NL8204971A - Reinigend afwasmengsel. - Google Patents

Description

$ 4 . - % . .....

VO U028

Reinigend afwasmengsel.

De uitvinding heeft betrekking op een reinigend afwasmengsel» hierna ook wel kortweg aangeduid als afwasmiddel. Dit mengsel kan worden gebruikt in vaste gegranuleerde of poedervorm, maar deze toestand is geenszins noodzakelijk en het mengsel kan ook worden gebruikt in 5 iedere andere geschikte gebruikelijke vorm, waaronder in speciale gevallen de vloeibare vorm.

Reinigende produkten voor de afwas worden over het algemeen zodanig geformuleerd, dat zij, na oplossing in water, een reinigingsbad vormen voor het verwijderen van vuil en vlekken van velerlei aard, zo-10 als plantaardige vezels, eiwitvlekken, zetmeelachtige produkten, kleurstoffen, looistoffen, aangebrande resten en dergelijke; reinigende oplossingen mogen echter niet gelijktijdig van glas, aardewerk, porse-lien en metaal vervaardigde potten en pannen en eetserviezen aantasten en doen roesten. Voorts moeten reinigende oplossingen in staat zijn 15 hernieuwde afzetting van minerale verontreinigingen op gereinigde artikelen te voorkomen, welke verontreinigingen onaangename films of plekken op de gewassen oppervlakken vormen.

Teneinde de vorengenoemde vereisten met elkaar in overeenstemming te brengen bevatten de bekende afwasmengsels over het algemeen 20 inerte of nagenoeg inerte minerale zouten als builders, waarvan het doel is een mate van ionische sterkte aan het bad te verlenen en dienst te doen als buffermiddel. Als dergelijke vulmiddelen kunnen worden genoemd: alkalimetaalsulfaten, fosfaten, polyfosfaten, carbonaten, silicaten en chloriden, en andere alkalizouten, alkalimetaalzouten van or-25 ganische zuren, en neutrale verbindingen zoals ureum. Op grond van hun oppervlakactieve eigenschappen verschaffen polyfosfaten de mogelijkheid bepaalde soorten vuil en vlekken, met name vettige afzettingen, te verwijderen door emulgeren. Zij doen tevens dienst als middelen tegen herafzetting, vanwege hun dispergerende eigenschappen, en zij be-30 vorderen het oplossen van caseïne onder vorming van natriumcaseïnaat.

8204971 - 2 - * \

De toegevoegde silicaten zijn doelmatig ten aanzien van de beheersing van de alkalische pH van het bad als functie van zijn concentratie en van zijn alkalimetaalgehalte; zij werken tevens als corrosie-inhibitor. Afwasmiddelen bevatten voorts schuimvorming tegenwerkende 5 oppervlakactieve middelen en andere toevoegsels, zoals bestanddelen die het vuil suspenderen, het afdruipen bevorderende bestanddelen, reukstoffen, zachtmakende middelen en dergelijke. Een volledige, gedetailleerde beschrijving van de algemene kenmerken betreffende afwasmeng-sels kan men aantreffen in Amerikaans octrooi i4-.l62.98T.

10 Behalve de bovengenoemde bestanddelen kan een afwasmiddel te vens chloor afgevende bleekmiddelen bevatten, d.i. produkten die actief chloor verschaffen na hydrolyse in het bad, welk chloor actief is door oxyderend en desinfecterend te werken. De afwasmiddelen kunnen tevens enzymen voor het katalytisch hydrolyseren van voedselresten be-15 vatten. De belangrijkste enzymen zijn de proteolytische en amylolyti-sche enzymen.

Enzymen geven een aanmerkelijk reinigingsvermogen aan afwasmiddelen, maar zij zijn instabiel bij aanwezigheid van chloorbleekmiddelen en, in het bijzonder in het geval van amylolytische enzymen, zij ver-20 liezen normaliter hun activiteit in het bad bij de hoge pH-waarden die gewoonlijk noodzakelijk zijn voor een doelmatige afwaswerking.

Vandaar, dat van het reinigende afwasmiddel volgens het vorengenoemde Amerikaanse octrooi h.162,987 enzymen, maar geen chloorbleek- 1 middel deel uitmaken en de pH van de oplossing nimmer 11,5 overschrijdt, 25 teneinde dèsactivering van de amylolytische enzymen (oc -amylasen) te voorkomen. Deze pH-waarde is echter slechts een benedenste grens wat betreft de doelmatigheid van de waswerking in afwasmiddelen. Voorts worden, bij afwezigheid van oxydatiemiddelen zoals de gebruikelijke chloorbleekmiddelen, bepaalde voedingsmiddelresten, b.v. theeresten, 30 niet voldoende verwijderd, hetgeen een belangrijk nadeel is.

Andere tot de stand der techniek behorende literatuurplaatsen van enige relevantie omvatten de Franse octrooien 1.561.078 en 2.035.5^7 en de Duitse terinzagelegging 2.109.389. Frans octrooi I.56I.O78 beschrijft enzymen bevattende wasmiddelen voor textielgoed, 35 waarvan wordt gezegd, dat zij actief zijn in het pH-gebied van ca. k 8204971 4 · - 3 - tot 12. Hierbij wordt echter niet duidelijk aangegeven of de pH van de beschreven wasoplossingen inderdaad kleiner is dan 11,5. De enzymen zijn gebonden aan een hydrateerbaar zout ter bescherming van het enzym. Zoals dit octrooi het overduidelijk maakt, functioneren de carbohydra-5 sen (b-v. amylasen) hoofdzakelijk in zure tot neutrale systemen. Frans octrooi 2.035.5^-7 heeft eveneens betrekking op reinigende mengsels voor het wassen van kleren. In dit octrooi wordt de levensduur van amylase verlengd door innige aanraking met zetmeel. Het reinigende mengsel bestaat uit die in waterige oplossing (0,12$) een pH van ca. 8,5 tot ca.

10 11 hebben.

De Duitse terinzagelegging 2.109.389 heeft eveneens betrekking op de bescherming van enzymen (gedurende het bewaren) onder gebruikmaking van bepaalde glucosepolymeren gemengd met derivaten van monosaccha-riden, De enige vermelding van de pH van een wasoplossing is die met 15 een pH van 9.

Verrassenderwijs werd nu opgenerkt, en deze vondst vormt een van de grondslagen van deze uitvinding, dat, ofschoon de activiteit van de amylolytische enzymen inderdaad praktisch niet bestaat bij grotere pH-waarden dan 11,5, de aanwezigheid van deze enzymen in het reinigen-20 de mengsel aan het resulterende wasbad een opmerkelijk en verrassend wasvermogen verleent ten aanzien van zetmeelachtige resten bij 11,5 overschrijdende pH-waarden. Bovendien werd tevens opgemerkt, dat het mogelijk is, ter vervanging van de chloorbleekmiddelen in een dergelijk mengsel, minerale of organische peroxyden daarin op te nemen zonder 25 de doelmatigheid van de reinigende werking van de enzymen noemenswaard nadelig te beïnvloeden.

Kort samengevat wordt het afwasmengsel met reinigende werking volgens de uitvinding, waarvan polyfosfaten en silicaten van alkali-metalen, minstens één anionogeen oppervlakactief middel en een oxyda-30 tiemiddel, enzymen en verdere gebruikelijke detergens- en andere toevoegsels deel uitmaken, daardoor gekenmerkt, dat van de enzymen minstens één amylolytisch enzym, waarvan de activiteit als verwaarloosbaar wordt beschouwd bij een.grotere pH dan 11,5, dat het minstens één mineraal of organisch peroxyde als oxydatiemiddel bevat en dat de pH 35 van het daarmede verkregen bad voor toepassing in een vaatwasmachine 8204971 • % - k - niet kleiner is dan 11,5.

In de praktijk kan deze pH worden gekozen tussen 11,5 en 12,5, hoewel grotere pH-waarden desgewenst ook mogelijk zijn. De exacte waarde van de pH binnen de bovengenoemde grenzen kan worden ingesteld door 5 middel van de hoeveelheid alkali in het mengsel. Dit alkali kan worden vertegenwoordigd door geschikte hoeveelheden alkalimetaalhydroxyden en/of alkalimetaalsilicaten. De alkalimetaalsilicaten kunnen bestaan uit kalium-, lithium- of natriumsilicaat met een molecuulverhouding van NagO : SiOg van b.v. 0,3 tot k,0, en zijn gewichtshoeveelheid in 10 het mengsel voor het verschaffen van de gewenste pH is een functie van de in het bijzonder gekozen waarde van deze molecuulverhouding.

Meer in het bijzonder zijn de gewichtshoeveelheden van de hoofdbestanddelen in het afwasmiddel volgens de uitvinding de volgende: polyfosfaten van alkalimetalen (Ha, K of Li) 10 - 70% 15 silicaten van alkalimetalen (Na, K of Li) 25 - J0% anionogene oppervlakactieve middelen 0,2 - 5% amylolytische enzymen (specifieke activiteit 60 kNU/g) 0,1 - 5% peroxydeverbindingen 1 - 20% 20 De rest ter aanvulling tot 100 gev.% bestaat uit de andere bo vengenoemde detergenstoevoegsels. Als dergelijke toevoegsels kunnen de volgende worden genoemd: alkalische materialen, cheleringsmiddelen, en sequestreermiddelen, anti-herafzettingsmiddelen, corrosie-inhibitoren zoals sommige complexe aluminaten, zinkaten of fosfaten (zie te-25 vens Amerikaans octrooi 3.^10.80*0, anti-aanslagmiddelen, bactericiden, antischuimmiddelen, polyelektrolyten, oligo- en polysacchariden, minerale zachtmakers, ureum en dergelijke. Al deze middelen zijn de zaakkundige bekend en zij worden in vele publikaties beschreven (zie b.v. DETERGENCY van W.G.Cutler en R.C.Davis, Mr. Dekker Inc., New York en 30 Bazel 1981)). Als peroxydeverbindingen kunnen bij wijze van voorbeeld worden genoemd alkalimetaalperboraten, -persulfaten,-percarbonaten, -peracetaten en -perbenzoaten, maar deze voorbeelden zijn niet beperkend, daar andere op dit gebied bekende peroxyden eveneens mogelijk zijn. Voor de uitvoering van de uitvinding wordt voorkeur gegeven aan 35 de toepassing van alkalimetaalperboraten, bij voorkeur natriumperbo- 8204971 * * - 5 - raat, vanwege de ruime beschikbaarheid en goede stabiliteit en omdat zij anti-aanslageigenschappen hebben (zie Amerikaans octrooi 3.5^9.539).

Als amylolytische enzymen kunnen de meeste enzymen uit deze categorie worden toegepast, tenzij zij worden vernietigd gedurende bewa-5 ren door de uitwerking van de andere bestanddelen van het mengsel, of, wanneer zij in oplossing zijn, door de uitwerking van dezelfde, in het wasbad opgeloste bestanddelen. Zoals eerder opgemerkt, doet het er echter niet toe, dat de activiteit van de in het mengsel gebruikte any-lasen nul wordt of althans niet meetbaar wordt met behulp van gebruike-10 lijke middelen onder de werkomstandigheden van het mengsel volgens de uitvinding, daar de bijdrage van deze any las en tot de waskracht aanmerkelijk is, ondanks het reeds genoemde inhibitie-effect van oplossingen met een grote pH. Dergelijke, volgens de uitvinding doelmatige enzymen worden gedetailleerd beschreven in Brits octrooi 1.296.839 en 15 in het vorengenoemde Amerikaanse octrooi 162.987. Bij voorkeur past men de amylolytische enzymen toe, die in de handel verkrijgbaar zijn onder het merk "TERMAMÏL" (Novo Industri a/s, Bagsvaerd, Denemarken).

Het mengsel volgens de uitvinding kan tevens 0,1 tot 5 gew.Z proteolytische enzymen (soortelijke activiteit U eenheden KNP/g). Deze 20 enzymen worden gedetailleerd beschreven in Brits octrooi 1.361,386,

Als proteolytisch enzym wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van de materialen die verkrijgbaar zijn onder het merk "ESPERASE" (Novo Industri a/s, Bagsvaerd, Denemarken).

Opgemerkt zij, dat het effect van de proteolytische enzymen 25 iets wordt verminderd door de aanwezigheid van peroxyden, maar dit inhibitie-effect is van geringe betekenis, daar het slechts optreedt in een later stadium van de wasbehandeling, aangezien peroxyden, en meer in het bijzonder perboraten, slechts langzaam oplossen in het afwasbad en hun volle oxydatievermogen slechts ontwikkelen tegen het einde van 30 de afwascyclus.

De aard van de binnen het kader van de uitvinding bruikbare op-pervlakactieve middelen is niet kritisch en de meeste in de handel verkrijgbare anionogene oppervlakactieve middelen, die gewoonlijk worden toegepast in afwasmengsels, zijn geschikt. Een opsomming van derge-35 lijke oppervlakactieve middelen treft men aan in de Amerikaanse octrooi- 8204971 -δέη 3.666.961 en k.162.987.

Bij voorkeur zijn de toegepaste oppervlakactieve middëen gepoly-oxyalkyleerde vetzuuresters afgeleid van gepolyoxyalkyleerde vetzuren of alcoholen, waarbij de uitdrukking "polyoxyalkyl" bij voorkeur de 5 polyoxyethyleen- en polyoxypropyleenketensegmenten aanduidt. De vetzuren kunnen b.v. zijn: oliezuur, palmitinezuur, myristinezuur, stea-rinezuur en dergelijke. De vetalcoholen kunnen b.v. zijn: laurylalco-hol, oleylalcohol, talkalcoholen en dergelijke. Bij voorkeur hebben de volgens de uitvinding toegepaste oppervlakactieve middelen antischuim-10 of schuim-onderdrukkende eigenschappen.

Als alkalimetaalsilicaten ,kan gebruik worden gemaakt van de meeste van de gebruikelijke in water oplosbare alkalimetaalsilicaten (metasilicaten, orthosilicaten), waarvan de molecuul verhouding SiQg : ME20 (waarbij ME Na of K voorstelt) ligt tussen 0,30 en U,0. De waarde 15 van deze verhouding is echter niet essentieel, omdat, indien een tekort aan alkalimetaal in het silicaat bestaat, dit tekort kan worden gecor-rigeerd door toevoeging van een overeenkomstig corresponderende hoeveelheid alkalimetaalhydroxyde aan het mengsel volgens de uitvinding. In ieder geval dient de hoeveelheid alkal imetaalverbinding in het mengsel 20 zodanig te zijn, dat wordt gezorgd, na oplossing van het mengsel in water (in een concentratie van gewoonlijk 2 - 10 g vaste stoffen per liter), voor een pH tussen 11,5 en 12,5 en bij voorkeur van 12,2 tot 12, U.

De volgens de uitvinding toe te passen polyfosfaten zijn de in 25 de handel verkrijgbare alkalimetaalpolyfosfaten die gewoonlijk worden gebruikt in mengsels voor huishoudelijke toepassingen (wasmengsels voor textiel en weefsels). Deze polyfosfaten bestaan in hoofdzaak uit tri-polyfosfaat tezamen met pyrofosfaten en monofosfaten; soms kunnen zij polyfosfaten met meer dan drie orthofosfaateenheden in de keten bevat-30 ten. De aard van deze polyfosfaten is niet kritisch in het mengsel volgens de uitvinding, maar er moeten minstens wat polyfosfaten aanwezig zijn, teneinde te zorgen voor een effectief wassen van de schalen, borden enz., en een sequestreereffect van de harde aardalkalimetaalionen in de wasvloeistoffen.

35 Aldus bieden, kort samengevat, de mengsels volgens de uitvinding 8204971 Ψ m ' - 7 - de volgende voordelige eigenschappen op in vergelijking met de overeenkomstige, tot de stand der techniek behorende produkten: a) het wasvermogen vat betreft gebruikelijk vaatvuil overtreft dat van of is althans gelijk aan dat van de bekende produkten.

5 b) Het mengsel is economisch, omdat het in het bijzonder ge schikt is voor de zogenaamde "milde” of "zachte" wasprogramma's, waarvoor minder water, minder tijd en een lagere temperatuur (^0 - 50°C) dan voor een "normaal" wasprogramma (55 - Ö5°C) vereist zijn.

c) De wasoplossing is minder corrosief voor het glas en de me- 10 talen van eetserviezen en -bestek en zij ontziet de tere schotels, aangezien de bij de korte programma's behorende waterdruk kleiner is dan de bij een normaal programma gebruikte druk.

d) Het wasvermogen is aanmerkelijk beter met betrekking tot bepaalde soorten vuil, nl. zetmeelachtig vuil.

15 e) De voorwastrappen kunnen achterwege blijven, hetgeen veel tijd bespaart, omdat de gebruikte schotels van verschillende achtereenvolgende maaltijden kunnen worden bewaard in de vaatvasmachine zonder voorwas tot de machine vol is, waarbij het opdrogen van de voedsel-resten voor de uiteindelijke vasbehandeling niet van belang is.

20 f) De laatste spoelbehandeling is verbeterd in het bijzonder met betrekking tot glaswerk, hetgeen de mogelijkheid verschaft minder spoelprodukt te gebruiken dan bij het gebruikelijke spoelen.

g) Daar het mengsel geen chloorbleekmiddel bevat, kunnen verschillende gevoelige bestanddelen eraan worden toegevoegd ter verbete- 25 ring van de wasomstandigheden, nl. geurige verbindingen (normaliter is het niet mogelijk reukstoffen toe te voegen aan chloor bevattende detergentia, daar zij volledig door het chloor zouden worden vernietigd) .

h) Dank zij de vorengenoemde verbeteringen maakt het mengsel 30 volgens de uitvinding het mogelijk tijd en energie te besparen en, vanwege zijn verbeterde wasvermogen, kan het worden toegepast bij een kleinere effectieve concentratie dan met gebruikelijke vaatwasdeter-gentia, welke omstandigheid bijdraagt tot de vermindering van milieuverontreiniging door de fosfaten.

35 De volgende voorbeelden dienen ter toelichting van de uitvinding 8204971 - 8 - » » vanuit een praktisch oogpunt.

De bijgevoegde tekening, waarvan de inhoud slechts voor referentie dient, geeft een grafische voorstelling van de wijziging van de activiteit van een typische -amylase bij verschillende temperaturen 5 en pH-waarden. Deze informatie is gekopieerd van een blad met gegevens van NOVO INDUSTRI? Bagsvard, Denemarken (blad B20U c-GB-1500, juli 1980) betreffende onder het handelsmerk TERMAMÏL in de handel gebrachte amy-lolytische enzymen.

Voorbeeld I

10 Een basismengsel (C) voor een afwasmiddel werd bereid met de volgende bestanddelen (gew.dln) natriumtripolyfosfaat 11,8 natriummetasilicaat (52^0) 18,7 (of 10,8 indien watervrij) natriumperboraat 1,5 15 ureum U,5 anionogeen oppervlakactief middel (PLURIOL PE-&L00) 0,1+5 proteolytisch enzym (ESPERASE) 0,6 37,55 20 Een proefmengsel (A) volgens de uitvinding werd vervolgens be reid door toevoeging van 0,3 gew.dln oC-anylase (TERMAMTL 60-L) aan mengsel (C).

Een proefstel vuilgeworden potten, pannen enz. of eetserviesgoed of -bestek werd klaargemaakt door gebruikmaking van gebruikelijke 25 voedselresten van de volgende typen: zetmeelachtig materiaal, eiwitten, plantaardige vezels, kleurstoffen en looistoffen (thee), aangebrand voedsel en gemengd vuil (eiwit/zetmeel), Dit geschiedde door het serviesgoed en het bestek (bord, kop, glas, beker, vorken en lepels enz., al naar gelang de behoefte) te bekleden met een bekende hoeveelheid 30 voedselresten en, daarna, te drogen gedurende een bekende tijdsduur bij een gegeven temperatuur. De omstandigheden waaronder de proef-artikelen werden klaargemaakt zijn samengevat in de navolgende tabel I.

8204971 Λ* - - 9 -

Tabel I

Type voedselrest Gewicht van de Droogomstandigheden voedselrest per .... . .

artikel (g) tijdsduur tempera- \g; (h) tuur (°C) 5 a) cellulosevezels spinazie (2) 2 95 b) eiwit eigeel (2) 2 . 115 c) zetmeelachtige produk havexmout (3) 2 80 ten d) eiwitten/zetmeelachti- kwarktaart (2) 16 116 10 ge produkten e) kleurstoffen en looi- thee (50) gevulde kop 1 100 stoffen lege kop 2 100 f) aangebrand materiaal melk (1) 2 80

De vuile artikelen werden in in de handel verkrijgbare vaatvas- 15 machines geplaatst, op zodanige wijze, dat een normale vulling werd verkregen, d.i. b.v. 6 gewone borden, 6 soepkommen, 6 dessertborden, 6 roestvaste messen, lepels en vorken, 6 theekoppen, 6 bekers met aangebrande melkresten en, tevens, schone glazen om de doelmatigheid van het spoelen te controleren. De wasbehandelingen werden uitgevoerd on-20 der de omstandigheden van een "normaal" wasprogramma, zonder voorvastrap. De wastrappen zijn samengevat in de onderstaande tabel II (de gegeven parameters gelden voor 29,95 g poedervormig detergensmengsel, de begintemperatuur van het water was 15°C).

Tabel II

25 Achtereenvolgende trappen Duur Gebruikte hoe- Eindtempera- (min) veelheid water tuur (°C) (liter) voorwas 2 7,2 - 7,6 15 hoofdwas met detergens 26 7,2-7,6 60 30 1e spoeling 3 10,2 - 10,8 35 2e spoeling 2,5 7,2 - 7,6 25 3e spoeling (met 3 ml zure oplossing van oppervlakactief middel) 27 7,2 - 7,6 60 35 Het bovenstaand beschreven, met (A) aangeduide mengsel, werd 8204971 ér * - 10 - gebruikt bij de vorengenoemde wasproef (onder gebruikmaking van ca. 3 g detergens/liter) bij een pH van 11,5 bij een eerste proef en een pH van 12,2 bij een tweede, identieke proef. De pH werd in beide gevallen ingesteld onder gebruikmaking van geconcentreerde oplossingen van HC1 5 of HaQH, al naar behoefte. De was- en spoelresultaten zijn samengevat in tabel III, waarbij de beoordelingen ("goed", "voldoende" en "onvoldoende") zo objectief mogelijk worden gegeven als gemiddelden van verschillende herhalingen. De beoordeling "onvoldoende" en "sterk onvoldoende" geven aan dat aanmerkelijke vuilresten op de artikelen achter-10 blijven; "voldoende" geeft aan, dat de proefartikelen aanvaardbaar schoon werden, terwijl "goed" aangeeft, dat de artikelen geheel en al schoon zijn.

Tabel III

Type van het vuil pH = 11,5 pH = 12,2 15 (a) voldoende goed (b) onvoldoende goed 9 (c) voldoende voldoende (d) voldoende goed (e) sterk onvoldoende goed 20 (f) voldoende voldoende spoeling (glas) goed goed

Daarna werd een vergelijking gemaakt tussen mengsel (A) en het vergelijkingsmengsel (C) zonder TEEMAMïL bij pH 12,2 en onder dezelfde omstandigheden als de bovenstaande; opgemerkt werd, dat mengsel (A) 25 veel betere wasresultaten opleverde dan het vergelijkingsmengsel, in het bijzonder wat betreft het verwijderen van zetmeelachtige materialen (C) en gemengd vuil zetmeelachtig/eiwitten (d).

Vervolgens werd de amylolytische activiteit van de uit mengsel (A) verkregen oplossingen bij pH-waarden van 12,2 resp. 8,0 als volgt 30 gecontroleerd: in een vaatwasmachine van een gebruikelijk type werd h liter 25 g zetmeel per liter bevattende oplossing gebracht; de machine werd op gang gebracht, maar, alvorens het reinigende mengsel toe te voegen, werd een aliquoot deel van de vloeistof genomen voor analyse. Daarna werd het volledige wasprogramma uitgevoerd met de reinigende op-35 lossing en een tweede, identiek monster vloeistof werd genomen. De amy- 8204971 - 11 -

φ -,I,W

lolytische activiteit werd bepaald door toevoeging van een overmaat jodium aan het mengsel (jodium wordt normaliter verbruikt in een alkalisch milieu in een verhouding van 2 atomen J per aldehydefunctie) en terugtitreren van de overmaat jodium met thiosulfaat. feet verschil 5 in verbruik tussen het eerste monster en het aan het einde van het wasprogramma genomen eindmonster levert een maatstaf op voor’ de mate van de hydrolytische splitsing van de zetmeelketens (vorming van groepen -CHO), die het zetmeel heeft ondergaan in de loop van het wasprogramma. De activiteit, gemeten bij monsters van 200 ml (van een totaal 10 v volume van k + 10 * lU liter wasvloeistof) met 30 ml 0,1 N Jg-oplossingen leverde bij drie achtereenvolgende proeven bij pH 12,2 de volgende waarden op voor verbruikt jodium (in ml 0,1 N J^-oplossing): l 0,82, l,lU en Ö,l6, welke resultaten bij benadering beantwoorden aan een activiteit van 0 binnen de nauwkeurigheidsgrenzen van de metingen.

15 Ter vergelijking diene, dat bij pH 8 waarden van gemiddeld 8 - 9 ml (voor 5 programma's) werden bepaald, hetgeen duidt op het bestaan van een zeer betekenisvolle activiteit. Het is derhalve in het bijzonder verrassend, dat het mengsel volgens de uitvinding zodanig doelmatig is bij pH 12,2, dat zetmeelachtige resten worden verwijderd, terwijl 20 zijn hydrolytische activiteit inderdaad 0 of niet aantoonbaar is met . behulp van de bovengenoemde gebruikelijke middelen.

Ter bevestiging van de vorengenoemde resultaten kan men bij wijze van referentie, vergelijken met de figuur van de bijgevoegde tekening. De grafische voorstelling van deze figuur geeft in eenheden 25 KNU g de activiteit van het enzym TEKMAMYL weer als functie van de pH bij drie verschillende temperaturen. De afgebeelde krommen laten zien, dat de activiteit praktisch 0 is bij grotere pH-waarden dan 11. Het is aldus bijzonder verrassend op te merken, dat het mengsel volgens de uitvinding actief is met betrekking tot zetmeelachtige resten bij een 30 grotere pH dan 11,5.

Voorbeeld II

Een reinigend mengsel (B) werd bereid, dat identiek was met mengsel (A) uit voorbeeld I, behalve dat het natriumperboraat werd weggelaten. De mengsels (A) en (B) werden vergelijkenderwijs onder-35 zocht bij pH 12,2, precies zoals beschreven in voorbeeld I en de in 8204971 - 12 - b tabel IV vermelde resultaten werden verkregen.

Tabel IV

Type vuil Mengsel (B) Mengsel (A) (a) goed goed 5 (b) goed voldoende (c) goed goed (d) goed goed (e) onvoldoende goed (f) goed goed 10 spoeling (glazen) goed goed

De bovenstaande resultaten geven aan, dat, hoewel het vermogen van het mengsel eiwit te verwijderen iets verzwakt is door de aanwezigheid van perboraten, de doelmatigheid voor het verwijderen van thee-vlekken, dat onvoldoende was bij afwezigheid van perboraat, goed wordt 15 wanneer het laatste aanwezig is.

Voorbeeld III

Een vergelijking werd gemaakt, tussen mengsel (A) uit voorbeeld I, werkend bij pH 12,2, en een in de handel verkrijgbaar afwasmiddel-poeder (D) zonder enzymen, maar dat ca. 3% chloorbleekmiddel bevat.

20 Dit vergelijkingspoeder had de volgende samenstelling (voor 30,0 g wasprodukt): tripolyfosfaat 12,75 g watervrij natriummetasilicaat 12,00 g PLURAFAC RA 3^3 (een anionogeen oppervlak-25 actief middel) 0,75 g natriumcarbonaat 3,60 g natriumdichloorisocyanuraat.i+H^O 0,90 g

Dit reinigende mengsel moest werken bij pH 12,0.

De proeven werden uitgevoerd met telkens 30 g vergelijkingsmeng-30 sel (D) of proefmengsel (A), echter met verschillende wasprogramma's: "normaal", "zuinig" en "gevoelig". De resultaten worden gegeven in tabel V. De bijzonderheden betreffende de trappen van het "zuinige" programma en het "gevoelige" programma worden gegeven in de navolgende tabellen VI resp. VII. De begintemperatuur van het water was 15°C.

8204971 i

- 13 -Tabel V

Type Programma 7X111 normaal zuinig gevoelig

_ A D A D A D

5 (a) goed voldoende goed goed voldoende voldoende (b) goed zeer onvol- voldoen- onvoldoende voldoende zeer onvol doende de doende (c) goed zeer onvol- goed zeer onvol- voldoende zeer onvol doende doende doende (d) goed zeer onvol- goed onvoldoende voldoende zeer onvol- 10 doende doende (e) goed goed goed goed goed goed (f) goed goed goed voldoende voldoende voldoende (glazen) goe<i e°ed ®oed Soed goed Soed 15 Uit de bovenstaande resultaten blijkt, dat in sommige gevallen het met het mengsel volgens de uitvinding uitgevoerde "zuinige” programma betere resultaten oplevert dan die worden verkregen met de commerciële vergelijkings oplos sing met een "normaal” wasprogramma.

Tabel VI

20 (zuinig programma)

Trappen Duur Water Eindtempera- (min) (liter) tuur J°C) wassen met detergens 26 7,2-7Λ 50 1e spoeling 3 10,2-10,8 30 25 2e spoeling 2,5 7»2-7,6 20 3e spoeling met spoel- middel 27 7,2-7,6 60

Tabel VII

(gevoelig programma) 30 Trappen Duur Water EindtemPera“ (min) (liter) tuur (°C) wassen met detergens l6 7,2-7,6 50 1e spoeling 3 10,2-10,8 30 2e spoeling 2,5 7,2-7,6 20 35 3e spoeling met spoel- middel 27 7,2-7,6 60 8204971

Claims (7)

1. Reinigend afwasmengsel dat polyfosfaten en silicaten van alkali-metsfen, minstens êén anionogeen oppervlakactief middel, minstens êén oxydatiemiddel, enzymen en naar keuze andere gebruikelijke voor reinigingsmiddelen geschikte toevoegsels bevat, met het kenmerk, dat van de 5 enzymen minstens êén amylolytisch enzym, waarvan de activiteit verwaarloosbaar wordt geacht bij een grotere pH dan 11,5 deel uitmaakt, dat het oxydatiemiddel bestaat uit minstens één mineraal of organisch per-oxyde en dat het alkaligehalte voldoende is om een wasvloeistof met een pH niet kleiner dan 11,5 op te leveren in een vaatwasmachine.

2. Mengsel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het peroxyde natriumperboraat is.

3. Mengsel volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat het bovendien minstens één proteolytisch enzym bevat. k. Mengsel volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat het de vol-15 gende bestanddelen bevat: polyfosfaten van alkalimetalen 10 - 70 gev.% silicaten van alkalimetalen 25 - 70 gew.% anionogene oppervlakactieve middelen 0,2-5 gew.% amylolytische enzymen 0,1-5 gew.% 20 natriumperboraat 0,1- 20 gew.% verdere toevoegsels ter aanvulling tot 100 gew.%

5. Mengsel volgens conclusie k, met het kenmerk, dat de molecuul-verhouding Na^O : SiOg van de alkalimetaalsilicaten ligt tussen 0,30 en ^,0.

6. Mengsel volgens conclusie k, met het kenmerk, dat van de amylo- lytische enzymen t\-amylasen deel uitmaken.

7. Mengsel volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat het bovendien 0,1 tot 5 gew.% van een protease bevat.

8. Mengsel volgens conclusie 7» met het kenmerk, dat de gewichts-30 verhouding van protease tot amylase 1 : 1 tot 3 : .1 bedraagt. 8204971