NL8304144A

NL8304144A - Wasmiddelconcentraten.

Info

Publication number: NL8304144A
Application number: NL8304144A
Authority: NL
Original assignee: Shell Int Research
Priority date: 1983-12-02
Filing date: 1983-12-02
Publication date: 1985-07-01
Also published as: JPH068433B2; EP0145065B1; DK568884D0; JPS60135496A; ATE51889T1; DK168219B1; DE3481920D1; DK568884A; EP0145065A2; CA1231028A; NZ210381A; EP0145065A3

Description

'* i + 9 - 1 -

K 571 NET

WASMIDDELCONCENTRATEN

De uitvinding heeft betrekking op waterige vasmiddelcon-centraten, die na verdunning, bij voorkeur na menging met de gewenste hoeveelheid water, voor de reiniging van onder andere vaatwerk en weefsels gebruikt kunnen worden. De concentraten 5 bestaan uit een waterige oplossing die ten minste drie componenten met reinigende werking bevat. Deze componenten die hieronder nader zullen worden gespecificeerd, worden te zamen met de term "wasactieve stof" aangeduid.

Zoals bekend, wordt in de praktijk de eis gesteld, dat het 10 concentraat zowel als de voor het gebruik gerede wasvloeistof aan bepaalde eisen moeten voldoen ten aanzien van de viscositeit en van het helderheidspunt, dat is de temperatuur waarbij een troebeling, veroorzaakt door de afscheiding van vaste stoffen na sterke afkoeling, weer geheel verdwijnt.

15 De concentraten zijn gunstig voor opslag en transport, maar natuurlijk zijn voor de uiteindelijke verbruikers ten slotte de eigenschappen van de door verdunning te verkrijgen wasvloeistoffen van belang. Nu bestaat het gevaar dat bij verdunning een te sterke verlaging van de viscositeit optreedt, in het bijzonder 20 als de wasactieve stof bestaat uit alkylarylsulfonaat en een of meer polyethyleenglycolethers van primaire of secundaire hogere alcoholen en/of van alkylfenolen. Een sterke viscositeitsdaling bij verdunning is onaanvaardbaar voor de kopers van de wasmiddel-concentraten, met name de huisvrouwen, en dient dus vermeden te 25 worden.

Er werd nu gevonden dat door toevoeging van een zout van een gesulfateerde alcohol aan wasmiddelenconcentraten van bovengenoemde aard de ongewenste daling van de viscositeit bij verdunning sterk kan worden beperkt met behoud van een laag 30 helderheidspunt.

----— 8304144 Λ *· - 2 -

De uitvinding heeft derhalve betrekking op een waterig wasmiddelconcentraat, met het kenmerk» dat dit naast water een wasactieve stof bevat, die is samengesteld uit de volgende componenten: 5 (a) een of meer zouten van een alkyl arylsulfonzuur, (b) ëën of meer polyethyleenglycolethers van primaire of secundaire alcoholen en/of van alkylfenolen, en (c) ëën of meer zouten van gesulfateerde alcoholen.

Het wasmiddelconcentraat bevat bij voorkeur ten minste 10 10 gew.%, en in de meeste gevallen niet meer dan 70 gew.%, met betrekking tot het gewicht van het concentraat, van de wasactieve stof.

De zouten van de componenten (a) en (c) zijn bij voorkeur alkali-, ammonium- en/of aminezouten. De meeste voorkeur wordt 15 aan alkalizouten, in het bijzonder aan natriumzouten, gegeven.

Component (a) is bij voorkeur een zout van een alkyl-benzeensulfonzuur, in het bijzonder van die met 8-16 koolstofatomen in de alkylgroep. De koolstofatomen in de alkylgroep in component (a) vormen bij voorkeur een rechte keten.

20 De polyethyleenglycolethers van primaire of secundaire alcoholen in component (b) voldoen bij voorkeur aan de algemene formule R-COCjH^^OH, waarin R een alkylgroep met 8-18 koolstofatomen en n een geheel getal variërend van 5 tot 12 voorstelt. De koolstofatomen in de alkylgroep R vormen bij 25 voorkeur een rechte keten. De alkylfenolen bezitten bij voorkeur 8-16 koolstofatomen in de alkylgroep; de koolstofatomen in deze alkylgroep vormen bij voorkeur een rechte keten. De polyethyleenglycolethers van alkylfenolen bevatten bij voorkeur 2 tot 12 ethyleenoxidegroepen.

30 De zouten van component (c) zijn bij voorkeur alkali-, ammonium- en/of aminezouten. De meeste voorkeur wordt aan alkalizouten, in het bijzonder aan natriumzouten, gegeven. De alcohol waaruit component (c) is afgeleid is bij voorkeur een primaire of secundaire alcohol en met meer voorkeur een primaire 8304144 w - 3 - of secundaire alkanol met 6-16 koolstofatomen per molecule; de koolstofatomen in deze alkanol vormen bij voorkeur een rechte keten.

De hiervoor genoemde ongewenste daling van de viscositeit 5 bij verdunning met behoud van een laag helderheidspunt wordt in nog meer versterkte mate beperkt wanneer de wasactieve stof tevens een component (d) bestaande uit een of meer zouten van gesulfateerde alcoholethoxylaten en/of van gesulfateerde alkyl-fenolethoxylaten bevat. De zouten van component (d) zijn bij 10 voorkeur alkali-, ammonium- en/of aminezouten. De meeste voorkeur wordt aan alkalizouten, in het bijzonder aan nat r iumz out en, gegeven. Component (d) is bij voorkeur een gesulfateerd alcoholethoxylaat zoals het gesulfateerde ethoxylaat van primaire of secundaire alcoholen met rechte of 15 vertakte keten, in het bijzonder van alcoholmengsels. Component (d) is bij voorkeur een gesulfateerd ethoxylaat van Cg-C^g-alkanolen, in het bijzonder van C^-C^g-aLkanolen. Bij voorkeur zijn de alkanolen primair en hebben in hoofdzaak rechte ketens, d.w.z. dat zij voor minder dan 30 % vertakt zijn. De 20 meest bevredigende alcoholen worden door hydroformylering van olefinen verkregen. De gesulfateerde ethoxylaten worden uit de bedoelde alcoholen bereid door deze eerst in reactie te brengen met etheenoxide, geschikt in een zodanige hoeveelheid dat gemiddeld 1 tot 15, in het bijzonder 2 tot 4 mol etheenoxide per 25 mol alcohol (of alcoholmengsel) wordt geaddeerd, gevolgd door sulfateren van het ethoxylaat en neutraliseren tot het gesulfateerde alcoholethoxylaat. Geschikte gesulfateerde alkylfenol-ethoxylaten zijn gesulfateerde C^-C^-alkylfenolethoxylaten met gemiddeld 1 tot 12, in het bijzonder 1-tot 5 mol etheenoxide 30 per mol alkylfenol. Er kunnen ook mengsels van gesulfateerde alcoholethoxylaten en gesulfateerde alkylfenolethoxylaten worden toegepast.

De samenstelling van het waterige wasmiddelconcentraat volgens de uitvinding kan binnen ruime grenzen variëren. De 35 voorkeur genieten concentraten welke 50-70 gew.% van component 8304144 - 4 - (a), 5-30 gew.% van component (b) en 0,1-25 gew.% van component (c) bevatten. Component (d), indien aanwezig, is bij voorkeur aanwezig in een hoeveelheid van 0,1-25 gew.%. De meeste voorkeur genieten concentraten welke 50-70 gew.% van component (a), 15-25 5 gew.% van component (b), 1-25 gew.% van component (c) en 5-25 gew.% van component Cd) bevatten. Alle gewichtspercentages zijn berekend als wasactieve component op het totaal van de wasactieve componenten.

De hiervoor genoemde ongewenste daling van de viscositeit 10 bij verdunning met behoud van een laag helderheidspunt wordt nog meer beperkt door de aanwezigheid van MgSO^ in het concentraat.

De hoeveelheid MgSO^ die in de wasmiddelconcentraten wordt opgenomen, hangt af van de aard en de hoeveelheden der overige bestanddelen, alsmede van de viscositeit in onverdunde en 15 verdunde toestand die men wenst te bereiken. In het algemeen wordt de voorkeur gegeven aan hoeveelheiden tussen 0,05 en 10 gew.% met betrekking tot het gewicht van het waterig concentraat.

Een verder voordeel van de onderhavige uitvinding is, dat 20 aan dit waterige wasmiddelconcentraat in het algemeen geen solubiliseringsmiddel toegevoegd behoeft te worden ter verbetering van de oplosbaarheid van de wasactieve stof zodat de samenstelling van de concentraten homogeen blijft bij transport en opslag, althans zolang de temperaturen niet abnormaal laag 25 worden. Als praktisch bruikbaar criterium kan worden aangenomen dat het helderheidspunt niet hoger mag liggen dan ongeveer 5 eC. Wenst men toch een solubiliseringsmiddel toe te voegen, dan kan men bijvoorbeeld gebruik maken van ureum, alkanolen met 1-4 koolstofatomen per molecule, bijvoorbeeld 2-propanol, en de 30 natrium-, kalium-, en ammoniumzouten van met één of meer alkyl-groepen met 1-4 koolstofatomen gesubstitueerde arylsulfonzuren, zoals tolueensulfonzuur en xyleensulfonzuur. Bij gebruik van een alkalizout van een alkyl-gesubstitueerd arylsulfonzuur, bijvoorbeeld natriumxyleensulfonaat, kan het gunstig zijn tevens 35 een lagere alcohol, bijvoorbeeld 2-propanol, toe te voegen. Het 8304144 * + m - 5 - gehalte aan solubiliseringsmiddel in de concentraten ligt bij voorkeur tussen de 0 en 30 gew.%, berekend op de totale hoeveelheid vasactieve stof.

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van de 5 volgende voorbeelden.

VOORBEELDEN 1-8 en vergelijkende proeven A-C

Elf wasmiddelconcentraten werden bereid door menging bij kamertemperatuur van water en de in Tabel I aangegeven componenten (a), (b), (c) en (d). Component (a) was hét natriumzout 10 van "DOBANIC ACID". "DOBANIC ACID" is een handelsmerk voor een mengsel van n-alkylbenzeensulfonzuren met 8-13 koolstofatomen in de alkylgroep. Het voor de bereiding hiervan gebruikte tussen-produkt Cg-Cj^-alkylbenzeen was verkregen door alkyleren van benzeen met een mengsel van Cg-C^-olefinen verkregen door 15 thermisch kraken van paraffinewas. Deze olefinen bestonden in hoofdzaak uit olefinen met een eindstandige dubbele koolstof-koolstofbinding. Component (b) was "DOBANOL" 91-8. "DOBANOL" 91-8 is een handelsmerk voor een mengsel van polyethyleenglycol-ethers welke zijn verkregen door ethoxylatie van lineaire 20 primaire alkanolen met 9-11 koolstofatomen per molecule en welke gemiddeld 8 ethyleenoxidegroepen per molecule bevatten. De alkanolen bestaan hoofdzakelijk uit 80 X rechtketenige en 20 Z alkyl-» hoofdzakelijk 2-methylisomeren. Component (c) was "TEEPOLiHBö". "TEEP0L:HB6" is een handelsmerk voor een waterige 25 oplossing van een mengsel van natriumzouten van gesulfateerde primaire alkanolen. Component (d) was "DOBANOL" 25-3S".

"DOBANOL" 25-3S" is een handelsmerk voor een mengsel van natriumzouten van gesulfateerde "DOBANOL" 25-3; "DOBANOL" 25-3 is een handelsmerk voor een mengsel van polyethyleenglycolethers 30 welke zijn verkregen door ethoxylatie van lineaire primaire alkanolen met 12-15 koolstofatomen per molecule en welke gemiddeld 3 ethyleenoxidegroepen per molecule bevatten.

Uit ieder van de elf concentraten werden drie verdunde waterige oplossingen bereid» namelijk met 37» met 35 en met 30 35 gewichtsprocent wasactieve stof. Van ieder van de aldus 8304144 - 6 - verkregen verdunde oplossingen werden de viscositeit (in centistokes bij 20 °C) en het helderheidspunt bepaald. De resultaten zijn in Tabel I vermeld. Hieruit blijkt, dat bij de voorbeelden 1-8 volgens de uitvinding de daling vein de 5 viscositeit bij verdunning aanzienlijk beperkter is dan die bij de vergelijkende proeven A-C, welke niet volgens de uitvinding zijn. Tevens blijkt, dat bij de voorbeelden een veel lager helderheidspunt werd waargenomen dan bij de vergelijkende • proeven.

8304144 - 7 - o o O ° ü Ό ** 1« 0) o * rt o ° £ ° 0 r*·* 1 1 . . . . .

4} 00 ^

QQ

I-i 0) > é o o O O « 00 00 Ό ^ £ 0) ' c X o * O o 2 “* g p<* » vO P* o

00 O

0 *r4 0)

do. O 2 2 S

vo α» Ό «Ί ^ -ri

« 4J

sloe «2 3 Η 4) «Λ «0 Ό P* 5 o) ca d s ‘ -s < ! <1 « n g H > <r sroo <* ® £ m ”* ^ i- ό ' - * 1

ft * „ IJ

«o £ “ ^ 2 o

ΙΠ *** 4J

_j »Λ r~i ^ cn “i « - K 2 - 2 m a, o ιχχ m en ^ ^ - ® ^2 § <b j , i g u % ï 2 i O -O ®

. mg cj O tWUHC

d. 2 B I « l ι-t >» ® ® .Ei* U i-4 ü ι-4 θ' ÖHIOO* g 5 «ooo o 03 ω c 5 O g ? -s I s 8 i a I ·Β| 2 | fa & 3 if S H S Ί ¥ “ 3 § 'co cö r-f o +j a< *h 5 J1 L m 2 a o"* o dcs^fS g « >«2|xa) o *1 <w ® I « ® Tj g s >. U S 3 ll ®

CO i—l 4) ·—1 CU 5-4 te 3 >> g g S

03 c< i-i «O 03 CU <« 0,iSmmm δ ffl >,OiHO r-1 3 2 5 2 2 2 2 B S3 Js I ® V* S3 § °* > d. d Tl 1 SS ï y3'? Sf SS S t> * 3 6 g a Si S'cls ü $ s sii ï u s I II I I 11 13 Ï s q * 'o d' 'x ° 3 6 w 3 x

83 04 1 4 A

- 8 - o o σ\ o

ί fl ® i—IOOOO

0) CM Ό + + + O -· V)

CU

o o <u pa /-v σι o λ ïi co tj x cn x + + ö -1

tu X

£? - o o

tH <S ^ cX —< /Ί O

a) X r»» vo X »-t oo 00 «x + + u <u > u o

O

CM

•τι o o o f n n

CO «pi —I ON CO + + T

,η νβ m cn co <u

.X O O O N N H

tl O Γ** VO + + T

w vo so m oo 00 1-1

tH W U

o e O O O O «X ir· t*

> NO OJ N Ά Cl + + T

Ui o r~» n vo « 0) 4-> > e g w Ά *H 3

r-t O O O fteX'-t'H

H <a ΙΛ 4J O Ό Ό w + + + (U 1» 00 00 00 Ό iJ ja o» ·* ω μ w a) pa O *rt & «ö o co Ui h > o o o o a» opN-4

Mfu\oenvOO+ + +.

CO ON O 00 T-! •H i—4 0) > S3

o O O N N H

en <—» r*» ί + + + ^ 0\ G\ o O O CM ·—i «—4 ” CM CO Ui 00 + + +

00 ON ON

o o o i-t <—« <-t en Mp en + + +

0Θ ON O

pM

X

o iH

s o) S <0 eo öo Ö

« (U

U4 a 3 c co n m o r^mo o> e enencn cncnen <u

tü φ 5P

u» > o

C <u K

0) fi <u c 4J w o O « CU «0 Λ

g CO

ü 3 ** - V ----------- 8304144 • - 9 -

Voorbeelden. 9-12

Vier vasmiddelconcentraten werden bereid door menging bij kamertemperatuur van water en de in tabel 11 aangegeven componenten. Component (a) bevatte het natriumzout van "DOBANIC AdD". Het voor de bereiding hiervan gebruikte tussenprodukt 5 CQ-C.„-alkylbenzeen was verkregen door alkyleren van benzeen met een mengsel van lineaire Cg-C^-olefinen met in hoofdzaak niet-eindstandige dubbele koolstof-koolstofbindingen.

De componenten (b), (c) en (d) waren dezelfde als die» welke in de voorbeelden 1-8 zijn gebruikt. Uit ieder van deze concen-10 traten werden drie verdunde waterige oplossingen bereid» namelijk met 37» met 35 en met 30 gewichtsprocent wasactieve stof. Van ieder van de aldus verkregen verdunde oplossingen werden de viscositeit in centistokes bij 20 °C en het helder-heidspunt bepaald en wel van de oplossingen als zodanig en na 15 toevoeging van 0»2 en na toevoeging van 0,4 gew.Z MgSO^, berekend op de verdunde oplossing. Tabel II toont de verkregen resultaten. Hieruit blijkt, dat bij de verdunde oplossingen de daling van de viscositeit aanzienlijk beperkt was, in het bijzonder bij die waaraan MgSO^ was toegevoegd. Tevens werd 20 een laag helderheldspunt waargenomen.

8304144 ft ψ - 10 -

TABEL II

Componenten Voorbeelden 9 10 11 12 *)

Samenstelling , gew.% (a) 60 60 60 60 (b) 20 20 10 15 (c) 10 20 20 15 t (d) 10 0 10 10

Wasactieve Viscositeit in centistokes bij 20°C na toevoeging stof» gew.% van MgSO^, gew.% 0 0,2 0,4 0 0,2 0,4 0 0,2 0,4 0 0,2 0,4 37 630 520 450 540 470 410 1140 990 880 820 670 600 35 670 540 470 530 470 410 1000 770 830 820 690 600 30 570 500 460 360 350 330 400 440 460 510 490 490

Helderheidspunt, °C, na toevoeging van MgSO^, gew.% 37 +2 +2 +1 +5 +5+4 +6+6+6 +4+5+6 35 +2 +2 +2 +4 +4 +4 +5 +4 +5 +3 +2 +4 30 +1 +2 +1 +2 +3 +4 +4 +4 +4 +3 +2 +3 1 8304144

Berekend als in Tabel I.

Claims

1. Waterig wasmiddelconcentraat, met het kenmerk1 dat dit naast water een wasactieve stof bevat1 die is samengesteld uit de volgende componenten: (a) ëén of meer zouten van een alkylarylsulfonzuur, 5 (b) ëën of meer polyethyleenglycolethers van primaire of secundaire alcoholen en/of van alkylfenolen1 en (c) één of meer zouten van gesulfateerde alcoholen.

2. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 11 met het kenmerk1 dat component (a) uit één of meer zouten van een alkyIbenzeen- 10 sulfonzuur bestaat.

3. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 1 of 21 met het kenmerk1 dat het alkylbenzeensulfonzuur 8-16 koolstofatomen in de alkylgroep bevat.

4. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande 13 conclusies1 met het kenmerk, dat in component (b) de poly- ethyl'eenglycolethers van primaire of secundaire alcoholen voldoen aan de algemene formule iKi^H^^-OH1 waarin R een alkylgroep met 8-18 koolstofatomen en n een geheel getal variërend van 5 tot 12 voorstelt.

5. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies1 met het kenmerk1 dat in component (c) de alcohol een alkanol met 6-16 koolstofatomen per molecule is.

6. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies1 met het kenmerk1 dat de wasactieve stof tevens een 25 component (d) bestaande uit één of meer zouten van gesulfateerde alcoholethoxylaten en/of van gesulfateerde alkyIfenolethoxylaten bevat.

7. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 61 met het kenmerk1 dat component (d) een zout van een gesulfateerd ethoxylaat van

30 Cg-C^g-alkanolen is. 8304144 * 1· - 12 -

8. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 6 of 7, met het kenmerk, dat component (d) een sulfaat is van een alcohol-ethoxylaat, bereid door 1 mol van een alcohol in reactie te brengen met 1 tot 15 mol etheenoxide. 5 9. . Wasmiddelconcentraat volgens dén of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de zouten in de componenten (a), (c) en (d) alkali**, ammonium- en/of aminezouten zijn.

10. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat dit ten minste 10 gew.%, met 10 betrekking tot het gewicht van het concentraat, van de was-actieve stof bevat.

11. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de wasactieve stof 50-70 gew.% van component (a), 5-30 gew.% van component (b) en 0,1-25 gew.% 15 van component (c) bevat.

12. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 11, met het kenmerk, dat de wasactieve stof tevens 0,1-25 gew.% van component (d) bevat.

13. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 12, met het kenmerk, 20 dat de wasactieve stof 15-25 gew.% van component (b), 1-25 gew.% van component (c) en 5-25 gew.% van component (d) bevat.

14. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de er in voorkomende alkyl-groepen in hoofdzaak n-alkylgroepen zijn.

15. Wasmiddelconcentraat volgens één of meer der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de waterige oplossing tevens MgSO^ bevat.

16. Wasmiddelconcentraat volgens conclusie 15, met het kenmerk, dat de waterige oplossing 0,05 tot 10 gew.%, met betrekking tot 3Q het gewicht van de oplossing, MgSO^ bevat. CPRH04/CS/MF/DL 8304144