NL8105109A - Electro-motor for hand-held power tool - has brush mountings which allow modification to required job - Google Patents

Abstract

The motor, for e.g. drill, has a stator winding, a rotor winding with collector ring, and contact brushes. The brushes can be displaced w.r.t. the axis of the collector in the tool's casing so as to change the field angle between the stator and rotor windings, e.g. primarily to reverse the direction of the rotor's rotation. Two extra pairs of carbon brushes with different polarities are attached and brought into contact with the collector by setting devices. Two pairs of carbon brushes of different polarities are attached symmetrically or nearly symmetrically w.r.t. the neutral state.

Description

* ! < f Λ **! <f Λ *

Hw/Mv/Skil 1004Hw / Mv / Skil 1004

Collectormotor voor draagbare gereedschapsmachinesCollector motor for portable machine tools

De uitvinding heeft betrekking op een collectormotor zoals seriemotor of permanent magneetmotor voor in-bouw in draagbare gereedschapsmachines, bij voorkeur handge-reedschapsmachines zoals boortollen, welke motor een in het 5; machinehuis opgenomen stator met wikkeling of permanente mag-neet en een daarin gelagerde rotor met collector omvat, waar-bij de electrische verbinding tussen collector en voeding is verzorgd door een paar diametraal ten opzichte van elkaar aangebrachte borstels met verschillende polariteit.The invention relates to a collector motor such as a series motor or permanent magnet motor for installation in portable machine tools, preferably hand tool machines such as drilling tolls, which motor is one of a kind; The machine housing comprises a stator with a winding or permanent magnet and a rotor with collector mounted therein, the electrical connection between the collector and the power supply being provided by a pair of diametrically arranged brushes of different polarities.

10 De uitvinding beoogt de in de aanhef genoemde electromotor zodanig te verbeteren dat de eigenschap daarvan kan worden aangepast aan de bewerking die met de machine moet worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld kan de draaizin van de electromotor electrisch worden omgekeerd zonder dat een mechani-15 sche omkeerinrichting, zoals een tandwielkast, noodzakelijk is.The object of the invention is to improve the electric motor mentioned in the preamble in such a way that its property can be adapted to the operation to be carried out with the machine. For example, the direction of rotation of the electric motor can be reversed electrically without the necessity of a mechanical reversing device, such as a gearbox.

De motor volgens de uitvinding onderscheidt zich doordat de borstels ten opzichte van de collectoras ver-plaatsbaar in het machinehuis zijn ondersteund voor het ver-20 anderen van de veldhoek tussen stator- en rotor. Hiermee is de optimale veldhoek in te stellen, zodat de motor aan de gewenste bewerking kan worden aangepast. Bij de gebruikelijke gereedschapsmachines is de optimale veldhoek afhankelijk van diverse faktoren zoals geometrie van de stator, nominale 25 draaisnelheid, draaiende massa en toegepaste materialen, bij welke door die faktoren bepaalde optimale veldhoek een ont-storingsschakeling ervoor zorgt dat bij draaiende motor de elektromagnetische storingen binnen aanvaardbare of vereiste grenzen worden gehouden, terwijl de borstelslijtage gering 30 blijft. Volgens een verdere ontwikkeling van de uitvinding stelt de uitvinding voor om telkens twee extra paren koolbor-stels met verschillende polariteit aan te brengen, welke paren door stelmiddelen afzonderlijk in aanraking met de collector te brengen zijn. Op deze wijze zijn vaste veldhoeken 8105109 -2- - ι Λ i * ί» Λ» in te stellen, hetgeen niet alleen de borstelslijtage aan-zienlijk vermindert, maar waarbij ook op eenvoudige wijze de gewenste ontstoringsschakeling kan worden aangebracht.The motor according to the invention is distinguished in that the brushes are displaceable relative to the collector shaft in the machine housing for changing the field angle between stator and rotor. This allows the optimum field angle to be set, so that the motor can be adapted to the desired operation. In the usual machine tools, the optimum field angle depends on various factors such as the geometry of the stator, nominal rotation speed, rotating mass and materials used, at which optimum field angle determined by those factors ensures that an electromagnetic interference circuit ensures that the electromagnetic disturbances inside acceptable or required limits are maintained, while brush wear remains low. According to a further development of the invention, the invention proposes to provide two additional pairs of carbon brushes with different polarities, which pairs can be brought into contact with the collector separately by means of adjusting means. Fixed field angles 8105109 -2- - ι Λ i * ί »Λ» can be adjusted in this way, which not only considerably reduces brush wear, but also allows the desired suppression circuit to be provided in a simple manner.

Bij toepassing van een dergelijk bor.stelsy-5 steem, welke dient voor het omkeren van de draaizin van de motor, behoeven slechts twee paren koolborstels toegepast te worden, die ten opzichte van een neutrale lijn een evengrote veldhoek hebben, zodat met dezelfde ontstoringsschakeling kan worden volstaan.When using such a brush system, which serves to reverse the direction of rotation of the motor, only two pairs of carbon brushes have to be used, which have an equal field angle relative to a neutral line, so that with the same interference suppression circuit will suffice.

10 Voor een eenvoudige uitvoeringsvorm verdient het de voorkeur dat de voor dezelfde polariteit bestemde bor-stels van de paren op een gemeenschappelijke drager met ge-meenschappelijke stroomgeleider zijn aangebracht.For a simple embodiment it is preferred that the brushes of the pairs intended for the same polarity are arranged on a common support with a common current conductor.

Hierbij kunnen de stelmiddelen zijn uitgevoerd 15 als een concentrisch met de collectoras verdraaibaar element met een van buitenaf het machinehuis bedienbare handgreep, welk element is voorzien van nokken voor het telkens op een na lichten van de borstels met dezelfde polariteit en waarbij de borstels door veerspanning tegen de collectorring drukbaar 20 zijn.The adjusting means can herein be designed as a concentrically rotatable element with the collector shaft with a handle that can be operated from the outside of the machine housing, which element is provided with cams for repeatedly lifting the brushes with the same polarity and in which the brushes are opposed by spring tension the collector ring can be pressed 20.

Anderzijds kunnen de stelmiddelen zodanig zijn uitgevoerd dat deze slechts een paar borstels met verschil-lende polariteit in aanraking met de collectorring brengen.On the other hand, the adjusting means can be designed such that they bring only a pair of brushes of different polarities into contact with the collector ring.

Tenslotte heeft de uitvinding betrekking op 25 een draagbare gereedschapsmachine met een machinehuis een handgreep voorzien van een schakelaar voor het bekrachtigen van een daarin aangebracht, en hierboven beschreven electromotor, welke gereedschapsmachine zich onderscheidt doordat de stelmiddelen zijn voorzien van een blokkeerorgaan voor het 30 blokkeren van de schakelaar in een stand van de stelmiddelen, waarbij de andere dan diametraal tegenover elkaar gelegen borstels met veschillende polariteit in aanraking met de collector verkeren.Finally, the invention relates to a portable machine tool with a machine housing and a handle provided with a switch for energizing an electric motor mounted therein and described above, which machine tool is distinguished in that the adjusting means are provided with a blocking member for blocking the switch in a position of the adjusting means, the brushes other than diametrically opposite brushes having different polarities in contact with the collector.

Dankzij dit blokkeerorgaan is een mogelijke 35 niet bedoelde schakeling of kortsluiting voorkomen.Thanks to this blocking member, a possible accidental switching or short circuit is prevented.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de hieronderstaande beschrijving van een tweetal uitvoeringsvoorbeelden.The invention will be further elucidated on the basis of the description below of two exemplary embodiments.

8105109 -3-8105109 -3-

In de tekening toontrIn the drawing shows

Fig. 1 een zijaanzicht, gedeeltelijk in dwars-doorsnede van een handgereedschapsmachine,Fig. 1 is a side view, partly in cross section, of a hand tool machine,

Fig. 2 een doorsnede volgens de lijn II-II inFig. 2 shows a section along the line II-II

5 fig· U5 figU

Fig. 3 een doorsnede volgens de lijn III-IIIFig. 3 a section according to line III-III

in fig. 1,in fig. 1,

Fig. 4 met fig. 2 overee'nkomende doorsnede van een alternatieve uitvoeringsvorm van de borstelconstructie.Fig. 4 is a sectional view similar to FIG. 2 of an alternative embodiment of the brush construction.

10 De handgereedschapsmachine volgens fig.1 be- staat in hoofdzaak uit een machinehuis 1, waarin een stator-wikkeling 2 is opgenomen en een rotor 3 door middel van de lagers 4, 5 draaibaar is opgenomen. De uitgaande rotoras 6 rechts in fig. 1 is via een verder niet in detail gefcoonde* 15 tandwieikast 7 verbonden met de gereedschapsas 8.The hand tool machine according to fig. 1 mainly consists of a machine housing 1, in which a stator winding 2 is received and a rotor 3 is rotatably received by means of the bearings 4, 5. The outgoing rotor shaft 6 on the right in Fig. 1 is connected to the tool shaft 8 via a gear box 7, which is not further shown in detail.

Concentrisch met de rotoras 6 is een collector - · 9 aangebracht, waaromheen twee of meer borstels 10r bijvoor-beeld koolborstels zijn gerangschikt. De borstels van een paar zijn hierbij zodanig aangebracht dat het contactvlak 20 diametraal ten opzichte van de rotoras 6 liggen. De lijn door de contactvlakken maakt met de verticale lijn in fig. 2 een hoek Q( t welke hoek een direkte relatie heeft met de hoek tussen die verticale lijn V-V en de krachtvector veroorzaakt door in de statorwikkeling 2 respectievelijk de rotorwikke-25 ling 3 opgewekte elektromagnetische velden.A collector - 9 is arranged concentrically with the rotor shaft 6, around which two or more brushes 10r, for example carbon brushes, are arranged. The brushes of a pair are arranged in such a way that the contact surface 20 lies diametrically with respect to the rotor shaft 6. The line through the contact surfaces makes an angle Q (t with the vertical line in Fig. 2, which angle has a direct relationship with the angle between that vertical line VV and the force vector caused by the rotor winding 3 generated in the stator winding 2 and the rotor vector, respectively. electromagnetic fields.

Volgens de uitvinding is deze hoek te verande-ren door de contactvlakken langs de omtrek van de collectorring 9 te veranderen ten opzichte van de verticaal V-V.According to the invention, this angle can be changed by changing the contact surfaces along the circumference of the collector ring 9 with respect to the vertical V-V.

Volgens een eerste uitvoeringsvorm zijn in 30 fig. 2 een viertal borstels 10 rond de collectorring 9 gerangschikt. Elke borstel 10 is vast opgenomen in een houder 11, welke draaibaar is om een pen 12 en welke door middel van een veerconstructie 13 in de richting van de collectorring is voorgespannen, zodoende verzorgt de veer 13 het contact tus-35 sen de borstel 10 en de omtrek van de collectorring 9.According to a first embodiment, in Fig. 2, four brushes 10 are arranged around the collector ring 9. Each brush 10 is fixedly mounted in a holder 11, which is rotatable about a pin 12 and which is biased in the direction of the collector ring by means of a spring construction 13, so that the spring 13 provides contact between the brush 10 and the circumference of the collector ring 9.

Een aanslag 30 op het motorhuis beperkt de maximale slag van de houder na borstelslijtage.A stop 30 on the motor housing limits the maximum stroke of the holder after brush wear.

8105109 • 5 -4-8105109 • 5 -4-

Aan de van de rotor afgekeerde zijde van de collectorring 9 is een stelmiddel in de vorm van een concen-trisch ten opzichte van de rotoras 6 verdraaibare plaat 14, welke aan de onderzxjde zich voortzet in een buifcen het 5 machinehuis 1 bedienbare handgreep 15- Met deze handgreep 15 is het steleleroent 14 in twee werkstanden te verstellen, zo-danig dat met een bij elke borstel 10 behorende nok 29, 29’ deze borstel van de collectorring 9 is te lichten. Elke nok werkt samen met een uitsteeksel 16 op de houder 11, zodat 10 bijvoorbeeld het verdraaien van de nokken 29 in de richting van de wijzers van de klok de rechter boven— en linker onder-borstel van de collector 9 doet lichten- De twee andere door nokken 29’ vrijgegeven borstels worden door middel van de veer 13 tegen de collectorring 9 gedrukt- Door deze instel-15 ling zal de motor in een bepaalde richting gaan draaien. Bij het in omgekeerde zin verstellen van het element 14 zullen de bijbehorende nokken 29’ de linker boven- en rechter onderbor-stel van de collectorring 9 lichten, terwijl de andere twee worden vrijgegeven en door middel van de veer 13 op de col-20 lectorring 9 worden gedrukt. Door deze instelling zal de motor 'in de andere richting gaan draaien- Door de symmetrische opstelling. van de borstels zal dezelfde hoek©{ worden gehand-haafd, zodat met dezelfde ontstoringsschakeling in de gereed-schapsmachine kan worden volstaan, waarbij de hoeko[optimaal 25 voor die machine is gekozen.On the side of the collector ring 9 facing away from the rotor there is an adjusting means in the form of a plate 14 which can be rotated concentrically with respect to the rotor shaft 6 and which continues on the bottom in a handle 15 which can be operated by the machine housing 1. this handle 15 can be adjusted in two operating positions, so that the brush can be lifted from the collector ring 9 with a cam 29, 29 'associated with each brush 10. Each cam cooperates with a projection 16 on the holder 11, so that, for example, turning the cams 29 clockwise causes the top right and bottom left brushes of the collector 9 to light- The other two brushes released by cams 29 'are pressed against the collector ring 9 by means of the spring 13. This adjustment causes the motor to rotate in a certain direction. When the element 14 is adjusted in the opposite direction, the corresponding cams 29 'will lift the left upper and right lower brushes from the collector ring 9, while the other two are released and by means of the spring 13 on the collector ring. 9 are pressed. This setting will cause the motor to rotate in the other direction. Due to the symmetrical arrangement. the same angle of the brushes will be maintained, so that the same suppression circuit in the tool machine will suffice, the angle being chosen optimally for that machine.

Be nokken 29, 29’ kunnen in— of nastelbaar op de plaat 14 zijn aangebracht zodanig dat in de tussen de werkstanden gelegen positie van plaat 14 al.le borstels van de collectorring zijn gelicht. Dit voorkomt'kortsluiting. Om 30 slijtage van de borstels tot een bepaalde grens te verzekeren zou aanslag 30 vervangen kunnen worden door een aangepaste maximale afstand tussen nok 29 en 29* alsmede maximaal toe-laatbare hoekverdraaiing van plaat 14.The cams 29, 29 may be mounted or adjustable on the plate 14 in such a way that all brushes of the collector ring are lifted in the position of plate 14 situated between the working positions. This prevents short circuit. To ensure wear of the brushes up to a certain limit, stop 30 could be replaced by an adjusted maximum distance between cam 29 and 29 * as well as maximum allowable angular rotation of plate 14.

Ook kunnen de nokken 29, 29* een vaste stand 35 ten opzichte van elkaar op de plaat 14 hebben.Teneinde slijtage van de borstels 10 wel mogelijk te.maken hebben deze een grote uitgangslengte.Ten gevolge van de slijtage van de bor- 8105109 -5- stel 10 zal de hoek van de houder 11 in de contactstand van de borstel 10 veranderen. Daardoor zal ook het uitsteeksel 16 een andere stand krijgen. De nokken 29, 29' moeten derhalve een zodanige positie op het element 14 hebben dat voldoende 5 spelingvrijheid mogelijk blijft. Dit kan tot gevolg hebben dat in de tussenstanden van het element 14 alle vier de bor-stels met de collectorring 9 in aanraking verkeren. Teneinde in dat geval het.inschakeleh van de netspanning te voorkomen is de handgreep 15 voorzien van een nok 17, welke samenwerkt 10 met uitsparingen 18 in de linkerzijde van een schakelhand-greep 19. Op bekende wijze zorgt door in het indrukken van de handgreep 19 deze ervoor dat de electromotor wordt bekrach-tigd. Indien echter de handgreep 15 in de neutrale stand staat, ligt de nok 17 niet tegenover de uitsparing 18 in de 15 handschakelaar 19, zodat het indrukken daarvan wordt verhin-derd. Zodra de handgreep 15 zijdelings wordt verschoven zal de nok 17 wel tegenover een der uitsparingen 18 liggen en kan de motor worden bekrachtigd.The cams 29, 29 * can also have a fixed position 35 relative to each other on the plate 14. In order to make possible wear of the brushes 10, they have a large starting length. Due to the wear of the brushes 8105109 - Set 10, the angle of the holder 11 will change in the contact position of the brush 10. As a result, the protrusion 16 will also change position. The cams 29, 29 'must therefore have a position on the element 14 such that sufficient clearance is allowed to remain. This can result in all four brushes coming into contact with collector ring 9 in the intermediate positions of element 14. In that case, in order to prevent the mains voltage from being switched on, the handle 15 is provided with a cam 17, which cooperates with recesses 18 in the left-hand side of a switching handle 19. In a known manner, by pressing the handle 19 this ensures that the electric motor is powered. However, if the handle 15 is in the neutral position, the cam 17 does not face the recess 18 in the manual switch 19, so that pressing it is prevented. As soon as the handle 15 is shifted sideways, the cam 17 will lie opposite one of the recesses 18 and the motor can be powered.

Fig. 4 geeft een alternatieve opstelling van 20 de borstels met dienverstande dat ook hier de verbindingslijn tuss'en de paren bij elkaar behorende borstels ten opzichte van de neutrale lijn V-V en dezelfde hoek hebben. De be-diening van de borstels is echter afwijkend en wel zodanig dat elke borstel 10 verschuifbaar in een houder 20 is opge-25 nomen. De borstels worden door veren 21 in de richting van de collector 9 gedrukt. Elke borstel is voorzien van een ruimte uitsparing 22 waarin een neus 23 van een bedieningselement 24 steekt. Elk element 24 is draaibaar bij 25 verbonden met een schakelelement'26, welk is voorzien van een met de handgreep 30 15 verbonden arm 27. Een verdraaing van de hefboom 27 in de richting van de pijl P2 rond de rotoras 6 verzorgt een ver-plaatsing van de elementen 24 in tegengestelde zin en licht zodoende het in fig. 4 getekende voorbeeld de linker boven-en rechter onderborstel van de collectorring 9, terwijl de 35 andere twee worden vrijgegeven en door de veren 21 in contact worden gebracht met de collectorring. Verdraaing van de hefboom 27 in de andere zin verzorgt een andere stand van de 8105 109 -6-Fig. 4 shows an alternative arrangement of the brushes with the proviso that here also the connecting line between the pairs of associated brushes with respect to the neutral line V-V has the same angle. However, the operation of the brushes is different, such that each brush 10 is slidably received in a holder 20. The brushes are pressed by springs 21 in the direction of the collector 9. Each brush is provided with a space recess 22 into which a nose 23 of an operating element 24 projects. Each element 24 is rotatably connected at 25 to a switching element 26, which is provided with an arm 27 connected to the handle 30. A rotation of the lever 27 in the direction of the arrow P2 around the rotor shaft 6 provides a displacement. of the elements 24 in the opposite sense and thus the example shown in Fig. 4 lifts the left upper and right lower brushes of the collector ring 9, while the other two are released and brought into contact with the collector ring by the springs 21. Rotation of the lever 27 in the other sense results in a different position of the 8105 109 -6-

£- V£ - V.

borstels 10 en zodoende een andere draaizin van de motor.brushes 10 and thus a different sense of rotation of the motor.

In beide uitvoeringsvormen zijn de borstels met dezelfde polariteit, dat wi.1 zeggen de borstels ter rech-ter respectievelijk ter linkerzijde van het vlak V-V verbon-5 den met een gemeenschappelijke stroomgeleider 28.In both embodiments, the brushes are of the same polarity, that is, the brushes on the right and left side of the plane V-V are connected to a common current conductor 28.

De uitvinding is niet beperkt tot de hierboven beschreven uitvoeringsvormen. Zo is het mogelijk om een paar diametraal tegenover elkaar liggende borstels over een hoek 2 ^>(ten opzichte van het vlak V-V verschuifbaar aan te bren-10 gen, alsmede de polariteit van die borstels om te keren, . waardoor de draaizin van de motor eveneens omkeert.The invention is not limited to the above-described embodiments. For example, it is possible to arrange a pair of diametrically opposed brushes which are slidable with respect to the plane VV, as well as to reverse the polarity of those brushes, so that the sense of rotation of the motor reverses as well.

Voorts valt binnen het kader van de uitvinding meer dan twee paren koolborstels, waardoor andere veld-hoeken 0( kunnen worden geintroduceerd.Furthermore, more than two pairs of carbon brushes fall within the scope of the invention, as a result of which other field angles (can be introduced.

15 De borstels kunnen op willekeurige wijze rond de collectorring gerangschikt zijn; bijvoorbeeld een meer of minder radiale stand in fig. 4 hebben, of zelf ten aanzien van de rotoras axiaal geplaatst zijn.The brushes can be arranged arbitrarily around the collector ring; for example, have a more or less radial position in fig. 4, or are themselves placed axially with respect to the rotor shaft.

81051098105109

Claims (7)

1. Collectormotor zoals seriemotor en perma-nente magneetmotor voor inbouw in draagbare gereedschapsma-chines bij voorkeur handgereedschapsmachines zoals boortol-len, welke motor een in het machinehuis opgeno men statorwik- 5 keling en een daarin gelagerde rotorwikkeling met collectorring ornvat, waarbij de electrische verbinding tussen collector en voeding is verzorgd door een paar diame traal ten op-zichte van elkaar aangebrachte borstels met ver schillende polariteit, met het k e n m e r k, dat de borstels ten op-10 zichte van de collectoras verplaatsbaar in het machine huis zijn ondersteund voor het veranderen van de veldhoek tussen stator- en rotorwikkeling, teneinde bijvoorbeeld de draaizin van de rotor om te keren.1. Collector motor such as series motor and permanent magnet motor for installation in portable tool machines, preferably hand tool machines such as drilling tools, which motor has a stator winding incorporated in the machine housing and a rotor winding with collector ring mounted therein, wherein the electrical connection between collector and power supply is provided by a pair of diametrically-spaced brushes of different polarities, characterized in that the brushes are displaceable in the machine housing relative to the collector shaft for changing the field angle between stator and rotor winding, for example to reverse the sense of rotation of the rotor. 2. Collectormotor volgens conclusie 1, met het 15 kenmerk, dat telkens twee extra paren koolborstels met verschillende polariteit zijn aangebracht, welke paren koolborstels door stelmiddelen afzonderlijk in aanraking met de collector te brengen zijn.2. Collector motor according to claim 1, characterized in that two additional pairs of carbon brushes with different polarities are provided, which pairs of carbon brushes can be brought into contact with the collector separately by means of adjusting means. 3. Collectormotor volgens conclusie 1 en 2, 20 met het kenmerk, dat twee paren koolborstels met verschillende polariteit symmetrisch of nagenoeg symmetrisch ten opzichte van de neutrale motorstand zijn aangebracht.Collector motor according to claims 1 and 2, 20, characterized in that two pairs of carbon brushes with different polarities are arranged symmetrically or substantially symmetrically with respect to the neutral motor position. 4. Collectormotor volgens conclusie 1-3, met het kenmerk, dat de voor dezelfde polariteit bestemde 25 borstels van de paren op een gemeenschappelijke drager met gemeenschappelijke stroomgeleider zijn aangebracht.Collector motor according to claims 1-3, characterized in that the brushes of the pairs intended for the same polarity are arranged on a common carrier with a common current conductor. 5. Collectormotor volgens conclusie 1-4, met het ke nme rk, dat de stelmiddelen zijn uitgevoerd als een concentrisch met de collectoras verdraaibaar element met 30 een van buitenaf het machinehuis bedienbare handgreep, welk element is voorzien van nokken voor het telkens op een na lichten van de borstels met dezelfde polariteit, waarbij de borstels door veerspanning tegen de collectorring drukbaar zijn. 8105109 t f » si' V' -8-5. Collector motor according to claims 1-4, characterized in that the adjusting means are designed as a concentrically rotatable element with the collector shaft with a handle which can be operated from the outside of the machine housing, which element is provided with cams for each second lifting of the brushes with the same polarity, the brushes being pressable against the collector ring by spring tension. 8105109 t f »si 'V' -8- 6. Collectormotor volgens conclusie 1-4, met het k e n ra e r k, dat de stelmiddelen zijn uitgevoerd als een concentrisch met de collectoras verdraaibaar element met een van buitenaf het machinehuis bedienbare handgreep, welk 5 element is voorzien van nokken voor het telkens op de collector vrijgeven van twee diametraal ten opzichte van elkaar gelegen, onder veerspanning staande borstels met verschillen-de polariteit.6. Collector motor as claimed in claims 1-4, characterized in that the adjusting means are designed as a concentrically rotatable element with the collector shaft with a handle that can be operated from the outside of the machine housing, which element is provided with cams for mounting on the collector releasing two diametrically opposed spring-loaded brushes of different polarities. 7. Draagbare gereedschapsmachine met machine-10 huis en handgreep voorzien van een schakelaar voor het be- krachtigen van een electromotor volgens een der voorgaande conclusies, met het k e n m e r k, dat de stelmiddelen zijn voorzien van een blokkeerorgaan voor het blokkeren van de schakelaar in een stand van de stelmiddelen waarin andere dan 15 de diametraal tegenover elkaar gelegen borstels met verschil-lende polariteit in aanraking met de collector verkeren. A 8105 1097. Portable machine tool with machine housing and handle provided with a switch for energizing an electric motor according to any one of the preceding claims, characterized in that the adjusting means are provided with a blocking member for blocking the switch in a position of the adjusting means in which other than 15 diametrically opposed brushes of different polarities are in contact with the collector. A 8105 109