NL8303379A

NL8303379A - Laminaten op basis van polypropeen en werkwijze voor het vervaardigen van dergelijke laminaten.

Info

Publication number: NL8303379A
Application number: NL8303379A
Authority: NL
Original assignee: Stamicarbon
Priority date: 1983-10-01
Filing date: 1983-10-01
Publication date: 1985-05-01
Also published as: US4579784A; DK161818B; EP0142183B1; NO162952B; DK466684D0; DE3466191D1; NO162952C; ES536361A0; CA1225809A; DK466684A; NO843929L; DK161818C; ES8607825A1; ATE29691T1; JPS6092851A; EP0142183A1

Description

t % r. ♦ » v LvG/WP/ag STAMICARBON B.V., LICENSING SUBSIDIARY OF DSM Uitvinders: Pieter J. Lemstra te Brunssua Henricus E.H. Meyer te Bom Rudolf J.H. Burlet te Geleen I PN 3504

LAMINATEN OP BASIS VAN POLYPROPEEN EN WERKWIJZE VOOR HET VERVAARDIGEN VAN DERGELIJKE LAMINATEN

De uitvinding heeft betrekking op laminaten die tenminste bestaan uit een eerste laag uit een mengsel van tenminste een propeen-polymeer en een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag uit tenminste een propeenpolymeer en een werkwijze voor het vervaardigen 5 van deze laminaten. Dergelijke laminaten zijn bekend uit het W.-Duitse octrooischrift 2341782. Deze laminaten kunnen bv. worden toegepaet voor het vervaardigen van film of van houders voor verpakkingsdoelein-den.

Een nadeel van de bekende laminaten is dat ze slechte 10 optische eigenschappen vertonen en nauwelijks of niet verstrekt kunnen worden beneden de smelttemperatuur van het aanwezige polypropeen zonder verlies van hun geringe gasdoorlaatbaarheid. Zodoende is er een grote dikte nodig bij toepassing van deze laminaten om een geringe gasdoorlaatbaarheid te handhaven hetgeen dan ook nog gekombineerd gaat 15 met slechte optische eigenschappen.

Om films te vervaardigen die zowel goede mechanische als goede optische eigenschappen bezitten maar ook kunnen fungeren als r barrièrefilms voor verpakking van* stoffen die gevoelig zijn voor oxidatie of die een bepaalde gasdruk CO2 moeten behouden etc. wordt 20 polypropeen-film verstrekt en dan gecoat met polyvinylideenchloride (PVDC). Men vervaardigt gecoate films door een gerede verstrekte polypropeen-film te coaten met een PVDC-latex. Een erkend nadeel van deze gecoate barrièrefilms is dat ze veelal duur en niet herverwerk-baar zijn.

25 Een andere werkwijze is om polypropeen (PP) te co-extruderen η TJ ^ ? ”! 7 C} 'J U 'j · *» 4 ' * 2 met een thermoplastische kunststof die evenals PVDC goede barrière-eigenschappen bezit maar niet het nadeel heeft van een slechte thermische stabiliteit (waardoor PVDC niet als thermoplast verwerkbaar is). Een kunststof met geschikte barrière-eigenschappen is etheen-5 vinylalkohol-copolymeer (EVAL), een stof die gemaakt wordt via solvo-lyse van een etheen-vinylacetaat-copolymeer. Via co-extrusie kan men bijv. PP-EVAL-PP composities vervaardigen waarbij men voor de noodzakelijke hechting een hechtverbeteraar (H) aanbrengt tussen het PP en de EVAL.

10 Deze co-extrudaat films van het type (PP-H-EVAL-H-PP) hebben het voordeel dat de vochtgevoelige EVAL-laag ligt opgesloten tussen hydrofobe PP-films en de compositie als geheel heeft goede barrière-eigenschappen. Een nadeel is echter dat dit type co-extrudaat films niet meer naverstrekbaar is en dus alleen als cast film gemaakt kan 15 worden. Voor het biaxaal verstrekken moet men een temperatuur kiezen onder het smeltpunt van de polypropeen en bij deze temperatuur is de gebruikelijke EVAL nog een vaste stof en als zodanig veel minder goed verstrekbaar dan de polypropeen, dat zich bij het verstrekken in de semi-vaste fase bevindt. Nu is het smeltpunt van de EVAL direkt gekop-20 peld aan de etheen inbouw van het copolymeer en men kan in principe EVAL copolymeren vervaardigen met een smeltpunt lager dan van een PP-homopolymeer en/of -copolymeer. Echter het verschil in mechanische eigenschappen en met name de visco-elastische eigenschappen van een EVAL zijn geheel anders dan die van een PP-homo- en/of -copolymeer.

25 Men houdt dus problemen om een co-extrudaat op basis van PP-H-EVAL-H-PP biaxaal na te verstrekken, enerzijds omdat bij de noodzakelijke verstrektemperatuur, namelijk die temperatuur waarbij het PP zich optimaal laat verstrekken, de EVAL-tussenlaag of_ een vaste kunststof is met geheel andere verstrekeigenschappen dan PP of_ een smelt is en 30 dus eveneens niet passend bij de kracht-rek-karakteristiek van de PP-homo- en/of copolymeer-buitenlagen. Dit sluit niet uit dat men m.b.v. goed gekozen additieven een compositie als hierboven genoemd niet enigszins biaxiaal kan verstrekken bijv. via een vacuumvormproces maar wanneer men hogere eisen stelt bij het meer-assig naverstrekken zoals 35 bij het biaxiaal verstrekken tot folie met hogere verstrekgraden bij- *·* · -? '*n Λ • . V V ' j j * > 3 voorbeeld in beide verstrekrichtingen tenminste 2 maal en bij het spuitblazen van fles-voorvormllngen, stuit men op onoverkomelijke technische problemen waarbij de technische oplossingen niet voorhanden zijn.

5 Het goed naverstrekbaar zijn van PP/EVAL-composities is daarom zo belangrijk omdat EVAL een relatief dure kunststof is (mede gezien het dure bereidingsproces) en men daarom in het eindprodukt graag de EVAL barrière in een minimale dikte aanwezig heeft temeer daar EVAL op zich een zeer goede barrière-kuns ts tof is en dikkere 10 lagen vaak niet nodig zijn. Bij co-extrudaten via cast film procedures kan men de EVAL laagdikte niet onbeperkt dun kiezen en het niet navers trekbaar zijn geeft dus een relatief dure film met bovendien inferieure mechanische eigenschappen t.o.v. biaxiaal verstrekte PP-film (BOPP) dus ook BOPP gecoat met PVDC.

15 Volgens het Amerikaanse octrooischrift 3.847.728 vervaardigt men kunststof-voortbrengselen met lage gasdoorlaatbaarheid uit meng* seis van polyolefinen en etheen-vinylalkohol-copolymeren door smeltextrusie gevolgd door vormen boven de smelttemperatuur van de beide componenten. Hierdoor verkrijgt men weliswaar de gewenste 20 barrière-eigenschappen maar men verliest de goede mechanische en vooral de goede optische eigenschappen. Immers polyolefinen en etheenr-vinylalcohol-copolymeren zijn niet mengbaar in de smelt en in de gestolde fase heeft men twee fasen te weten een veelal gedispergeerde EVAL-fase in een polyolefinen-matrix. Daar het verstrekproces plaats-25 vindt in de smelt zijn de mechanische eigenschappen inferieur t.o.v. meerassig naverstrekte voortbrengselen waarbij de verstrekking plaatsvindt onder het smeltpunt van het polyolefin bijv. polypropeen.

In het Amerikaanse octrooischrift 4.362.844 beschrijft men het verstrekken van polypropeen/EVAL-mengsels beneden de smelttem-30 peratuur van polypropeen waarbij de smelttemperatuur van de EVAL- component in het overigens niet mengbare systeem lager is dan van de PP-matrix. Het nadeel van dit systeem is dat evenals bij de cast-film co-extrusie procesvoering men niet een onbeperkte minimale dikte kan hanteren terwijl de optische eigenschappen vaak te wensen over laten.

35 De uitvinding voorziet in de behoefte aan laminaten met een V ' * 4 geringe gasdoorlaatbaarheid gekoppeld aan een lage benodigde dikte van de barrièrelaag, en met goede optische en mechanische eigenschappen.

Volgens de uitvinding wordt een laminaat dat tenminste bestaat uit een eerste laag uit een mengsel van tenminste een propeen-5 polymeer en een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag uit tenminste een propeenpolymeer daardoor gekenmerkt, dat de eerste laag tenminste bestaat uit een mengsel van 60-99 gew. delen van een in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer en 1-40 gew. delen van een etheen-vinylalkohol-copolymeer, 10 dat de tweede laag tenminste bestaat uit een in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer, dat het genoemde etheen-vinylalkohol-copolymeer een smelttem-peratuur bij atmosferische heeft die ten hoogste gelijk is aan en niet meer dan 30 K lager is dan de smelttemperatuur bij atmosferische druk 15 van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren, en dat het laminaat meerassig verstrekt is bij een temperatuur welke ten hoogste gelijk is aan de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeen-20 polymeren en bij voorkeur ten hoogste 35 K lager dan deze smelttemperatuur tot een verstrekgraad in tenminste 2 verstrekrichtingen van tenminste 2 maal.

Tevens omvat de uitvinding een werkwijze voor het vervaardigen van laminaten die tenminste bestaan uit een eerste laag uit een 25 mengsel van tenminste een propeenpolymeer en een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag uit tenminste een propeenpolymeer, gekenmerkt doordat men, bij voorkeur door co-extrusie, vervaardigt een eerste laminaat dat tenminste bestaat uit een eerste laag die tenminste bestaat uit een mengsel van 60-99 gew. delen van een in hoofd-30 zaak kristallijn propeenpolymeer en 1-40 gew. delen van een.

etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag die tenminste bestaat uit een in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer waarbij het genoemde etheen-vinylalkohol-copolymeer een smelttemperatuur bij atmosferische druk heeft die ten hoogste gelijk is aan en niet meer 35 dan 30 K lager is dan de smelttemperatuur bij atmosferische druk van 8 «7 n ·ι-» ·*« ,·* 0 ü 0 V / ij 5 het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren en dat men vervolgens dit eerste laminaat meerassig verstrekt bij een temperatuur welke ten hoogste gelijk is aan de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofd— 5 zaak kristallijne propeenpolymeren en bij voorkeur ten hoogste 35 K lager dan deze smelttemperatuur tot een verstrekgraad in tenminste 2 verstrekrichtingen van tenminste 2 maal en zo een tweede laminaat vormt.

Met de term 'in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer* wordt 10 hier een in hoofdzaak kristallijn polymeer bedoeld dat overwegend uit propeeneenheden bestaat. Het kan ondergeschikte hoeveelheden, bv. ten hoogste 30 gew.%, aan andere monomeereenheden bevatten, in het bijzonder etheen en/of een of meer alkenen-1 met 4-6 koolstofatomen per molekuul, bv. buteen-I, 4-methylpenteen-l of hexeen-1. Het propeen-15 polymeer kan in het bijzonder zijn homopolypropeen of ook een blok-copolymeer van propeen met 1-30, in het bijzonder 1-15 gew.Z etheen, of een copolymeer van propeen en etheen met willekeurige verdeling van de verschillende monomeereenheden met een etheengehalte van bij voorkeur 0,1-5 gew.Z.

20 Het etheen-vinylalkohol-copolymeer bestaat in hoofdzaak uit etheen- en vinylalkoholeenheden, en kan nog ondergeschikte hoeveelheden van andere monomeereenheden, in het bijzonder vinylestereenheden, bevatten. Dergelijke copolymeren kunnen worden bereid door volledige of gedeeltelijke verzeping van etheen-vinylester-copolymeren. De 25 vinylester is meer in het bijzonder een vinylester van een carbonzuur met 1-6 koolstofatomen per molekuul; het is bij voorkeur vinylacetaat. De verzepingsgraad bedraagt bij voorkeur tenminste 90 mol Z, in het bijzonder 95 tot 99 mol Z. Het etheen-vinylalkohol-copolymeer heeft een smelttemperatuur bij atmosferische druk die niet hoger is dan de 30 smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste hoofd- kristallijne propeenpolymeren en die niet meer dan 30 K, in het bijzonder niet meer dan 20 K, lager is dan deze smelttemperatuur* De smelttemperatuur van het etheen-vinyl-alkohol-copolymeer is afhankelijk van de verzepingsgraad en in het bijzonder van het etheengehalte. 35 Men kan de smelttemperatuur van het etheen-vinylalkohol-copolymeer op --\ " =** —* 6 eenvoudige wijze aan dat van het gebruikte propeenpolymeer aanpassen door het etheengehalte van het copolymeer aan te passen. De relatie tussen etheengehalte en smeltpunt van het etheen-vinylalkohol-copolymeer is aan de deskundige bekend. Het etheengehalte bedraagt bij 5 voorkeur 30-55 mol %, in het bijzonder 35-50 mol %.

Bij voorkeur bevat het volgens de uitvinding in de genoemde eerste laag toe te passen mengsel 10-30 gew.% etheen-vinylalkohol-copolymeer, meer in het bijzonder 20-30 gew.%.

Dit mengsel kan nog ondergeschikte hoeveelheden, bijv. tot 10 10 gew.%, van andere komponenten bevatten, zoals stabilisatoren, glijmiddelen, antistatische middelen, andere polymeerkomponenten etc., en in het bijzonder een of meer hechtmiddelen ter verbetering van de verenigbaarheid van het propeenpolymeer en het etheen-vinylalkohol-copolymeer. Voorbeelden van geschikte hechtmiddelen zijn met 15 zuurgroepen gemodificeerd polypropeen, bv. polypropeen dat door ent-polymerisatie met maleïnezuuranhydride, acrylzuur of een ander zuurgroepen leverend monomeer is gemodificeerd, alkeen-onverzadigd zuur-copolymeren, bv. etheen-acrylzuurcopolymeer, of ionomeren. Een dergelijk hechtmiddel maakt bv. 1-10 gew.% van het kunststofmengsel 20 uit.

Naast de genoemde eerste en tweede laag kan een laminaat volgens de uitvinding nog verdere lagen bevatten. De samenstelling van deze lagen dient wel zodanig te zijn dat ze goed hechten aan de genoemde eerste en of tweede lagen en bij voorkeur een smelttraject 25 bij atmosferische druk vertonen dat niet hoger eindigt dan de smelt-temperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren. Voorbeelden zijn lage dichtheid polyetheenlagen en lineaire lage dichtheid polyetheenlagen. Ook kan het laminaat volgens de uitvinding nog voorzien worden van een of meer 30 coatinglagen.

Bij het vervaardigen van een laminaat volgens de uitvinding gaat men uit van een mengsel van een kristallijn propeenpolymeer en een etheen-vinyalkohol copolymeer zoals hierboven beschreven t.a.v. de specificaties (met name smelttemperatuur) waarbij aan het mengsel de 35 gewenste of noodzakelijk geachte additieven worden toegevoegd. Dit p. \ ‘ . ; \J ‘ · .? j -r* i 7 mengsel kan een eenvoudig tuimelmengsel zijn waarbij de onderscheiden componenten bij kamertemperatuur als granulaat en/of poeder worden gemengd of een gegranuleerd kneedmengsel waarbij de te onderscheiden componenten In de smelt zijn gemengd bijv. vla een continue kneder of 5 een andere inrichting waarbij verschillende kunststoffen met elkaar in de gesmolten fase worden gemengd. Dit mengsel vormt de basis voor de genoemde eerste laag.

Bij het vervaardigen van het laminaat onderscheidt men twee gevallen : 10 1) Vervaardiging van film/plaat gevolgd door verstrekken/vacuum vormen en/of persen; 2) Vervaardiging van containers via aeer-assig verstrekken op basis van voorvormlingen.

Bij de eerste groep (1) gaat men uit van het hierboven 15 beschreven mengsel voor de eerste laag dat wordt toegevoerd aan een extruder die deel uit maakt van een co-extrusie lijn. Het mengsel wordt ge-extrudeerd waarbij de tweede laag en, indien gewenst, nog andere lagen via satellietextruders worden toegevoerd. De compositie als geheel wordt beneden de smelttemperatuur van de hoogstsmeltende 20 van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren meerassig, bijvoorkeur biaxiaal, verstrekt. Dit geschiedt op de op zichzelf bekende wijze, bijv. door middel van een trekraam of door simultaan en/of sequentieel verstrekken op een trekinrichting die normaliter wordt gebruikt voor het vervaardigen van BOPP-film. Men kan de 25 geco-extrudeerde film en/of plaat ook gebruiken om op basis hiervan voorwerpen te vervaardigen via vacuumvormen bijv. dieptrekken voor houders t.b.v. de verpakkingsIndustrie.

In bovengenoemde gevallen wordt dus de geco-ëxtrudeerde plaat en/of film meerassig verstrekt met het kenmerk dat de verstrekking 30 plaats vindt beneden of ten hoogste gelijk aan de smelttemperatuur van de hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren.

De procesvoering voor biaxiaal verstrekken alsmede vacuumvormen etc. is op zichzelf bekend, zie bijv. I.M. Ward, Structure and 35 Properties of Oriented Polymers, Material Science Series, Applied 8

Science Publishers Ltd., London, (1975), Hoofdstuk 12.4.

Bij de tweede groep (2) gaat men wederom uit van het mengsel voor de eerste laag zoals hierboven omschreven maar nu worden gespuitgiete voorvormlingen vervaardigd via meerlaags spuitgieten.

5 Hierbij worden bijv. het mengsel (A) en een propeenpolymeer voor de tweede laag (B) na elkaar in de matrijs gespoten waardoor zoals bekend een 3-laags wand A-B-A ontstaat, zie bijv. het W. Duitse octrooi-schrift 2346135 .

Ook andere laagverdelingen zijn mogelijk via speciale wijzen 10 van injektievolgorde en spuitgietneuskonstruktie, zie bijv. het W. Duitse Offenlegungsschrift 2733913.

Het resultaat is in alle gevallen een voorvormling waarin de eerste laag als boven beschreven opgesloten zit tussen twee tweede lagen als boven beschreven. Behalve via meerlaags-spuitgieten kan men 15 ook voorvormlingen fabriceren door co-extrusie tot buisvormige halffabrikaten waarbij in de smeltfase een lasnaad wordt aangelegd. Deze voorvormlingen onderscheiden zich van de meerlaags gespoten pro-dukten door de aanwezigheid van een lasnaad.

De op bovenstaande wijze vervaardigde voorvormlingen worden 20 op een temperatuur welke ten hoogste gelijk is aan de smelttemperatuur van de hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren gebracht en vervolgens op de bekende wijze meerassig verstrekt tot de gewenste container. Tijdens deze verstrekking vindt wederom de gewenste verandering van de morfologie van de blend plaats 25 tot een gelaagde struktuur met gunstige barrière eigenschappen.

Voor technieken voor de vervaardiging van laminaten volgens de uitvinding wordt kortheidshalve verwezen naar de door de Verein Deutscher Ingenieure (VDI-Verlag GmbH, Düsseldorf) in de serie Inge-nieurswissen uitgegeven boeken 'Extrudierte Feinfolien und 30 Verbundfolien’ (1976), ’Spritzblasen’ (1976), ’Technologien des

Blasformens’ (1977) en ’Folien, Gewebe, Vliesstoffe aus Polypropylen' (1979). De verstrekhouding bedraagt in tenminste 2 richtingen tenminste 2 bijv. 2-10. De extrusietemperatuur kan gelijk zijn aan de gebruikelijke extrusietemperaturen van polypropeen en kan bijv. 450 35 tot 550 K bedragen. De verstrektemperatuur is ten hoogste gelijk aan «V -r λ ~7 ' 9 de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren. Met ’smelttemperatuur' wordt hier bedoeld de temperatuur waarbij het propeenpolymeer smelt, gemeten met 'Differential Scanning Calorimetry* met een opwarmsnelheid gelijk 5 aan die bij de verstrekprocedure. Bij voorkeur ligt de verstrektem-peratuur tussen de smelttemperatuur van de hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren en 35 K daaronder, in het bijzonder tussen 400 en 435 K.

De voortbrengselen volgens de uitvinding hebben een bijzonder 10 lage doorlaatbaarheid voor gassen zoals zuurstof, waterdamp en koolstofdioxide. Zij hebben goede mechanische eigenschappen, in het bijzonder een goede stijfheid en een goede slagvastheid, en zijn goed doorzichtig.

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van het 15 volgende niet-beperkende voorbeeld en de vergelijkende experimenten.

Voorbeeld I

Een mengsel bestaande uit 30 gewichtsdelen etheen-vinylalkohol-copolymeer (EVAL) met een smeltindex van 5 dg/min (ASTM-D 1238, 463 K, 2,16 kg) en een etheengehalte van 40 mol.%, 5 gewichts-20 delen Modic-P300M (een handelsmerk van Misui voor gemodificeerd polypropeen) en 65 gewichtsdelen propeen-homopolymeer met een sraeltin-dex van 1.3 dg/min (ASTM-D 1238, 503 K, 2,16 kg) wordt gekneed met behulp van een Z.S.K./Werner en Pfleidern-kneder. Het verkregen granulaat wordt geco-extrudeerd met een propeen-homopolymeer van hetzelfde 25 type als gebruikt in het boven beschreven mengsel.

De geco-extrudeerde plaat met een dikteverhouding tweede laag/eerste laag/tweede laag van 10/5/10 wordt biaxiaal verstrekt bij 433 K.

De onderstaande tabel vermeldt voor de verkregen biaxaal 30 verstrekte folie de verstrekgraad a x b, waarbij a het aantal malen dat de folie in de lengterichting is verstrekt en b het aantal malen dat de folie in een richting loodrecht op de lengterichting is verstrekt aangeven, de gas doorlatendheden P(C02) van koolstofdioxide bij 296 K en bij 323 K uitgedrukt in mm^ doorgelaten gas per cm^ folie λ ** -7 ~r *7 n V 1Ψ W W « 10 oppervlakte per 24 uur en per bar drukverschil, de dikte van het laminaat, de glans gemeten volgens ASTM-D 2457 (45°) in °/oo, de opaciteit volgens ASTM-D 1003 in %, en de breukweerstand als breukenergie per eenheid foliedikte gemeten op basis van testmethode ASTM-D 1709-67A 5 met een vallichaam van 2,0 kg in kJ/m.

Vergelijkend Experiment A

Een propeen-homopolymeer met een smeltindex van 1.2 dg/min (ASTM-D 1238, 503 K, 2,16 kg) wordt geëxtrudeerd tot een plaat met een dikte van 1 mm. Deze plaat wordt na afkoelen weer opgewarmd tot 435 K 10 en biaxiaal verstrekt. De verstrekverhouding is 5 x 8.

De onderstaande tabel vermeldt de gemeten gegevens van de gevormde folie.

Vergelijkend Experiment B

De verstrekte folie gevormd volgens Vergelijkend Experiment A 15 wordt gecoat met polyvinylideenchloride (PVDC) door een waterige 30 % PVDC-emulsie op de folie uit te strijken en het geheel te drogen. Door diverse keren op deze wijze éénzijdig een coating aan te brengen wordt een totale PVDC-laag van ca. 5 μια aangebracht op de polypropeenfolie.

De onderstaande tabel geeft de eigenschappen van de zo gevormde 20 gecoate folie weer.

De resultaten van het voorbeeld en de vergelijkende experimenten zijn weergegeven in de onderstaande tabel.

Nummer Verstrekgraad P(C02) P(C02) dikte glans opaciteit breukwe __a x b__bij 296 K bij 323 K_____stand 25 I 4 x 4 15 70 30 75 3 140 A 5 x 8 800 5000 25 85 1 150 B 5x8 1 2_| 70 I 30 I 82 I 5 | 120 O / ; 1 !} '.J * ^ * 11

Uit het bovenstaande blijkt dat een laminaat volgens de uit— vinding nagenoeg even goede mechanische en optische eigenschappen heeft als een verstrekt propeen-homopolymeer gecombineerd met een nagenoeg even goede gasondoorlaatbaarheid als een met PVDC-gecoate 5 polypropeenfolie, welke laatste veel duurder is dan het laminaat volgens de uitvinding, terwijl het laminaat volgens de uivinding zeer gemakkelijk herverwerkt kan worden bij de vorming van nieuw laminaat volgens de uitvinding en met PVDC-gecoate polypropeenfilm in de praktijk niet herverwerkbaar is.

Claims

1. Laminaat dat tenminste bestaat uit een eerste laag uit een mengsel van tenminste een propeenpolymeer en een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag uit tenminste een propeenpolymeer, met het kenmerk, 5 dat de eerste laag tenminste bestaat uit een mengsel van 60-99 gew.delen van een in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer en 1-40 gew.delen van een etheen-vinylalkohol-copolymeer, dat de tweede laag tenminste bestaat uit een in hoofdzaak kristallijn propeenpolymeer 10 dat het genoemde etheen-vinylalkohol-copolymeer een smelttempera- tuur bij atmosferische druk heeft die ten hoogste gelijk is aan en niet meer dan 30 K lager is dan de smelttemperatuur bij atmosferische druk van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren, en 15 dat het laminaat meerassig verstrekt is bij een temperatuur welke ten hoogste gelijk is aan de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren tot een verstrekgraad in tenminste 2 verstrekrichtingen van tenminste 2 maal.

2. Laminaat volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het etheenge- halte van het etheen-vinylalkohol-copolymeer 30-55 mol % bedraagt.

3. Laminaat volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat het etheenge-halte van het etheen-vinylalkohol-copolymeer 35-50 mol % bedraagt.

4. Laminaat volgens een der conclusies 1-3, met het kenmerk, dat het 25 etheen-vinylalkohol-copolymeer een verzepingsgraad van tenminste 90 mol % heeft.

5. Laminaat volgens een der conclusies 1-4, met het kenmerk, dat de genoemde eerste laag 10-30 gew.% etheen-vinylalkohol-copolymeer bevat.

6. Laminaat volgens een der conclusies 1-5, met het kenmerk, dat de genoemde eerste laag 1-10 gew.% van een hechtmiddel bevat.

7. Werkwijze voor het vervaardigen van laminaten die tenminste bestaan uit een eerste laag uit een mengsel van tenminste een propeenpolymeer en een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag uit tenminste een propeenpolymeer, met het kenmerk, dat men 5 vervaardigt een eerste laminaat dat tenminste bestaat uit een eerste laag die tenminste bestaat uit een mengsel van 60-99 gew.delen van een in hoofdzaak kristallijn polymeer en 1-40 gew.delen van een etheen-vinylalkohol-copolymeer en een tweede laag die tenminste bestaat uit een in hoofdzaak kristallijn 10 propeenpolymeer waarbij het genoemde etheen-vinylalkohol- copolymeer een smelttemperatuur bij atmosferische druk heeft die ten hoogste gelijk is aan en niet meer dan 30 K lager is dan de smelttemperatuur bij atmosferische druk van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren en 15 dat men vervolgens dit eerste laminaat meerassig verstrekt bij een temperatuur welke ten hoogste gelijk is aan de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren tot een verstrekgraad in tenminste 2 verstrekrichtingen van tenminste 2 maal en zo een tweede laminaat 20 vormt.

8. Werkwijze volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat men het eerste laminaat meerassig verstrekt bij een temperatuur welke ten hoogste 35 K lager is dan de smelttemperatuur van het hoogstsmeltende van de toegepaste in hoofdzaak kristallijne propeenpolymeren.

9. Laminaat volgens een der conclusies 1-6 zoals in hoofdzaak beschreven in de beschrijving en door het voorbeeld en de vergelijkende experimenten is toegelicht.

10. Werkwijze volgens conclusie 7 of 8, zoals in hoofdzaak beschreven in de beschrijving en door het voorbeeld en de vergelijkende 30 experimenten is toegelicht.

11. Voorwerp geheel of gedeeltelijk vervaardigd uit een laminaat volgens lén der conclusies 1-6 of 9.