzuren, mono en disulfaat, mono en disulfo-naat en mono en difosfaat verbindingen met een rechte of 5 vertakte, verzadigde of onverzadigde alifatische groep met b.v. 6-18 koolstofatomen. Verbindingen van dit type kunnen met goed gevolg worden omgezet in de overeenkomstige zouten op op zichzelf bekende wijze met gebruik van een base, die een farmaceutisch verenigbaar zout levert.

10 N Enkele verkregen resultaten uit farmacologische onderzoekingen zijn als volgt: 1. Cytotoxiciteit

Onderzochte stoffen: kalium 8(9)-tricyclo-/5.2.1.0^*^_7-decylxanthaat (D609) af-15 korting: "DEXA", gekombineerd met verschillende lange keten carbonzuren, die in de volgende tabel geïdentificeerd worden Gebruikte celkweken: normale hamster embrio fibroblasten (HEF); hamster embrio fibroblasten, getransformeerd door runder 20 papilloma virus (HEF-BPV).

Medium:

Eagle's basaal.medium met Earle's zouten (BME), aangevuld met 10% kalverfoetus serum (FBS); 1% penicilline, strepto-mycine; pH = 7,4.

25 Methode: De aangegeven celtypen worden in vitro geïncubeerd in het aangegeven medium. Aan ieder monster wordt een kombi-natie, die bestaat uit 20/Ul van de bovengenoemde werkzame stof DEXA en trapsgewijs toenemende hoeveelheden van een vetzuur (aangegeven in de volgende tabel) toegevoegd. Na 30 drie dagen worden de kweken microscopisch onderzocht en zo de minimale toxische concentratie bepaald. De resultaten zijn samengevat in de volgende tabel.

Tabel 1 HEF-kweek HEF-BPV-kweek 35 Onderzochte kombinatie minimale toxische concentratie vanr 20/üg/ml DEXA + toevoegsel DEXA + toevoegsel_toevoegsel /aq/ml toevoegsel /üq/ml DEXA + decaanzuur 100 10 DEXA +- undecaanzuur 100 10 DEXA + dodecaanzuur 40 10 DEXA + myristinezuur 30 10 '3 3 0 1 8 9 5 -11-

Tabel 1 laat zien dat de kombinatie van de aktieve stof DEXA en een vetzuur aanzienlijk giftiger is voor de getransformeerde celkweek dan voor de celkweek, die niet getransformeerd is. Dit geldt in het bijzonder voor de kombi-5 natie met decaanzuur en undecaanzuur, welke kombinaties 10 maal zo giftig zijn voor de getransformeerde celkweek als voor de normale celkweek.

In een verdere cytotoxiciteitsproed werden ver-scillende kombinaties volgens de uitvinding onderzocht op 10 hun toxiciteit in celkweken van muize-embriofibroblasten (MEF-K1). Deze celkweken werden geïncubeerd in het volgende medium: BME, 5% kalverplasma, penicilline/ streptomycine, pH = 7,4. De proeven werden uitgevoerd overeenkomstig de bovengenoemde aanwijzingen, maar met het verschil, dat de 15 microscopische beoordeling na 24 uur werd uitgevoerd. De resultaten zijn samengevat in de volgende tabel 2.

Tabel 2 MEF MEF-K1

Onderzochte minimale toxische concentratie van 20 kombinatie 20 yag/ml DEXA + toevoegsel DEXA toevoegsel jag/ml toevoegselyUg/ml DEXA + K-decanoaat 80 10 DEXA + decaanzuur — 40 DEXA + undecaanzuur 80 10 DEXA + K-undecanoaat 80 10 DEXA + dodecaanzuur 60 20 DEXA + tridecaanzuur 60 10 DEXA + tetradecaanzuur 80_10-20_

Tabel 2 laat zien dat de onderzochte kombinaties veel big: verre veel giftiger zijn voor getransformeerde celkweken dan 30 voor normale celkweken.

De selektiviteit van de giftige werking van DEXA gekombineerd met undecaanzuur tegen getransformeerde celkweken blijkt duidelijker uit dew volgende proef, die berust op 3 het inbrengen van met trtium gemerkt uridine ( H-uridine).

35 Normale muize-embrio fibroblasten (MEF) en muize- embrio fibroblasten die getransformeerd zijn met runder papilloma virus (MEF-BPV) werden uitgezaaid op Linbro-platen (2x10 cellen per gat) en behandeld met een kombinatie van 20 ^ag/ml DEXA en toenemende hoeveelheden ( 10, 20, 40, 60 en 40 8601895 - 12 - 80 ug/ml) undecaanzuur. Als medium werd Eagle's basaal

medium met Earle's zout, aangevuld met 5% kalverplasma, pH

7,5 in een atmosfeer met 5% CO.-, gebruikt. Na twee dagen werd ^ 3 nieuw medium toegevoegd, dat 1 μ(Γί/πι1 H-uridine bevatte, 5 dat de bovengenoemde werkzame stof niet bevatte. Twee uur 3 later werd de hoeveelheid H-uridine, die met zuur kan worden neergeslagen, in elke kweek bepaald. Alvorens de totale telling uit te voeren worden de bestanddelen met laag 3 mol.gew. met inbegrip van het H-uridme dat niet is opgeno-10 men, uitgewassen. Daarna worden de tellingen uitgevoerd aan de droge kweek. De gemiddelde waarden van de radioaktivi-teit gemeten in twee(2) kweken wordt getoond in Fig.1.

Het diagram van Fig.1 laat zien, dat de getransfor meerde celkweken door de kombinatie volgens de uitvinding 15 selektief vernietigd of gedesaktiveerd worden, wegens het 3 dat radioaktiviteit, dat wil zeggen H-uridine, alleen wordt gevonden in de normale celkweek, maar niet in de getransformeerde celkweek.

2. Antivirus werking: 20

De belemmerende werking van de werkzame stof DEXA, de kombinatie van DEXA en decaanzuur in verschillende concen traties, en van decaanzuur alleen werd onderzocht in verschillende in vitro kweken, geënt met herpes simplex virus 1 25 (HSV1-kweek). Het medium had een pH van 7,4. Na twee dagen incubatie werd de virusopbrengst bepaald en plaque-vormende eenheden (pfu), aangegeven in procent, berekend ten opzichte van een overeenkomstige kweek zonder belemmerende toevoegsels, zoals getoond in de volgendse tabel.

30 Tabel 3 % pfu, betrokken op een Onderzochte viruskweek belemmerende inhibitoren verbindingen DEXA (20μg/ml 22,6 35 DEXA (10μg/ml) + decaanzuur 10μg/ml 8,7 20μg/ml 0 40μg/ml 0,3 decaanzuur 10μ9/πα 18,9 2Qμg/ml 24 40μg/ml 35 40 ---——--- 8601895 -13 -

Tabel 3 laat zien dat de kombinatie van DEXA en decaanzuur een significant sterkere inhiberende werking vertoont dan de afzonderlijke bestanddelen van de kombinatie.

Een kombinatie van DEXA en natriumdodecylsulfaat 5 (SDS) inhibeerde de vermeerdering van HSV1 op overeenkomsti ge wijze sterk.

Cellen: Rita P 0/37

Bedlam: BME* 5%f.FB3, 1% penicilline + streptomycine, pH 7,4, 5% CO2 atmosfeer.

^ Inhibitoren: 10 μg/ml DEXA + 10, 20, 40, 80 μφ/πιΐ dodecyl-sulfaat (SDS).

Infektie van de Rita cellen met MOI: 0,05 pfu/cel

Toevoeging van inhibitoren: Eén uur na infektie (twee kweken elk) 15

Terugwinnen van de virus afstammelingen: 24 uur na infektie Controle titer: 7,7 x 1Q6 pfu/ml kombinatie van inhiberende werkzame stoffen faktor 20 10 μg/ml DEXA + 10 μg/ml SDS 2,5 x 102 3 x 104 " " " + 20 " " 25 3 x 105 " " " + 40 " " 25 3 x 105 " " " + 80 * " 2,5 3 x 106 25 De groei van ongeïnfekteerde Rita cellen werd vrijwel niet belemmerd door dezelfde kombinatie van werkzame stoffen.

Overeenkomstige resultaten werden verkregen met “ een kombinatie van cyclododecylxanthaat (D435) en undecaan-30 zuur. Deze kombinatie werd ook onderzocht op b.v. samenvloeiende cellen van humane embriolongen, die wemelden van HSV-1, met zeer effektieve inhibitie resultaten. Hetzelfde effekt wordt verkregen bij gebruik van D424, D611 of D622 in plaats van D609.

35 Er is ook gevonden dat RNA-virus (enkele streng virus) zoals b.v. blaasvormig stomatitis virus, geïnhibeerd wordt door de kombinatie van werkzame stoffen zoals in het bovenstaande beschreven.

In een verdere proef, uitgevoerd op cavia's met 40 van HSV wemelende laesies, werd de genezende werking van de 8601895 - 14 - kombinatie volgens de uitvinding en van het toevoegsel alleen getest. De in tabel 4 geïdentificeerde stoffen werden gemengd in een vaselinezalf in de vermelde concentraties en de zalf werd dan aangebracht op de van HSV wemelende laesies 5 op de huid van de cavia's (twee maal daags).

De resultaten worden weergegeven in de volgende tabel 4.

Tabel 4 aantal laesies % genezing ^ aan het begin na 36 uur van behandeling behandeling (96 uur na behandelings-: enting) middel .vaseline met 10% 8 8 decaanzuur 10 10 0 9 9 vaseline met 5% 6 4 DEXA +10% 23 14 decaanzuur 16 5 42 20 11 8 8 6

Tabel 4 laat zien dat bij verre de beste gene-zingsresultaten verkregen werden met een kombinatie volgens de uitvinding.

25 In een verdere proef op de antivirus werking van de kombinatie werden zes (6) cavia's geënt met HSV-1 van de Wal stam, 18 uur later werd begonnen met de behandeling (twee maal daags) met een vaselinezalf, die 5% DEXA en 5% decaanzuur bevat. Na twee dagen behandeling (72 uur na en-30 ting) werden de dieren afgemaakt en de aangedane huid werd verwijderd. De huid werd bevroren met vloeibare stikstof en dan fijngemaakt met een slagmolen "Mikro Dismembrator" (handelsmerk) ( twee monsters per dier), en het later teruggewonnen werd in een tienvoudige hoeveelheid(gew./vol.) weefsel-35 kweekmedium. Na kort centrifugeren (één minuut Eppendorf tafelcentrifuge) werd de virustiter van de bovenstaande laag bepaald.

Resultaat: Geen virus aantoonbaar. De titer van 5 een blanko proefmedium bedroeg 1x10 pfu/g weefsel.

40 De invloed van de ketenlengte van monocarbonzuren 8601895 - 15 - op de antivirus werking en cytotoxiciteit in kombinatie met D609 wordt weergegeven in Fig.3. Ongeïnfekteerde(A ) en met HSV-1-geIngekteerdeG8t) Rita cellen werden behandeld met 10 μg/ml D609 en 40 pg/ml van elk monocarbonzuur (bij pH 7,4).

5 De virus opbrengst van twee kweken werd afzonder lijk onderzocht met plaat toets in duplo. Foutstrepen geven standaard afwijking aan. Celdichtheden van in duplo ongeïn-fekteerd behandelde en onbehandelde Rita cel kweken werden bepaald na kleuren met tripaanblauw door tellen met een 10 hematocytometer.

3. Antitumor werking;

Behandeling van lymfatische leukemie bij muizen. Zes weken oude DBA-2 muizen werden intraveneus 5 ingeënt met 1 x 10 tumorcellen (NCI-ei-leukemie). Achttien 15 (18) uur later werden drie groepen van elk 10 dieren gevormd Eén groep kreeg geen enkele behandeling en fungeerde als de controle groep. De tweede groep werd alleen behandeld met DEXA (4 x 15 mg/kg, dan 6x11 mg/kg). De derde groep werd behandeld met een kombinatie volgens de uitvinding, namelijk 20 DEXA en undecaanzuur (DEXA behandeling zoals uitgevoerd in groep 2, aanvullend undecaanzuur 4 x 7,5 mg/kg, dan 6 x 5,5 mg/kg).

Alle toepassingen werden intraveneus uitgevoerd.

De injekties werden met tussenpozen van één uur gegeven.

25 De volgende dag (2 dagen na inenten met tumorcellen) werden van elk dier bloedmonsters genomen en werd de lymfocietcon-centratie bepaald. De resultaten zijn samengevat in Tabel 5.

Tabel 5 aantal lymfocieten x 10 /ml 30 ---- onbehandeld DEXA DEXA + undecaanzuur 13.8 17,9 8,6 11.1 15,0 11,7 15.8 24,1 12,0 oc T7,3 1-3,0 9,8 12 18,6 12,8 15,7 15,6 18,4 23 10,7 11,6 18,3 14,6 12,4 20.2 13,7 8,4 10,8 40 8601895

Tabel 5 (vervolg)

* V

— 6 - 16 - gemiddelde waarde x 1.0 /ml 16/3 15,9 11,7 _ significant 5 p<0,01

Tabel 5 laat zien, dat de kombinatie volgens de uitvinding een significante vermindering verschaf t van het aantal lymfocieten.

10 Regressie van autochtone huidtumoren bij muizen bij systemische behandeling met een kombinatie volgens de uitvinding, die DEXA en undecaanzuur bevat.

Huidtumoren werden geïnduceerd op op zichzelf bekende wijze in zeven weken oude vrouwelijke muizen van de 15 NMRI stam. Dit behelsde plaatselijke behandeling met een enkelvoudige dosis van 25,6 mg DMBA, opgelost in 0,1 ml aceton, en zeven dagen later met 6,16 mg TPA, opgelost in 0,1 ml aceton, waarbij het laatste medium gedurende 23 weken twee maal per week werd toegediend.

20 Drie weken na beëindiging van de promotor behande ling werd begonnen met chemotherapie door intraveneuze injek tie van 100 mg/kg proefverbinding (1 mg/ml), vooraf opgelost in 0,9% NaCl oplossing met pH 7,4. De pH werd ingesteld door toevoeging van 0,15 molair NaOH. Veertig (40) dieren met 25 tumoren werden uitgezócht en vormden 4 willekeurige groepen. Elf (11) dieren werden niet behandeld, 10 dieren werden behandeld met DEXA, 10 dieren werden behandeld met undecaanzuur en 9 dieren werden behandeld met een kombinatie van DEXA en undecaanzuur (1 mg per ml, 10 ng/kg van elke stof). 30 In de toelichtende Fig.2 worden de injektietijden aangegeven door middel van pijltjes op de tijdas. De grootte van alle tumoren (3 dimensies) werd bepaald met een schui-de krompasser. Aldus werd de grootte van 35 tumoren van onbehandelde dieren, 40 tumoren van dieren behandeld met unde-35 caanzuur, 37 dieren behandeld met DEXA, en 35 dieren behandeld met de kombinatie volgens de uitvinding, bepaald. De oorspronkelijke grootte van de tumoren varieerde tussen 2 en 400 mm . De grootte van elke afzonderlijke tumor werd gedurende de proef in de gaten gehouden. Groei of regressie werd 40 uitgedrukt in procent van de oorspronkelijke grootte. De 8601895 - 17 - gemiddelde waarden van elke groep worden aangegeven in Fig.2

De significantie van de regressie bij tumoren, die behandeld zijn met de kombinatie volgens de uitvinding werd berekend volgens de Student's T-test. Na 2 dagen behandeling verschil 5 de de grootte van de tumoren van de behandelde groep aanmer- -10 kelijk van die van de onbehandelde groep, en was p<10 , en _7 na vijf dagen behandeling op p<10

Subcutane behandeling van autochtone huidtumoren.

Twintig (20) proefdieren (van de beschreven soort) 10 met chemisch-geïnduceerde huidtumoren, die zoals beschreven veroorzaakt waren, werden willekeurig verdeeld in 4 groepen. De behandeling werd uitgevoerd door subcutane injektie in de onmiddellijke nabijheid van de tumoren, waarbij drie hoeveel heden van 0,5 ml gedurende twee dagen elke twee uur geïnjek-15 teerd werden. De injektieoplossing bevatte 5 mg/ml DEXA en 5 mg/ml undecaanzuur. Zes (6) dagen na het begin van de behandeling werden een fotografische en visuele beoordeling uitgevoerd.

Resultaat: Alle tumoren vertoonden aanzienlijke regressie 20 en waren allemaal tenminste 50% ven hun oorspronkelijke grootte kleiner geworden.

Regressie van autochtone huidtumoren bij muizen bij systemi-sche behandeling met een kombinatie volgens de uitvinding, die DEXA en undecaanzuur bevat.

25 Huidtumoren werden op NMRI-muizen veroorzaakt zo als eerder beschreven, Twee dagen na de laatste TPA-toediening werd begonnen met de chemotherapie. Hét behandelings-middel werd door intraveneuze injektie drie maal daags aan de dieren toegediend. Elke injektie bevatte 10 mg/kg DEXA en 30 10 mg/kg undecaanzuur (1 mg/ml van elke verbinding, opgelost in 0,9% NaCl). De pH van de oplossing werd ingesteld op 7,4 met 0,15 molair NaOH. De dieren werden gefotografeerd aan het begin en aan het eind van de behandeling en het aantal tumoren van elk dier werd bepaald. Vier (4) weken na beëin-35 digingvan de therapie werden de tumoren opnieuw beoordeeld.

Er waren geen recidives (terugkeren) zichtbaar op de plaatsen waar de tumoren verdwenen waren. De resultaten worden samengevat in de volgende tabel 6.

40 8601835 - 1.8 -Tabel 6 proefdier aantal tumoren behandelings- voor behandeling na behandeling middel _ 1 3 3 5 3 5 3 4 14 4 5 11 8 6 5 3 7 5 0 DEXA + 8 15 10 undecaanzuur 9 13 0 i.v.

1010 14 4 11 6 2

Totaal 91 37 = 59% regressie 15 1 11 10 2 4 3 3 8 7 4 4 2 7n 6 4 0 controle 7 -7 7 8 5 5 9 10 8 10 4 1 11 7 5 25 Totaal 64 48 = 25% regressie

Tabel 6 laat zien dat een kombinatie volgens de uitvinding, die DEXA en undecaanzuur bevat, een regressie van huidtumoren veroorzaakt in een mate van 59%, terwijl de 30 regressie bij onbehandelde dieren slechts 25% bedroeg.

Nadere proefgegevens met betrekking tot de antivirus en antitumor preparaten volgens de uitvinding zijn als volgt: (A) Antivirus werking van D609/undecaanzuur 35 Van xanthaatverbindingen is aangetoond, dat ze antivirus werking hebben tegen verschillende DNA en RNA virussen onder zure pH omstandigheden (G.Sauer, E.Amtmann, K.Melber, A.Knapp, K.Müller, K.Hummel, en A.Scherm: DNA & RNA virus species are inhibited by xanthates, a class of 40 antiviral compounds with unique properties. Proc. Natl.

8601895 - 19 -

Acad. Sci. USA 81, 3263 - 3267 (1984)). Het is nu mogelijk het uitzonderlijk breed trajekt antivirus spektrum van deze verbindingen doeltreffender te gebruiken onder hogere en fysiologische pH omstandigheden (pH 7,4) door gezamenlijke 5 of gelijktijdige toediening van bepaalde ionogene toevoeg-middelen met zowel een hydrofiele als een lipofiele groep.

Zo belemmert tricyclodecaan-9-ylxanthaat (D609) in kombina-tie met de toevoegsels natriumdesoxycholaat, natriumdodecyl-sulfaat en bepaalde vetzuren, die van zichzelf geen anti-10 virus werking hebben, de vermeerdering van verschillende DNA en RNA virussen (zoals herpes simplex, blaasvormige stomatitis en Coxsackie B 4) in vitro bij pH 7,4 (Tabel 7). Onder de verzadigde vetzuren met verschillende ketenlengte was er een uitgesproken grootte voordeel doordat de doeltreffend-15 heid van undecaanzuur (11 C-atomen) drie orden van grootte groter was dan die van kortere (8 C-atomen) of langere (18 C-atomen) monocarbonzuren. Uit dosis-respons kinetica bleek dat een dosis die de vermeerdering van herpes virus belemmer de met een faktor 1000, nog mitotische werking toeliet in 20 ongeinfekteerd groeiende controlekweken. Een mengsel in een 1:1 verhouding D609/undecaanzuur bleek het gunstigste te zijn zoals te zien is uit Fig.4 (opgevulde cirkels).

Dergelijke gegevens werden ook verkregen in het geval van HTLVIII virus, dat gelnhibeerd kon worden in weef-25 selkweek door 10 μg D609, gekombineerd met 10 μg undecaanzuur per ml na een toedieningsduur van drie en vijf dagen (Fig.5). De behandeling met de kombinatie laat de mitotische werking van mitogeen-gestimuleerde perifere humaan bloed lymfocieten onaangetast bij zulke concentraties, die in 30 staat zijn B- en T-cel lymfomen (deel B, Fig,6) te doden.

Dit maakt de D609/undecaanzuur kombinatie in principe geschikt voor de chemotherapie van AIDS.

35 40 860 1 8 9 Γ - 20 -

Tabel 7

Antivirus werking van de kombinatie D609/undecaanzuur op RNA virussen bij pH 7,4

Virus species D609 Undecaanzuur Virus opbrengst3, 5 /jlg/ml7 /jlg/ml7 /pfu/ml7 VSVb 0 0 (4,3+1) x 106 5 0 (5,6 + 0,05) x 106 0 40 ( 4,3 ±. 0,31 x 106 10 5 40 (1,3 ± 0,3) x 104

Coxsackie B4 0 0 (1,15 ± 0,2) x 10^ 10 40 (7,7 + 0,25) x 104

qW

“waarden werden verkregen door toetsen van duplo kweken, en 15 de verkregen virus opbrengsten werden in duplo bepaald. VSV nageslacht werd geoogst 10 uur , en Coxsackie B4 24 uur na infektie.

Fig.4: Afremming van herpes groei door verschillende concentraties van D609 en undecaanzuur.

20 De concentratie van beide bestanddelen zijn aange geven op de abscis. D609 en undecaanzuur werden gemengd in de volgende verhoudingen: #1:1; o 1:1;* 1:3; O 0:1 (undecaanzuur).

Concentraties die leiden tot een belemmering van 3 25 meer dan een faktor 10 gingen gepaard met cytotoxische werkingen. Lagere concentraties veroorzaakten echter geen waarneembare cytotoxiciteit in ongeïnfekteerde controlecellen.

Een concentratie van 1:1 (D609/undecaanzuur, ·) werd gevonden het doeltreffendste te zijn ten aanzien van 30 de concentratie van elk van de verbindingen en hun gekombi-neerde antivirus werking. Er wordt derhalve voorgesteld de verbindingen toe te dienen in een 1:1 verhouding.

Fig.5: HTLVIII specifiek nucleïnezuur (supergespi-raliseerd DNA als een intermediair voor vermeerdering) werd 35 geïsoleerd en zichtbaar gemaakt na gel elektroforese en hybridisering met gekloond origineel radioaktief gemerkt HTLVIII DNA. Na behandeling gedurende 3 dagen (baan a) en 5 dagen (baan c) wordt het signaal, dat karakteristiek is voor HTLVIII DNA volledig verwijderd terwijl in onbehandelde ge-40 infekteerde (K37 T-lymfoom) kweken (banen b en d) het 8601895 - 21 - HTLVIII specifieke DNA gezien kan worden (zowel de gesuper-poneerde spiraalvorm I als de ontspannen cirkelvorm II DNA). Na openknippen met een enkelvoudig knippend restriktie endonuclease worden vorm I en II omgezet in de lineaire vorm 5 III (banen f en h). Deze gegevens laten zien dat na een dergelijke behandeling de vermeerdering van HTLVIII volledig verhinderd kan worden.

(B) Antitumor werking van D609/undecaanzuur

Xanthaatverbindingen met antivirus eigenschappen 10 oefenen in kombinatie met monocarbonzuren van een bepaalde lengte (bij voorkeur 11 of 12 C-atomen ketenlengte) een uitgesproken antitumorwerking uit in vitro.

Tricyclodecaan-9-yl-xanthaat (D609) of cyclodode-cylxanthogenaat (D435) kunnen, bij toediening samen met het-15 zij undecaanzuur of dodecaanzuur aan verschillende getransformeerde cellen (die in het algemeen een lage serum behoefte vertonen) celdood veroorzaken. Bij toediening in dezelfde concentratie aan normale cellen, waaruit de getransformeerde derivaten voortkomen, was een dergelijk effekt niet waar-20 neembaar of veel minder sterk.

Dit wordt gedocumenteerd door de gegevens in Tabel 8, waar het effekt van D609/undecaanzuur op normale en getransformeerde derivaten daarvan wordt vergeleken. Het selektieve doden van tumorcellen (en van chemisch of viraal 25 getransformeerde cellen) is duidelijk uit de verschillen in —6 de overlevingsverhouding die oploopt tot een faktor van 10 wat de waarneembaarheidsgrens is in het experimentele testsysteem. Terwijl normale cellen vrijwel onbeinvloed blijven door de behandeling, overleven hun getransformeerde deriva-30 ten (die lage serum behoefte vertonen) dezelfde behandeling niet.

De Meth-A-tumor (een fibrosarcoom) kan met goed gevolg worden vookomen door intraperitonale toediening van 35 de D609/undecaanzuur kombinatie (Fig.6). Zelfs in gevorderde stadia (vijf dagen na inenting) kan een therapeutisch effekt worden aangetoond (Fig.7). Behandeling in beide gevallen met D609 in afwezigheid van undecaanzuur had in wezen geen aantoonbaar antitunor effekt.

40 Verder wordt het selektieve doden van verschillen- 860i 895 - 22 - de B- en T-cel lymfomen (in vergelijking met perifere humaan bloed lymfocieten (pBL), die tegen de behandeling bestand zijn) gedocumenteerd in Tabel 8.

Gevoeligheid voor xanthaat/monocarbonzuur behandeling en 5 groei kenmerken van verschillende celsoorten.

Cellen werden uitgezaaid in een dichtheid van 4 , 2 3,8 x 10 /cm in kunststof kolven of petrischalen. Nieuw weefsel kweekmedium (basaal medium Eagle, aangevuld met 2,2 g NaHCO , 1% penicilline en streptomycine(BME) en 5% 10 foetaal runderserum (FBSJ) met 10 μφ/πιΐ D609 en 40 μg/ml undecaanzuur of zonder de kombinatie werd toegevoegd 4 uur na uitzaaien van de cellen en de kweken werden geïncubeerd in een 5% C02 atmosfeer (= pH 7,4 + 0,05) bij 37°C (controles en behandelde kweken elk in duplo). Na 24 uur werd het 15 weefsel kweekmedium aangevuld met gebruik van BME, aangevuld met 10% FBS.

20 25 30 35 40 8601895 - 23 -

Sic (Oi (0i (0i (01 (0i (0i(0i (0i C*H (01 (01 (01 (01 (01 (01 (01 (01 » 1-7-5 VD K£> KO lΠ VD ^ V.O Ufa S 25 (#J c^3 I C^3 | l C^a 0^3 | I ^ l I >#3 F-*’* C^l I ^ α>θ en o o o o o in r- o o o o^cooo cn , ,_j r- [S (\J r T— r- CM CO t— t- \0 r- r Ι^ΟΟΟ'- ^ SS o — X O X X O O X X O X .*000 *0 O ^ ry OJ (T) «ΝΠ otn ^

v VV VV V V V

ep ε * C 3 *

•H P 0) g <D -H P W P

> <D p I I + I -+ + 11+ + I + + I + I + I

0) SPP •rt (β β C rH <ü

0 O r-4 ·η c 0-H O .X .Ω O

ra

CP C •H r-I

QV -jj _n ^ ^ m n co in co m cn co tn in n rrt d φ (V) φ «— min m^cr^ vd f' ^ o co o <xi ao 3”n(D » » « > ' ' * - · ' ' ' "

cö-H σι t— O O O O r- o f— CN CN CM <N

P +1 as 03 Ό > - ra ω •S ® 3 m « _ <2 .

I != i - 5 !* T3 tl

oo P P

OT <u d) 03 . *0 <D <U ' Ό Ό

m Ό Ό P . 15 S P P

n pkd) PP 03 03 S Sa)0) oog g

£ <n jj <d g «w +t S S

64 g o I p m ra . M . g P

Ρ Π3Ρ0 CC o g O O

OrPO>w (Ö(Ö twoo+f Μ-ιΛ+ira pp ra o - c ra

ra orac P 4J +J -tJ +i C c ra C

C p C (ö 0) 0) 03 03 03 (ΰ-Ρι—ltd (rt o (¾ p *p σΐΉ σ»*ρ p p o p 03 p p pp u -η p p o o o rap p ra £ ra P rara

Jj 4J IH4J03 o S Λ O Λ O (Ö 03 (C(d flS0(dtÖ

t, 03 03 ζρ C ÜCOCHCPOHO'H OV-jrH

o o\ o Cp *h ra *h ra ·η Λ x Ja C Λ ΑΩ o -H p -rl p -p p o — -P 0 cp 0 O 00 m p=o poi ra SföSrö pi > p tI p ί1 pp ® S 5 Λ -* > n- SpOJP λ > ΡΛΗΛ ΙΛ2 m -H > £>CU 03 Λ 03 x: 03 ·ΡΟι 03·Ρβ·Ρ >·+Ρ

o C w φ tfl ffl Μ Ό X O Μ Ί-Ι a OP EPCH4H

UI

c P K.

tH ? •ri »— L· Q O !+ „ 3 m ίί n m tn > iM ojtnooo ë < *- BI III Q r r‘ ^ 7 d |. φ ti w fe <riJ Pl ft feft rjrfPyhL', S Sgci 9 g a 9 9 9 < 9 9 ·9ΘΒ99 'i 8601895 - 24 - § Cellen werden 24 uur na verwijdering van D609/undecaan-zuur getrypsineerd en het aantal levensvatbare cellen werd bepaald in een Neubauer hematocytometer na kleuring met tripaanblauw. De overlevingsverhouding is de verhouding tus-5 sen celaantal in onbehandelde kweken en behandelde kweken.

§§ Na 10 dagen incuberen bij 37°C werden de kolven gedurende twee minuten in 2% formaldehyde gefixeerd en 1 minuut gekleurd met 0,5% kristalviolet. Het aantal cellen dat was uitgezaaid in de schalen voor behandeling geeft de maximale 10 overlevingsverhouding.

5 * In 6 cm petrischalen werden 4x10 cellen uitgezaaid en geïncubeerd met BME, 5% FBS, in een 5% CC^ atmosfeer. Het celaantal werd na 1 en 2 dagen bepaald in twee schalen voor elke cellijn. De verdubbelingstijd werd geëxtrapoleerd uit 15 de vastgestelde groeikrommen.

3 ** Van iedere celsoort werden 10 cellen uitgezaaid in 6 cm petrischalen en gedurende twee weken geïncubeerd in medium, dat 1%, 2%, 5% of 10% FBS bevat. Kolonies werden zichtbaar gemaakt door kleuren met kristalviolet na fixeren in 1% 20 formaldehyde.

Fig.6: Behandeling van Meth-A-tumor onmiddellijk na transplantatie. Manlijke Balb-c muizen (8-10 weken oud, 20 g) werden ingeënt met 1 x 10 tumorcellen i.p. Eén uur na de transplantatie van tumorcellen werd met behandeling van 25 de dieren begonnen. Tien diren werden één maal daags over een periode van 5 dagen behandeld met 50 ng/kg D609 en 50 mg/kg K-undecaanzuur en 25 E insuline/kg in isotonische glucose. De stoffen werden i.p. ingeënt met 1ml/20 g dier.

De dieren werden behandeld met alleen insuline in glucosae. 30 Acht dieren van de D609/undecaanzuur groep overleefde meer dan 90 dagen.

Fig.7: Behandeling van Meth-A-tumor laat na transplantatie met D609/undecaanzuur. Vrouwelijke Balb-c muizen £ (10-12 weken oud, 20 g) werden i.p. ingeënt met 1 x 10 .....

35 Meth-A tumorcellen. Vijf-dagen na transplantatie werden 10 dieren behandeld met 50 mg/kg D609 en 50 mg/kg K-undecaanzuur + 25 E insuline/kg in isotonische glucose tweemaal daags. De stoffen werden opgelost in 1 ml/20 g dier. De behandeling werd beëindigd na 25 inëntingen. Tien dieren 8601385 ' - 25 - bleven onbehandeld als controles. Twee dieren van de behandelde groep (open cirkels) overleefden meer dan 65 dagen».

De insuline werd in de bovenstaande proeven toegevoegd om een noodzakelijke groeifaktor te verschaffen in 5 het dierlijke lichaam om de glucoseproduiktie te verhogen en celgroei, produktie en stabiliteit te bevorderen.

Fig.8: Gevoeligheid van normale bloedlymfocieten en T^cel en B-cel lymfomen voor een kombinatie van D609 en undecaanzuur.

10 Perifere bloedlymfocieten (pBLj werden geïsoleerd door centrifugeren op lymfoprep gradiënten. De cellen werden geïncubeerd in RPMI 1640 medium, aangevuld met 10% runder kalffoetus serum en 5 μg/ml PHA1. Na 1 dag werden de cellen door centrifugeren verzameld en overgebracht in microtiter-15 platen (2 x 10^ cellen per gat) en nieuw medium zonder PHA maar aangevuld met 10% IL-22 werd toegevoegd. D609 en toenemende concentraties van undecaanzuur werden toegevoegd zoals aangegeven in de figuur. Gelijktijdig werden 2 T-cel lymfomen (Jurkat en K37) en 2 B-cel lymfomen (Raji en P3HR1) 20 op dezelfde wijze behandeld. Na 4 dagen incubatie werd het aantal levende cellen in elk gat bepaald met gebruik van de kleurstofuitsluiting methode (tripaanblauw). In de kweken van Jurkat, Raji en K37 cellen, die behandeld waren met 5 μg D609 en 40μg/ml undecaanzuur, konden geen levende cellen 25 worden waargenomen. Behandelde humane perifere bloed lymfo-cieten (pBL) waren echter nog in staat mitotische delingen te ondergaan ondanks dezelfde behandeling.

Vergelijking van de antivirus werking van de kom-binaties van D609/undecaanzuur en D609/dodecyltrimethylammo-30 niumbromide bij pH 7,4.

3. 3d verbinding antivirus werking3, cytotoxiciteit undecaan- 5,8x10^ 1,6 zuur (C ^) 35 dodecyltrimethyl- 15 1,6 ammonium-bromide (TNCB) 8601895 PHA is fythamagglutinine 2 IL-2 is Interleukine-2 t *· - 26 - a Met HSV-1 geïnfekteerde Rita cellen (MOI = 0,01 pfu/cel) werden in duplo 23 uur behandeld na de adsorptieperiode met ' 10 Mg/ml D609 en ofwel 40 μg/ml of 20 μg/ml TNCB in BMEf 5% FBS, 1% penicilline en streptomycine, pH 7,4. Het virale 5 nageslacht werd bepaald in plaatproeven en vergeleken met de opbrengst uit onbehandelde kweken. De antivirus werking wordt aangegeven als de inhibitiefaktor van de virale titer (gemiddelde waarden van twee kweken).

b Ongeïnfekteerde Rita cellen werden behandeld zoals in 10 a) beschreven en het celaantal werd bepaald door in een

Neubauer telkamer te tellen. De verhouding tussen onbehandelde en behandelde kweken wordt aangegeven (gemiddelde waarde van twee kweken) in de tabel.

Resultaat; Het kationogene toevoegsel (TNCB) vertoont sterk 15 verlaagde specifieke antivirus toevoegselwerking in vergelijking met undecaanzuur (C^).

Ofschoon de werkzame antivirus en antitumor xan-thaten volgens de uitvinding, in het bijzonder D609), bij gebruik alleen hun antivirus werking doeltreffender blijken 20 uit te oefenen bij een pH van 6,8 dan bij iets hogere pH's van 7,25-7,8, zijn hun kombinaties met een ionogeen toevoegsel volgens de uitvinding doeltreffende inhibitoren van virus groei bij een fysiologische pH van 7,4. Zo werden in nadere onderzoekingen Rita celkweken gedurende één dag na 25 infektie met HSV-1 behandeld met D609 en tegelijkertijd met één van de toevoegsels vermeld in Tabel 9. (Een D609-tot-toevoegsel verhouding van 1:4 werd gekozen op de basis van eerdere experimenten). De opbrengst aan virus nageslacht werd bepaald door plaatproeven en vergeleken met de opbrengst 30 van onbehandelde geïnfekteerde kweken. Gekombineerde behandeling met D609 en één van de eerste drie toevoegsels opge-somd in Tabel 9 leidde tot een opmerkelijke inhibitie van HSV-1 groei bij pH 7,4. Het bevorderde antivirus effekt kan niet worden toegeschreven aan verhoogde cytotoxiciteit, daar 35 tussen 62,5% en 83% van de ongeïnfekteerde controle cellen onderworpen aan dezelfde behandeling als geïnf ekteerde kweken nog in staat waren mitotische deling te ondergaan (Tabel 9). De laatste drie toevoegsels in de Tabel vertoonden minimaal antivirus effekt bij vergelijking met de eerste drie in de 40 Tabel.

8601895 ί, » -Π- Ού Τ3 1 «Η r-f cn φ φ 3 τ3 Ο Ρ (DMC Ο φ -Η cd Ρ Ρ > 43 Φ η cd Φ · 43 © jj d Ρ Λ Φ Ό .Tj α) d -Η d Ή m ρ cc ο -μ φ α) · Ο 3 44 Η 3 · Ρ 3 - G Ή π ρ ·Ρ Φ d <d cd -, .Η ' nfi30 ®Λ> \,Π . cm α) μ > φ φ Γ», π ιο Μ ΰ VO Οι Ρ Q) Φ 43 θ' η ^ - φ μ ui en Ρ d m Ο r- V- Τ- ΰ Τ- *- Τ3Φ5Ά ί 0^4 £, μ β ρ d Ρ ϋ Ρ w I t, φ φ φ -P 01 d Φ -l—l rj Ρ Φ P > Φ (β

HP 3 42 43 > C

nn Φ Φ a C P

"rj φ 44 o cd d oi m ΰ OlP > φ c c η 7ö Φ Φ > Ρ Φ mi2 44 Φ Ρ Ο Φ 44 mm ·η d Ο 42 3 Φ in -rkö ·Ρ cd Ρ Ρ Ρ 0 5 φ ρ οι 71 ^ ^ ^ η -ρ η P g cd Ή Ρ §ο.5 φ Ρ Ρ 43 Φ Φ ω ·η J4 φ g d φ > φ η η ρ d \ φ ·Η C0 5 •Ρ d Φ co co co 0 0*44 -Ρ Η φ Ρ

1-)¾ ΟΟΟ Ν 3- Φ Ρ Cd Q

« Μ ^ ” ίΐ ϋ ρ ρ 43 0 Ρ ο I Dl (d Ο Φ -Η . Ν · -Η 3 3 XXX ^ 3 φ Ρ *3* 00 d P d Φ Φ t-) .ρ 00 Ο CM * ·* φ d Φ ·Ρ ·~1 S 33 σ\Γ-{ > — *· » ο (Ί to Ό <ϋ· > . ^ -2» ,_ι .(4 m r— 1— *— Ρ Φ Φ 44 ^0 . η Ρ ioidd drip moe ϊοφ 30« S δ "' Ζ νβοίΛΡΛ

33 2 ^ O Ω Φ Ρ Φ S

p. nj rp μ cd 43 p =* 2 I D)H Φ Φ Φ ^ p 3 g Φ P 0 3 Φ

M ffl Id\p^ riöH

% + ÜiP 3 0)43 Φ p CO d 3.-H P 3 3 Φ c cdCM — -Ρ Ρ Φ Φ Φ 'Ö

φ ZÖJCN CO O φ Φ Z P

,_j co n s S d *- O' Oi d g p 33 cd O O <*1 O <li +-* *w ζ* Si.

(rt O Z 32 PU O X P C Ρ Φ 0i d 00000)13 ΦΦΦ3£Φ~ •P (J O r- r— t— r— 5 g ï> © O p <y\ CJ t— i— <— <— 44 Φ Ρ Ό $3 £* g 3 Λ CM Λ Pd 03 Ρ Ρ Φ 0 3 CM o CM CM CM CM ΦιΡΡΡ Φ > ,¾ p s dB' Μ B K u ^ R4 S ^ s £> 44 O MOUU o . £ - 5 m d 3 w. h w ^ w C d cd d Ρ Φ ,H ^ co 'co co co co co gp cd Cd σι Φ P O» p fa CMffi d ffi 33 ΗΛΗ d Ρ Φ d 01 CO OOUOU U 03Φ Ω)·Η η P J3 r~) ^4 44 vü fö 5 — o ρ o p u I p 0) s C O Φ - ρ i > 3 3 g* ό p

Λ P cd 0 WdOOlH O

^ id cd g 33 3 03 Φ 5

Cd P g —* wr- d P rj

OI rp rp P cd 33 '—Η* *r* 5 S

c 0 3 3 Ρ O φ Φ > <T3 cd Φ -p 3 ra 3 >ιΖ ΟΌτΐ-Ρ p Oj44

44 β OrPPNXJE-c POPP ©©S

ρ cd !>i cd d PΦ ·Ρ Φ d . Φ Λ 5 Φ > p x ü cd o Φ ΰπΐ'^ s d O Φ p- p S φ -I-1© ^4 &1Ö1 3 WO en 01 -PO 44 Q)P Φ ©^©

01 dd ΝΦ000ΡΉ Φ Φ ,d Q p Φ 'O

3 ·Ρ ·Ρ dOOPPPS Ïi'iH

P ^ ^ cd g g P *—! P O d P cd · cP Φ •ρ -p d cd 3 3 >)>t>) ρ p 0)p d oh-ï > 3 -P O -p P O ü OjQ φ ρ en φ OV Cd d -p <043 φPPΦΦΦg O o Φ 44 ΰ P cd

PdP ΌΡΡΌΌΌΟ αΐ0ιΦΟ3!Ρ S S? g I S 8, 8, it « 323 Λ SÜ 8601895

* V

- 28 -

Verder bewijsmateriaal van inhibitie van het HTLVIII-virus door kombinatie van DEXA/undecaanzuur.

« K-37 cellen (humaan T-cel lymfoom) werden gebruikt voor de reproductie van HTLVIII-virus. De met HTLVIII geïn-5 fekteerde K37-cellen werden gedurende een periode van 3 of 5 dagen na de infektie behandeld met 10 μg DEXA en 10 μg/ unde caanzuur per ml. De K37-cellen groeien onder deze omstandigheden nog zoals blijkt uit celtellingen (na noodzakelijk kleuren) voor het begin en aan het einde (5 dagen) van de 10 behandeling. Bovendien werd dezelfde hoeveelheid celvormig mRNA (Northern Blot) gevonden in de behandelde als ook de onbehandelde cellen. Tegelijkertijd is het DNA geïsoleerd uit genoemde behandelde alsook uit genoemde onbehandelde K37

kweken en gehybridiseerd met gekloond authentiek HTLVIII-DNA

32 15 dat-gemerkt is met P, en het resultaat is autoradiogra-fisch weergegeven. Een kopie bemiddelaar van het HTLVIII-virus is het gesuperponeerde spiraal DNA (vorm I) en ook de ontspannen vorm II kunnen worden waargenomen in de onbehandelde geïnfekteerde kweken na drie alsook na vijf dagen in 20 de vorm van zwarte punten in het autoradiogram. (Fig.5b en d) Na knippen met een enkelvoudig knippend restrictie enzym, dat het ringvormige DNA opent om een lineair DNA met een-heidslengte te geven, worden de karakteristieke signalen ig.5f en h) weer na respektievelijk 3 en 5 dagen verkregen. 25 Het was niet mogelijk in de behandelde kweek na 3 of na 5 dagen hetzij gèsuperponeerd spiraalvormig DNA (Fig.5a en c) of na knippen lineair DNA (Fig.5 e,f) vast te stellen. Deze resultaten laten zien, dat de behandeling met DEXA/undecaanzuur de replicatie van HTLVIII volledig inhibeert.

30 Genoemde inhibitie vindt plaats in de K-37 cellen bij een concentratie die ongeïnfekteerde K37-cellen niet toxisch beschadigt. Alleen een toename van de concentratie leidt tot een selektieve vernietiging, niet alleen van de K37-T-lymfoomcellen maar ook van andere humane T- en B-lym-35 foom lijnen, zoals te zien is in Fig.8. De kombinatie van DEXA/undecaanzuur laat echter mitogeen-gestimuleerde humane perifere lymfocieten (pBL) onbeschadigd bij concentraties-die selektief dodelijk zijn voor tumorcellen.

Voor dit doel werden perifere bloedlymfocieten 40 geïsoleerd door centrifugeren langs lymfoprep-gradienten. De 8601895 % £ - 29 - cellen werden geïncubeerd in RPMI 1640 medium, waaraan 10% foetaal runderserum en 5 pg/ml fythamagglutine (PHA) was toegevoegd. Na één dag werden de cellen door centrifugeren 5 verzameld en overgebracht op microtiterplaten (2x10 cel-5 len per holte) in nieuw medium zonder PHA, dat echter 10% interleukine-2 bevatte. DEXA en toenemende concentraties un-decaanzuur werden toegevoegd zoals aangegeven in Fig.8. Parallel daarmee werden T-cel lymfomen (Jur-kat en K37) alsook B-cel lymfomen (Raji en P3HR1) op dezelfde wijze behandeld.

10 Na een incubatie van 4 dagen werd het aantal levende cellen bepaald door kleur-uitsluitings processen (tripaanblauw). In de Jurcat-, Raji-, en K37-kweken, die behandeld werden met 5 pg DEXA en 40 pg/ml undecaanzuur, werden geen levende cellen gevonden. Behandelde humane perifere bloedlymfocieten 15 waren echter in staat mitotische deling zelfs onder deze omstandigheden uit te voeren. De specifieke inhibitie van HTLVIII replicatie, alsmede de selektieve cytotoxiciteit ten aanzien van T- en B- humane lymfoom tumorcellen maakt de kombinatie van DEXA en undecaanzuur een effektief middel 20 voor de chemotherapie van AIDS.

Het is samenvattend uit het voorgaande duidelijk, dat de uitvinding een nieuw antivirus en antitumor preparaat verschaft, dat een bekend antivirus en antitumor xanthaat bevat plus een werkzaamheid bevorderend toevoegsel, dat een 25 ionogene verbinding is met zowel lipofiele als hydrofiele groepen, een werkwijze voor de bereiding daarvan, en een werkwijze voor het gebruik daarvan bij de bestrijding van virussen en tumoren, die allen de boven opgesomde kenmerken en voordelen hebben.

30 Het zal duidelijk zijn dat de uitvinding niet beperkt is tot de preciese uitvoeringsbijzonderheden, of tot de preciese preparaten, werkwijzen, procedures of uitvoeringsvormen die getoond en beschreven zijn, daar voor de hand liggende modificaties en equivalenten voor de vakman 35 voor de hand liggen, en de uitvinding wordt derhalve alleen bepaald door de volle omvang van de bijgaande conclusies.

40 8601895

Claims (19)

1. 4 * ^onclus.i.es.^ - 30 - 1. , Antivirus en antitumor preparaat, met het kenmerk , dat het (a) een antivirus en antitumor xan-thaat en (bj een ionogene toevoegselverbinding met zowel een lipofiele groep als een hydrofiele groep, bevat. 5
2. 2. Preparaat volgens conclusie 1, m e t het k e n m e r k , dat het xanthaat (a) voldoet aan formule 1, waarin norbornyl, tricyclodecyl, benzyl, C2-C2Q-alkyl, S"C20"cycloalkyl' fury1' pyridyl, chinuclinidyl ? C.j-C4-alk-10 yl, gesubstitueerd door hydroxy, -C^-alkoxy, C^-C^-alkyl, of halogeen voorstelt; en R2 een eenwaardig of meerwaardig metaal, C^-Cg-alkyl, C^Cg-alkyl gesubstitueerd door hydroxy C.j-C^-alkoxy, amino, -C^-alkylamino, (C.j-C4-alkyl)2-amino, (C^-C^j-alkyD^-amino, of halogeen; of 2,3-dihydroxypropyl of 15 w-hydroxy-(C^-C4-alkoxy)-methyl, voorstelt.
3. 3. Preparaat volgens conclusie 2, m e t het kenmerk, dat de toevoegselverbinding er één is, waarin de lipofiele groep een alifatische groep met 6-18 20 koolstofatomen bevat, en de hydrofiele groep één of twee carboxy, sulfaat, sulfonaat of fosfaatgroepen, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan bevat.
4. 4. Preparaat volgens conclusie 2, m e t het 25 kenmerk, dat de toevoegselverbinding een alifatisch mono of dicarbonzuur is, of een dergelijk zuur, dat gefluo-reerd is, of een alifatisch mono of dilsulfaat, mono of di-sulfonaat, of mono of difosfaat, met in elk van de gevallen 6-18 koolstofatomen, of een dergelijke verbinding met één of 30 twee ether of amidegroepen, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan.
5. 5. Preparaat volgens conclusie 2,met het kenmerk , dat de toevoegselverbinding een alifatisch 35 monocarbonzuur met 9-12 koolstofatomen is, of een dergelijk zuur dat gefluoreerd is, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan, of een vetalcoholsulfaat, vetalcoholfosfaat, vetalcoholetherfosfaat, vetalcoholethersulfaat, alkaansulfo- 86G1395 - 31 - naat, olefinisch sulfonaat, alle met 8-18 koolstofatomen, sulfocarbonzure ester of glyceridesulfaat, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan.
6. 6. Preparaat volgens conclusie 2, m e t het kenmerk , dat de toevoegselverbinding een natuurlijk voorkomend vetzuur of een vetalcoholsulfaat met 8-18 koolstof atomen is, of een farmaceutisch aanvaardbaar zout daarvan. 10
7. 7. Preparaat volgens conclusie 2, m e t het kenmerk , dat de toevoegselverbinding anionogeen is en 8-24, bij voorkeur 8-14 koolstofatomen bevat.
8. 8. Preparaat volgens conclusie 2, m e t het kenmerk , dat het xanthaat een verbinding met formule 1 is, waarin benzyl, cyclohexyl, tricyclodecyl, 1-norbor-nyl, cyclododecyl, n-dodecyl, of 4-isobornylcyclohexyl voor^ stelt en R2 natrium of kalium, of C^-C^-alkyl voorstelt, en 20 als toevoegselverbinding een natuurlijk voorkomend vetzuur of een vetalcoholsulfaat met 8-14 koolstofatomen, of een alkalimetaalzout daarvan.
9. 9. Preparaat volgens conclusie 2,met het 25 kenmerk, dat het xanthaat natrium of kaliumbenzylxan-thaat, natrium of kaliumcyclohexylxanthaat, natrium of kalium- 1-adamantylxanthaat, natrium of kalium-8(9)-tricyclo- — O C /5.2.1.0 7-decylxanthaat, natrium of kalium-2-endo of “ 1 4 exo-bicyclo/2.2.1 * _7-heptylxanthaat, natrium of kalium-'-30 cyclododecylxanthaat, natrium of kalium-n-dodecylxanthaat, of natrium of kalium-4-isobornylcyclohexylxanthaat is, en waarin de toevoegselverbinding een alifatisch monocarbon-zuur met 9-13 koolstofatomen is of een natrium of kaliumzout daarvan of een vetalcoholethersulfaat, fosfaat of fosfonaat 35 met 8-18 koolstofatomen, of het natrium of kaliumzout daarvan, of een alkalimetaaldesoxycholaat.
10. 10. Preparaat volgens conclusie 9, m e t het kenmerk , dat de toevoegselverbinding het natrium of 40 kaliumzout is van decaanzuur, undecaanzuur, dodecaanzuur, 86018^0 - 32 - desoxycholzuur, dodecylsulfaat of dodecylfosfonzuur.
11. 11. Preparaat volgens één of meer van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de mol. 5 verhouding van het xanthaat tot de toevoegselverbinding in de orde van 1:6 tot 1:0,25, bij voorkeur 1:3 tot 1:0,5 en in het bijzonder 1:1 tot 1:2 is.
12. 12. Preparaat volgens één of meer van de voorgaande 10 conclusies,met het kenmerk, dat het in een voor plaatselijke, orale of parenterale toediening geschikte vorm is, in het bijzonder in de vorm van een zalf, een gel, of een sproeisel, of in de vorm van een tablet, capsule., zetpil, of een infuus of injektie oplossing. 15
13. 13. Werkwijze voor de bereiding van een antivirus en antitumor preparaat met een versterkte antivirus en antitumor werking, met het kenmerk, dat men in de vorm van een farmaceutisch preparaat mengt een bekende 20 antivirus en antitumor xanthaatverbinding en een werkzaam- · heid bevorderende hoeveelheid van een ionogene toevoegselverbinding met zowel een hydrofiele groep als een lipofiele groep.
14. 14. Werkwijze volgens conclusie 13, m e t het kenmerk , dat de mol.verhouding van het xanthaat tot de toevoegselverbinding in de orde van 1:6 tot 1:0,25, bij voorkeur 1:3 tot 1:0,5 en in het bijzonder 1:1 tot 1:2 is.
15. 15. Werkwijze volgens conclusie 13, m e t het kenmerk , dat het toevoegsel ahionogeen is en het bereide preparaat in een voor plaatselijke, orale of parenterale toediening geschikte vorm is, in het bijzonder in de vorm van een zalf, een gel of een sproeisel, of in de vorm 35 van een tablet, capsule, zetpil, of een infuus of injektie oplossing.
16. 16. Gebruik van een preparaat volgens conclusie 1, 2, 7 of 9 als een antivirus of antitumormiddel. 40 8601895 - 33 -
17. 17. Werkwijze voor het bestrijden van een virus of tumor, met het kenmerk, dat deze behelst het toedienen aan een patient of plaats, aangedaan door een virus of tumor, die gevoelig is voor behandeling met een 5 chemotherapeutisch middel, van een hoeveelheid van een antivirus en antitumor xanthaat samen met een werkzaamheid bevorderende hoeveelheid van een ionogene toevoegselverbinding die zowel een lipofiele groep als een hydrofiele groep bevat welke gekombineerde hoeveelheden doeltreffend zijn voor der-10 gelijk antivirus of antitumor doel.
18. 18. Werkwijze volgens conclusie 17, voor het bestrijden van een virus of tumor, met het kenmerk, dat aan een patient of plaats, aangedaan door een virus of 15 tumor, die gevoelig is voor behandeling met een dergelijk preparaat, een antivirus en antitumor xanthaatpreparaat wordt toegediend, dat een anionogeen toevoegsel bevat in een hoeveelheid die doeltreffend is voor het verlichten van genoemde toestand. 20 . .
19. 19. Farmaceutisch preparaat of werkwijze volgens één of meer van de voorgaande conclusies, voor het bestrijden van AIDS. 25 30 35 40 £ J 0 1 8 9 5 - 34 -Formuleblad R-i-O-C^ SO.Na 1 xs-r2 \ 3 HC-COOR ) H2C-COONa 1 2 SO.Na I R-CO HC-COOR -/N-CH.-CH.-SO.Na I H^C^ 2 2 3 H2C-COOR J 3 5 SO.Na C.Hc I 3 ,2 5 HC--eoo-CH2-CH-(CH2 ) 3-CH3 H2C-COO-CH2-CH-(CH2 ) 3-CH3 C2H5 4 h3c. r N-CH.-COONa R-CO-NH-R-(CO-NH-CH) -COOM R-CO^ 2 n 6 7 9 , -9 H..C-,-CO-NH-CH-(CO-NH-CH) -COOK 22. i n 8 O H.C-O-CO-R II 2, R-O-(CH.-CH.-O) -P-ONa HC-OH 2. n j I ONa H2C-0-S03Na 9 860 1 89 5 10