NL7908809A

NL7908809A - Inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid.

Info

Publication number: NL7908809A
Application number: NL7908809A
Authority: NL
Original assignee: Sony Corp
Priority date: 1978-12-07
Filing date: 1979-12-06
Publication date: 1980-06-10
Also published as: FR2443775A1; US4281340A; AU5335979A; GB2039199A; AU526283B2; NL191501B; CA1121046A; FR2443775B1; DE2948955C2; NL191501C; ATA776779A; AT379045B; SE441971B; SE7910112L; GB2039199B; JPS5578687A; DE2948955A1

Description

• ‘ Ί. C

C/Ca/ /lh/1076

Inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel van een in een kleurenontvanger toegepaste kathodestraalbuis van het indextype.

5 In de tot dusver bekende systemen wordt gesproken .

van kleurentelevisieontvangers van het indextype. In het algemeen bevatten deze ontvangers een kathodestraalbuis, ook wel beeldbuis genoemd, met een elektronenkanon, dat één enkele elektronenstraal produceert en een fdsförscherm met 10 een zich herhalend patroon van rode, groene en blauwe primaire kleurfósforstroken, die zich in vertikale richting op het scherm uitstrekken. De beeldbuis van het indextype bevat eveneens een aantal vertikale indexfosförstroken dié verspreid over het fösförscherm aangebracht zijn, enwel 15 * in een bepaalde relatie ten opzichte van de plaatsing van de kleurfdsforstroken. Wanneer -de elektronenstraal het scherm in horizontale richting affast produceert een föto-detector een indexsignaal in reaktie op het licht dat uitgezonden wordt elke keer dat een indexstrook door de elek.-20 tronenstraal getroffen wordt. Dit indexsignaal wordt gebruikt voor het verkrijgen van kleurregistratie door. middel van regeling van de kleurschakelinrichting, die bepaald welke van de drie primaire kleursignalen de intensiteit van de elektronenstraal moduleert, waardoor de 'intensiteit 25 van de elektronenstraal gemoduleerd wordt door het primaire . kleurensignaal waarvan de desbetreffende fésfdrstrook. op dat ogenblik door de straal afgetast wordt.

In kleurentelevisieontvangers van het indextype dienen deviaties in de horizontale affastsnélheid voorkomen 30 te worden, daar deze deviaties niet alleen de vorm van de op het beeldscherm geprojecteerde beelden vervormd, zoals in andere televisieontvangers het geval is, maar tevens een foutieve kleurregistratie tot gevolg hebben. Deze foutieve registratie is een gevolg van het feit, dat de 7908808 ψ

Jr .

-2- kleurschakelinrichting, die bepaald wanneer elk van de primaire kleursignalen de elektronenstraal moduleert niet ogenblikkelijk reageert op het treffen van de indèxstroken door de elektronenstraal, maar daarentegen reageert op het 5 indexsignaal met een vertraging die varieert als gevolg van veranderingen in de horizontale aftastsnelheid van de elektronenstraal en derhalve moeilijk te compenseren is.

Deze vertraging is het gevolg van het feit, dat het gebruikelijk is om de indexsignaalverwerkende schake-10 lingen, bijvoorbeeld bestaande uit een banddoorlaatfilter en een v fasevergrendelde lus (PLL) op te nemen tussen de fötodetector die het indexsignaal detecteert en de kleur-schakelinrichting. Het banddoorlaarfxlter blokkeert ongewenste ruiscomponenten van het indexsignaal ter voorberei-15 ding van de toevoer van dat signaal aan de 'ingang van de PLL schakeling. De PLL schakeling geeft aan de kleurschakel-inrichting een ingangssignaal af die ten opzichte van het indexsignaal een betere uniformiteit vertoont in zowel' amplitude als frequentie. Door daarnaast een frequentie-20 beeldschakeling in de terugkoppellus van de PLL schakeling op te nemen kan bereikt worden, dat de 'fasevergrendelde lus een uitgangsfrequentie afdeeft, die een voorafbepaalde veelvoud is van de frequentie van het indexsignaal. Laatst-· genoemde eigenschap is van belang, daar in de meeste beeld-25 buizen van het indextype het aantal kleurfösforstroken niet gelijk, is aan het aantal indexstroken, maar een bepaalde veelvoud daarvan bedraagt..

Jammer genoeg is de vertraging,, die· 'inhérent is aan de bovengenoemde indexsignaalverwerkingsschakel’ing, in 30 het bijzonder die met de PLL schakeling, niet konstant maat een funktie van de frequentie Van het indexsignaal, dat op zijn beurt weer varieert met de horizontale aftastsnelheid. Afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid zullen derhalve de kleurregistratie ten nadele beïnvloeden.

35 Ook in kleurentelevisieontvanger’s van het index type zijn deze deviaties in de horizontale 'aftastsnelheid een nadeel, daar het 'op de juiste volgen van een vergrendeling op de momentane frequentie van hét indexsignaal, 79 0 8 8 0 9 · -3- wat voor een juiste kleurregistratie noodzakelijk is, door de PLL schakeling bemoeilijkt wordt. Voor het korrekt volgen van de frequentie van een indexsignaal door de PLL schakeling wanneer de horizontale aftastsnelheid varieert, dient 5 de minimale signaalsterkte van het indexsignaal vergroot te worden. Dit betekent, dat de minimale intensiteit van de elektronenstraal vergroot moet worden, hetgeen het ongewenste gevolg heeft, dat de luminantie van de'donkerste gebiedjes die op de beeldbuis geprojecteerd kunnen worden 10 vergroot moet worden, waardoor het kontrast van het weergegeven beeld afneemt.

Door bovengenoemde oorzaken is het wenselijk, dat de maximale fluctuatie in de horizontale aftastsnelheid van kleurenhelevisieontvangers van het indextype beperkt 15 worden tot minder dan. enkele tienden van een procent►

In de huidige stand der techniek zijn reeds verscheidene methodes voor korrektie van de horizontale- aftastsnelheid toegepast, geen van deze methodes bleek, echter in staat om deze fluctuaties tot het gewenste niveau vaii enkele 20 promiiles te beperken.

De onderhavige uitvinding stelt zich hu ten doel een inrichting te verschaffen voor korrektie 'van de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel.van eën kleuren-kathodestraalbuis van het indextype, welke bovengenoemde 25 in de huidige stand ter techniek nog bestaande nadelen, niet bevat. .

Een ander doel van de uitvinding is het verschaffen van een inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel van een' kleurenkatho-30 destraalbuis van het indextype, waarbij afwijkingen van de horizontale aftastsnelheid ten opzichte van een bepaalde gewenste waarde althans tenminste nagenoeg geelimineerd kunnen worden.

Een ander doel van de uitvinding is het verschaf-35 fen van een dergelijke inrichting, die eenvoudig van constructie is.

Weer een ander doel Van de uitvinding is het verschaffen van een inrichting voor korrektie van de horizonta- 7908808 <r r- -4- le aftastsnelheid van de elektrönenbundel, die afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid zoals deze ervaren worden door de betreffende kathodestraalbuis, waarin genoemde kor-rektie-inrichting gebruikt wordt, corrigeert.

5 Weer een ander doel van de uitvinding is het ver schaffen van een inricht-ing voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel van een kleu-renkathodestraalbuis van het indextype, welke voorzien is van een beeldscherm, middelen voor projectie van een elek-10 tronehbundel op het beeldscherm, een aantal indexelementen die zodanig geplaatst zijn, dat zij door de elektronenstraal getroffen worden tijdens de aftasting van het scherm door de elektronenstraal, een elektronenstraalafbuiginrichting waaraan tenminste horizontale en vertikale afbuigsignaleh 15 toegevoerd worden, waardoor de elektronenstraal het beeldscherm aftast volgens een vertikale opeenvolging van horizontale beeldlijnen, en voorts voorzien, van een indexsignaal-verwerkingsschakeling ..voor afgifte van een indexsignaal met een frequentie die bepaald wordt door de frequentie 20 waarmee de elektronenstraal de indexelementen treft tijdens .het langs horizontale beeldlijnen aftasten van hét beeldscherm, en voor regeling van' de kleurschakelinrichting, die bepaald welke van de kleursignalen de intensiteit of dichtheid van de elektronenstraal moduleert.

25 Daartoe is genoemde inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elek.tronenbundel van een kleurenkathodestraalbuis van.het indextype 'voorzien van een geheugen voor het opslaan van de korrektiewaarderi die een maat zijn voor de afwijking van de horizontale aftast-30 snelheid van de elektronenstraal ten opzichte 'van de gewenste aftastsnelheid, waarbij het bovenstaande plaatsvindt in een aantal gekozen horizontale posities langs tenminste één van de door de elektronenstraal op het scherm af getaste horizontale beeldlijnen, hetgeen weer bepaald wordt door de 35 horizontale en vertikale afbuigsignalen, uitleesmiddelen . voor het uit het geheugen uitlezen van de korrektiewaarden en het af geven van het daarmee overeenkomende afbuig-korrektiesignaal,· en middelen voor.het toevoeren van het 7908801 -5- afbuitkorrektiesignaal aan de elektronenstraalafbuiginrich-ting, 2odat de afwijking van de horizontale aftastsnelheid althans tenminste nagenoeg gecorrigeerd kan worden.

Volgens de onderhavige uitvinding is de indexsignaal-5 verwerkingsschakeling voorzien van een fasevergrendelde lus (PLL-schakeling), met een fasecomparator voor ontvangst van het indexsignaal als zijn ene ingangssignaal, een span-ningsgestuurde oscillator, een met de uitgangen van de fase-» comparator verbonden schakeling voor afgifte van een regel-10 spanning aan de spanningsgestuurde oscillator, en tenslotte een schakeling voor het toevoeren van een tweede ‘ingangssignaal aan de fasecomparator, waarbij de frequentie in het tweede ingangssignaal gestuurd wordt door hét' uitgangssignaal van de spanningsgestuurde oscillator. Op deze wijze 15 worden derhalve de korrektiewaarden verkregen uit de aan de spanningsgestuurde oscillator toegevoerde regelspanning.

In de onderhavige uitvinding is de in de kleuren-kathodestraalbuis van het indextypa toegepaste 'elektronen-straalafbuiginrichting voorzien van horizontale en vertikale . 20 afbuigspoelen voor ontvangst van de horizontale 'eh vertikale elektronenstraalafbuigsignalen en een aparte korrektiéspoel die aangebracht is op een apart afbuigjuk- en welke 'dient voor ontvangst van de afbuigkorrektiesignaleh.

De uitvinding zal worden verduidelijkt in de nu 25 volgende beschrijving aan de hand van de tekening van enige uitvoeringsvormen, waartoe de uitvinding.zich. échter niet beperkt. In de tekening tonen:

Figuur 1, een blokdiagram van de inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elektro-30 nenbundel van een kleurenkathodestraalbuis van hét index-type volgens een uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding;

Figuur 2, een vergroot weergegeven beeld van een gedeelte van het beeldscherm van de in figuur 1 genoemde 35 kleurenkethodestraalbuis·?

Figuur 3, een blokdiagram van een andere uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding;

Figuur 4, een blokdiagram· van een gedeelte van 7908809 * -6- weer een andere uitvoeringsvorm van de uitvinding;

Figuur 5, een korrektiespoel zoals deze aangebracht is in het afbuigjuk van een kleurenkathodestraalbuis van het indextype volgens een uitvoeringsvorm van de onderhavige 5 uitvinding; en *

Figuren 6 en 7, diagrammen ter verduidelijking van het in- en uitlezen van informatie in en uit een geheugen, dat in de betreffende inrichting aanwezig is volgens een uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding.

10 In 'ffiguur 1 is weergegeven, dat een kleurenkathode straalbuis of beeldbuis 10 van het indextype, waarop de onderhavige uitvinding toegepast kan worden, voorzien is van een elektronenkanon 11, dat één enkele elektronenstraal · afgeeft, waarvan de intensiteit of dichtheid gemoduleerd 15 door een signaal, dat aan de roosterelektrode 12, dat deel uitmaakt van het elektronenkanon 11 toegevoerd; wordt. De beeldbuis 10 bevat eveneens een fosforscherm. 13, bestaande uit een zich herhalend patroon van rode, groene en blauwe primaire kleurfosforstroken R, G, B (figuur 21, die zich 20 in vertikale richting uitstrekken op het binnenste oppervlak van de glazen plaat of paneel 14 van de beeldbuis 10.

Een bindlaagje metaal 15, bijvoorbeeld onder vavuum opgedampt aluminium bedekt het binnenste oppervlak- van het scherm 13 en is transparant voor de elektronen van de elek-25 tronenstraal, terwijl het tevens de door de· kleurfosforstroken uitgezonden lichtstralen naar de kijker reflecteert.-De beeldbuis 10 is eveneens voorzien van een aantal vertika-le indexfosforstroken I,. die op het binnenste oppervlak van het fosforscherm 13 over de laag 15 aangebracht zijn 30 in een bepaalde relatie ten opzichte van de plaatsing van de kleurfosforstroken R, G en B. Aan de' elektronenstraal-afbuiginrichting 16 worden horizontale en vertikale afbuig-signalen toegevoerd, waardoor.de door het elektronenkanon 11 uitgezonden elektronenstraal het scherm 13 herhaaldelijk 35 aftast volgens een vertikale opeenvolging van horizontale beeldlijnen.

Bij de beeldbuis 10 behoort tevens een indexsignaal-verwerkingsschakeling, bestaande uit een fotodetector 20, 7908800 < -7- een banddoorlaatfilter 21 en een PLL schakeling· 22. De PLL schakeling 22 bevat een fasecomparator 23/ een laagdoorlaat-filter 24/ een spanningsgestuurde oscillator 25, en een frequentiedeelschakeling 26. De indexsignaalverwerkings-5 schakeling dient voor regeling van de kleurschakelinrichting/ bestaande uit een modes-instelimpulsgenerator 30, een poortimpulsgenerator 31, en een poortbestuurde doorlaat-schakeling 32, die bepaald wanneer één van de betreffende kleursignalen ER, EQ of Εβ aan het rooster 12'toegevoerd 10 wordt voor modulatie van de intensiteit of dichtheid van de .elektronenstraal.

Tijdens het aftasten van het beeldscherm 13 door de elektronenschaal van het elektronenkanon 11 produceert de in het trechtervormige gedeelte van de beeldbuis 10 15 aangebrachte fotodetector 20 een indexsignaal in reaktie op het licht, dat uigezonden wordt elke' keer dat een index-strook I door de elektronenstraal getroffen wordt. Het uitgangssignaal van de fotodetector 20 wordt toegevoerd aan het banddoorlaatfilter 21 teneinde bepaalde ongewenste 20 signaalcomponenten uit het indexsignaal te verwijderen, bijvoorbeeld die componenten, die gedurende de terugslag-periode opgewekt worden en waarvan de frequenties verschillen van de frequentie, waarmee de elektronenstraal de index-stroken I .gedurende de horizontale aftastintervallen treft.

25 Het aan de uitgang van het banddoorlaatfilter 21 verkregen indexsignaal bezit een frequentie, dié bepaald wordt door de afstand tussen de indexfosforstroken I en de aftastsnelheid van de elektronenstraal. De indexstroken I zijn zodanig over het scherm 13 aangebracht,, dat de steekwaarde 30 (engels: basic distance} tussen de indexstroken I konstant blijft langs een bepaalde door de elektronenstraal afgetaste beeldlijn of -regel, waardoor de frequentie van hét indexsignaal varieert als funktie van de horizontale af-tastsnelheid van de elektronenstraal. Het indexsignaal van 35 de uitgang van het banddoorlaatfilter 21 wordt toegevoerd aan de ene ingang van de fasecomparator 23 in de PLL schakeling 22. De variabele uitgangsspanning van de fasecomparator 23'wordt via een laagdoorlaatfilter 24, dat daaruit de onge- 7908809 r -8- wenste ruiscomponenten elimineert, en de regelingang toege-voert van de spanningsgestuurde oscillator 25, waarbij de door deze schakeling afgegeven regelfrequentie N maal de normale frequentie van het indexsignaal bedraagt. Het uit-5 gangssignaal van de spanningsgestuurde oscillator 25 wordt toegevoerd aan de ingang van de frequentiedeelschakeling 26, die de frequentie van het uitgangssignaal van de spannings ges tuurde oscillator 25 door een faktor N deëlt, waarbij N een geheel getal is die het aantal kleurfosforstroken 10 R, G, B tussen twee opeenvolgende indexfosforstroken I aangeeft. Het uitgangssignaal van de frequentiedeelschakeling 26 wordt toegevoerd aan de tweede ingang'van de fasecompa-rator 23, waarin de fase van dit toegevoerde signaal vergeleken wordt met de fase van het.uit de uitgang van het band-15 doorlaatfilter 21 verkregen indexsignaal.

Bovengenoemde opstelling van de PLL schakeling 22 heeft tot gevolg, dat het uitgangssignaal van de spannings-gestuurde oscillator 25 in frequentie varieert totdat de l twee aan de fasecomparator .23 toegevoerde ingangssignalen 20 dezelfde frequentie hebben. Daardoor kan het uitgangssignaal van de spanningsgestuurde oscillator 25 een frequentie hebben, die N maal zo groot is als de frequentie van het indexsignaal en driemaal zo groot is als de zogenaamde triplet frequentie , waarmee de zich herhalende patronen van rode, groene, 25 en blauwe kleurfosforstroken R, G, B door dé elektronen-straal af getast worden,, zodat door de spannings ges tuurde oscillator 25 voor elk van de afgetaste kleurfosforstroken steeds één impuls opgewekt wordt.

De door de spanningsgestuurde oscillator 25 opge-30 wekte frequentie varieert volgens (is een funktie van).

de ragalspanning, die door het laagdoorlaatfliter 24 aan zijn ingang toegevoerd wordt. Elke keer dat de frequentie van het aan de ingang van de fasecomparator 23 toegevoerde indexsignaal varieert neigt de PLL schakeling 22 naar een 35 nieuwe.evenwichtstoestand, waarbij de frequentie van de twee ingangssignalen van de fasecomparator 23 gelijk is, maar waarbij de fase van de twee ingangssignalen verschilt als. funktie van. de frequentie van het indexsignaal. Bij 79 0 8 8 0 9 /.:.:¾ ; -9- elke verstoring van de evenwicht, zal de daaruit voortvloeiende verandering in het faseverschil tussen het door de frequentiedeelschakeling 26 toegevoerde signaal en het door het banddoorlaatfilter 21 toegevoerde·indexsignaal tot ge-5 volg hebben, dat de fasecomparator 23 een uitgangsspanning afgeeft, die bij toevoer via het laagdoorlaatfilter 24 en de ppanningsgestuurde oscillator 25 laatstgenoemde schakeling zijn uitgangsfrequentie en -fase doet variëren ter verkrijging van de evenwichtstoestand in de comparator 23.

^ De door de fasecomparator 23 via het laag doorlaatfilter 24 aan de ingang van de spanningsgestuurde oscillator 25 toegevoerde spanning zal derhalve meevarieren met veranderingen in de frequentie van het indexsignaal.

Het uitgangssignaal van de PLL schakeling 22 wordt toegevoerd aan de poort impuls generator 31, die bijvoorbeeld gevormd wordt door een ringteller (niet weergegeven). De poortimpulsgenerator 31 reageert op elke uitgangspuls van de spanningsgestuurde oscillator 25 door het opwekken van hetzij een rode, een groene, of een blauwe poortimpuls, 2q enwel in reaktie op het telresultaat van de ringteller.

De resulterende, zich herhalende, opeenvolgen van rode, groene en blauwe poortimpulsen zijn 120° ten opzichte van elkaar in fase verschoven en worden aan de betreffende regelingangen van de poortbestuurde doorlaatschakeling 32 2- toegevoerd. In reaktie op deze zich herhalende opeenvolgingen van poortimpulsen kiezen poorten (niet weergegeven) in de poortfcestuurde regelschakeling 32 achtereenvolgens hetzij een rood, een groen of een blauw primair kleursignaal Er, Ξ,,, en Eg, en geven deze via het R kontakt van de modes-3Q schakelinrichting 33 af aan de ingang van de aandrijfschake ling 34, die op zijn béurt het gekozen kleursignaal aan'het rooster 12 toevoert, zodat deze de intensiteit of dichtheid van de op het scherm geprojecteerde elektronenstraal kan moduleren.

35 Het indexsignaal van het banddoorlaatfilter 21 wordt eveneens toegevoerd aan de modes-instelimpulsgenerator 30, die de faserelatie tussen de rode, groene en blauwe poortimpulsen uit de generator 31 en de aftasting van de 7908809 -10- drie primaire kleurfosforstroken R, G, B bepaald. Een der-gelijke modes-instelimpulsgenèrator wordt aangebracht wanneer de faserelatie tussen het indexsignaal en de kleurfosforstroken R, G, B niet konstant is, bijvoorbeeld in 5 kathodestraalbuizen waarbij de indexstroken I slechts door twee kleurfosforstroken van elkaar gescheiden zijn, zoals in figuur 2 is weergegeven, in plaats van door een volledig pakket van alle drie kleurfosforstroken. In de tot dusver bekende systemen zijn reeds eerder modes-insteümpulsgenera-10 toren toegepast; de werking daarvan berust bijvoorbeeld op de bepaling van de positie van de elektronenstraal op het beeld van 13 door middel van telling van de impulsen van het indexsignaal.

Als de modes-instelimpulsgenerator 30 bepaald 15 heeft, dat er een bepaalde faserelatie bestaat tussen het indexsignaal en de aftasting van de kleurenfosforen door de elektronenstraal, geeft het een modes-instelimpuls af die toegevoerd wordt aan de poortimpulsgenerator 31. De I modes-instelimpuls activeert de ringteller in de poort- 20 impulsgenerator 31, waardoor de daarna opgewekte poortim-pulsen in fase zijn met de kleuren van de- dan afgetaste fosforen.

• Onvermijdelijk ontstaan er vertragingen tussen het tijdstip waarop een bepaalde indexstrook I dóór de elektro-25 nenstraal getroffen wordt en het tijdstip waarop het kleurinformatiesignaal, (E^, E^ of E^l, met betrekking tot een bepaalde primaire kleur aan het rooster 12 'toegevoerdu wordt in reaktie op de resulterende impuls van het indexsignaal. Tijdvertragingen ontstaan bijvoorbeeld als gevolg 30 van het banddoorlaatfilter 21 en de PLL schakeling 22.

Voor het behoud van een juiste kleurregistratle van het op het beeldscherm 13 weergegeven beeld is hët noodzakelijk, dat dergelijke vertragingen gecompenseerd worden, opdat de werking van de poortbestuurde doorlaatschakeling 32 nauw-35 keurig gesynchroniseerd kan worden met de werkelijke aftas tposi tie van de elektronenstraal, waardoor de 'primaire kleursignalen ER, Εβ en Εβ de elektronenstraal moduleren gedurende de t'ijd dat genoemde straal de betreffende kleur- 7908809 -11- fosforstroken R, G en B aftast. Waren genoemde tijdvertra—* gingen konstant, dan zouden zij eenvoudig gecompenseerd kunnen worden door een juiste keuze van de tijdbepalende parameters van de componenten in de terugkoppellus/ be-5 staande uit de fotodetector 20, het banddoorlaatfilter 21, de PLL schakeling 22, de poortimpulsgenerator 31, de poort-gestuurde doorlaatschakeling 32, de aandrijfschakeling 34 en de beeldbuis 10. Ongelukkigerwijs varieert de met de terugkoppellus betrekking hebbende tijdvertraging, in het 10 bijzonder de tijdvertraging met betrekking tot het faseverschil tussen de twee ingangssignalen van de fasecomparator 23, als een funktie van de frequentie van het indexsignaal. Dit heeft tot gevolg, dat afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid van de elektronenstraal op het scherm 13 15 het behouden van een juiste kleurregistratie bemoeilijken.

In de onderhavige uitvinding is een inrichting aangebracht, welke dient voor het althans tenminste nagenoeg ’ elimineren van genoemde afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid die een foutieve kleurregistratie tot gevolg 20 hebben in zoals bijvoorbeeld de hierboven beschreven kleu-renkathodestraalbuizen van het indextype. Een dergelijke inrichting is voorzien van een geheugen 40 voor het opslaan van korrektiewaarden, die een maat zijn voor de afwijking van de horizontale aftastsnelheid ten opzichte van de ge-25 wenste aftastsnelheid in elk van een bepaald aantal horizontale bemonsteringsposities langs tenminste één bemonsterde horizontale aftastlijn, De korrektiewaarden worden verkregen uit de indexsignaalverwerkingsschakeling, bestaande uit een fotodetector 20, een banddoorlaatfilter 21 en de PLL schake-30 ling 22, wanneer de elektronenstraal de bemonsterde horizontale lijn aftast in overeenstemming met de horizontale en vertikale afbuigsignalen. De inrichting bevat eveneens uit-leesmiddelen, bestaande uit een digitaal-analoog-omzetter 50, een aandrijfversterker 51 en een regelbaar vaste span-35 ningsbron 52 voor het uitlezen van de korrektiewaarden uit het geheugen 40 en voor het afgeven van een afbuigkorrektie-. signaal, dat in overeenstemming is met de uitgelezen korrektiewaarden. Daarnaast bevat de inrichting middelen, bijvoor- 7908809 * -12- beeld bestaande uit een met de uitgang van de aandrijfver-sterker 51 gekoppelde draad of verbinding 53 voor het toevoeren van het afbuigkorrektiesignaal aan de elektronen-straalafbuiginrichting 16, zodat de afwijking van de hori-5 zontale aftastsnelheid althans tenminste nagenoeg opgeheven wordt. In de in figuur 1 weergegeven uitvoeringsvorm van de uitvinding bevat de betreffende inrichting tevens inlees-middelen, bijvoorbeeld bestaande uit een laagdoorlaatfilter 60 en een analoog-digitaalomzetter 61 voor het verkrijgen 10 van de korrektiewaarden uit de indexsignaalverwerkings- schakeling en voor het inlezen van deze korrektiewaarden in het geheugen 40.

In de in figuur 1·weergegeven uitvoeringsvorm van de uitvinding is de ingang van het laagdoorlaatfilter 60 15 verbonden met de uitgang van het laagdoorlaatfilter 24 voor ontvangst van de regelspanning, die van het laagdoorlaatfilter 24 aan de spanningsgestuurde oscillator 25 toegevoerd wordt. De uitgang van het laagdoorlaatfilter 60 is verbonden met de ingang van de analoog-digitaalomzetter 20 61, terwijl het digitale uitgangssignaal van de analoog- digitaalomzetter 61 toegevoerd wordt aan de dataingang van' het geheugen 40, dat bijvoorbeeld gevormd wordt door het willekeurig toegankelijke geheugen, dat in staat is een veelvoud digitale waarde in of uit het betreffende geheugen-25 adres in te lezen, op te slaan of uit te lezen. De 'data- uitgang van het geheugen 40 is verbonden met de ingang van de digitaal-^analoogomzetter 50, terwijl de uitgang van de digitaal-analoogomzetter 50 verbonden is met de· aandrijf-versterker of stuurversterker 51 in de vorm van bijvoorbeeld 30 een verschilversterker, waarvan de tweede ingang .verbonden is met een regelbare vaste spanningsbron 52. Het- uitgangssignaal van de stuurversterker 51 wordt afgegeven aan een afbuigingskorrektie-inrichting 70, die deel uitmaakt van de afbuiginrichting 16 en dat zoals in figuur 5 is weergegeven 35 bij voorkeur „gevormd wordt door een tweetal half-ringvormige ferriet-vormen 71 en 72, die horizontaal tegeno.verelk.aar geplaatst zijn om het gebruikelijke vierde rooster van het $ elektronenkanon in de hals van de beeldbuis 10.- Een van 7908809 -13- twee uiteinden 74 en 75 voorziene korrektiespoel 73 is om de kernen 71 en 72 gewonden, terwijl de afbuigkorrektie-signalen tussen de uiteinden 74 en 75 aangebracht worden, waardoor zoals de pijltjes in figuur 5 aangeven, een mag-5 neetveld in vertikale richting geïnduceerd wordt teneinde de elektronenstraal in horizontale richting af te buigen.

De inrichting voor horizontale korrektie wordt gestuurd door een regelschakeling 80, die aan zijn ingangen de geschikte afgescheiden of opgewekte vertikale en horizon-10 tale videosynchronisatiesignalen Pv en PH ontvangt. De regelschakeling 80 is verbonden met de analoog-digitaalomt zetter 61 en de digitaal-analoogomzetter 50 voor het toevoeren van kloksignalen aan genoemde omzetters teneinde de tijdstippen te bepalen waarop het omzettingsproces plaats-15 vindt. De regelschakeling 80 is eveneens met het geheugen 40 verbonden voor het daaraan toevoeren van IïTLEES-, UITLEES-en ADRES-signalen teneinde te bepalen of waarden uit de omzetter 61 in het geheugen 40 ingelezen moeten worden of * waarden uit het geheugen 40 uitgelezen en aan de omzetter 20 50 toegevoerd moeten worden. De adressignalen bepalen naar of van welk geheugenadres de betreffende digitale waarden •ingelezen of uitgelezen moeten worden. Daarnaast is de regelschakeling 80 verbonden met de modes-schakelinginrich-ting 33 voorzien van twee vaste kontakten R en W, die op 25 selectieve wijze met een beweegbaar kont'akt verbonden, worden onder besturing van de regelschakeling 80 voor het tot stand brengen van een elektrische doorverbinding van één van de twee vaste kontakten naar de ingang van de aandrijfschake-ling 34. Het vaste kon takt R is verbonden met de uitgang • 30 van de poortbestuurde doorlaatschakeling 32., terwijl het vaste kontakt V verbonden is met middelen voor het toevoeren van een konstant signaal, zoals bijvoorbeeld .de variabele vaste spanningsbron 90. Ofschoon de modes-schakelinrichting 33 in figuur 1 weergegeven is als mechanische schakelaar, 35 behoeft het hier geen betoog, dat ter vervanging daarvan gebruik gemaakt kan worden van een half-geleider schakel-inrichting.

Tijdens het in werking zijn begint de inrichting van 7908809 * * β -14- figuur 1 zich in één van de twee modi, met name de INLEES-modes, waarbij uit de aan de spanningsgestuurde escillator 25 toegevoerde regelspanning korrektiewaarden afgeleid worden en in het geheugen 40 opgeslagen worden, en de UITLEES-5 modes, waarbij korrektiewaarden uit het geheugen 40 uitgelezen worden en een afbuigkorrektiesignaal een overeenstemming met de uitgelezen korrektiewaarden aan de afbuigkor-rektieinrichting 70 toegevoerd wordt, waardoor afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid althans tenminste nagenoeg 10 gecorrigeerd worden. De modes-schakelinrichting 33 schakelt, de in figuur 1 weergegeven inrichting van de INLEES-modes naar de UITLEES-modes en omgekeerd, terwijl in de met betrekking tot figuur 1 beschreven uitvoeringsvorm van deze uitvinding de modes-schakelinrichting 33 automatisch gestuurd 15 wordt door de regelschakeling 80, zodat wanneer de televisie-ontvanger met de in figuur 1 beschreven schakelingen aangezet (ingeschakeld) wor-dt, de inrichting in de INLEES-modes gebracht wordt totdat alle korrektiewaarden ingelezen zijn, waarna de regelschakeling 80 de inrichting overschakelt 2Q . naa'r de UITLEES-modes, in welke modes de inrichting videosignalen op het beeldscherm 13 weergeeft.

Wanneer de regelschakeling 80 de modes-schakel- . inrichting 33 in de positie voor de ïNLEES-mddes brengt, wordt de ingang van de aandrijfschakeling 34 verbonden met 25 het vaste kontakt W. Dit heeft tot gevolg, dat de vaste spanningsbron 90 via de aandrijfschakeling 34 verbonden wordt met het rooster 12, waardoor de stroom in de 'op het beeldscherm 13 geprojecteerde elektronenstraal konstant is. Gedurende de INLEES-modes past deze elektronenstraal met 30 een vaste intensiteit het beeldscherm 13 af onder besturing van de horizontale en vertikale afbuigsignalen, die toege— voerd worden aan de horizontale en vertikale afbuigspannin-gen 92, die deel uitmaken van de elektroneristraalafbuig-inrichting 16, dat weer gescheiden is van de afbuigkorrektie-35 inrichting 70. Dit heeft tot gevolg, dat een indexsignaal door de fotodetector 20 gedetecteerd wordt, door het band-doorlaatfilter 21 gefilterd en aan de PLL schakeling 22 toegevoerd wordt. Dit indexsignaal bezit een frequentie,· i % ·.**♦··* 7908809 -15- die varieert in reaktie op veranderingen in de aftastsriel-heid waarmee de elektronenstraal het beeldscherm 13 aftast onder besturing van de horizontale en vertikale afbuig-spoelen 92.

5 In reaktie op dit indexsignaal produceerd de PLL

schakeling 22 aan de uitgang van het laagdoorlaatfilter 24 een regelspanning af, 'die varieert als fühktie van de verandering in de frequentie van het indexsignaal, en derhalve als funktie van de horizontale aftastsnelheid.

10 Deze regelspanning wordt via het laagdoorlaatfilter 60 aan de ingang van de analoog-digitaalomzetter 61 toegevoerd.

De regelschakeling 80 voert klokpulsen toe aan de analoog-digitaalomzetter 61 en voert adres en INLEES-signalen toe aan het geheugen 40, een en ander synchroon met de vertika-15 le en horizontale synchronisatiesignalen en Pjj, waardoor de door het laagdoorlaatfilter 60 gefilterde regelspanning door de analoog-digitaalomzetter 61 omgezet wordt in een digitale waarde gedurende de tijd dat dé elektronenstraal elk van de horizontale bemonsteringsposities langs de 20 bemonsterde horizontale lijn aftast en vervolgens in het. geheugen 40 opgeslagen wordt in een adres corresponderend met elk van de betreffende horizontale bemonsteringsposities.

Het laagdoorlaatfilter 60 dient voor het uit de aan de analoog-digitaalomzetter 61 toegevoerde regelspanning 25 verwijderen van die variatie die een hogere frequentie hebben ten opzichte van de frequentie, waarmee de omzetter 61 de regelspanning bemonsterd en deze in digitale waarden omzet, waardoor de resulterende, in het geheugen 40 opgeslagen korrektiewaarden de gemiddelde waarde van de regel-30 spanning op het tijdstip van elk. van deze bemonsteringen *aangeeft.

In de uitvoeringsvorm van de onderhhvige uitvinding, weergegeven in figuur 1, bestaat hetgeheugen 40 uit een geheugen met willekeurige toegankelijkheid (RAM, random-35 access memory). Een RAM verliest in het algemeen de daarin opgeslagen waarden, wanneer de voedingsspanning uitgeschakeld wordt. Om deze reden schakelt de regelschakeling 80 de in figuur 1 weergegeven inrichting’ gedurende korte "tijd in 7908809 «16- · ♦ zijn INLEES-modes, elke keer dat het apparaat ingeschakeld wordt, zodat de korrektiewaarden in het geheugen 40 opgeslagen worden voordat de inrichting vervolgens in zijn UITLEES-modes gebracht wordt.

5 Nadat een komplete set korrektiewaarden in het geheugen 40 opgeslagen zijn, schakelt de regelschakeling 80 de in figuur 1 weergegeven inrichting over .naar zijn UITLEES-modes, in welke modes de schakelinrichting 33 de ingang van de aandrijfschakeling 34 via het kontakt R ver-10 bindt met de uitgang van de poortbestuurde doorlaatschake-ling 32. In de UITLEES-modes worden derhalve de kleurinfor-matiesignalen ER, EQ en Εβ via de aandrijfschakeling 34 in volgorde op de bovenbeschreven wijze aan het rooster 12 toegevoerd, waardoor op het beeldscherm 13 videokleursig-15 nalen weergegeven worden. Gedurende dezlefdë UITLEES-modes zorgt de regelschakeling 80 ervoor, dat de op verschillende adressen in het geheugen 40 opgeslagen korrektiewaarden uitgelezen worden en aan de digitaal-analoogomzetter 50 afgegeven worden voor omzetting in een daarmee corresponde-20 rende analoge spanning. Deze analoge spanning wordt voorts via de stuurversterker 51 toegevoerd aan de afbuigkorrektie-inrichting 70 teneinde ongewenste afwijkingen in de "horizontale aftastsnelheid te korrigeren. De regelschakeling 8Q ontvangt de vertikale en horizontale synchronisatiesignaleri 25 Py en P^, zodat de aan het geheugen 40 toegevoerde adres en UITLEES-signalen en de aan de digitaal-analoogomzetter 50 toegevoerde kloksignalen goed gesynchroniseerd zijn met de aftastbeweging van de elektronenstraal, terwijl tevens · het door de stuurversterker 51 aan de korrektiespoel 73 30 toegevoerde afbuigkorrektiesignalen. verkregen worden uit een in een adres in het geheugen 40 opgeslagen korrektie-waarde, die correspondeert met de betréffende aftastpositie van de elektronenstraal en die een maatis voor de zojuist bepaald afwijking van de horizontale aftastsnelheid in de 35 betreffende aftastpositie.

Uit het voorgaande blijkt, dat de in figuur 1 weergegeven inrichting zodanog ontworpen is, dat het aan de afbuigspoel 73 toegevoerde afbuigkorrektiesignalen een 7908809 -17- magneetveld opwekt/ dat voldoende is om ongewenste afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid op te heffen. De in het geheugen 40 opgeslagen korrektiewaarden variëren met de frequentie van het indexsignaal in verscheidene horizon-5 tale bemonsteringsposities wanneer de inrichting zich in de INLEES-modes bevonden heeft. Wanneer de inrichting zich in de UlTLEES-itiodes bevindt worden uit het geheugen 40 korrektiewaarden uitgelezen, in daarmee overeenkomende analoge spanningen omgezet en aan de ingang van de stuur-10 versterker 51 toegevoerd. Daar de stuurversterker 51 een .verschilversterker is, waarbij aan de tweede ingang een spanning uit een instelbare vaste spanningsbron 52 toegevoerd wordt, welke spanning zodanig afgeregeld wordt totdat hij gelijk is aan het uitgangssignaal van het digitaal-ana-15' loogomzetter 50 wanneer uit het geheugen 40 die korrektie-waarde uitgelezen wordt die bij de gewenste horizontale aftastsnelheid behoort, zal de door de stuurversterker 51 afgegeven spanning van het afbuigkorrektiesignaal variëren als funktie van de fout in de horizontale aftastsnelheid,.

20 d.w.z, als funktie van het verschil tussen de gewenste horizontale aftastsnelheid en de horizontale aftastsnelheid op het moment, dat de zojuist uitgelezen korrektiewaarde geregistreerd werd.

De spanning van het afbuigkorrektiesignaal wordt 25 door de zelfinductie van de spoel 73 geïntegreerd, waardoor in die spoel een. stroom en een resulterend magneetveld opgewekt worden, die beide een funktie zijn van de integraal van de fout in de horizontale aftastsnelheid. De horizontale aftastsnelheid van de elektronenstraal wordt gewijzigd 30 met een hoeveelheid, die althans tenminste nagenoeg evenredig is aan de snelheid waarmee het door de stroom in de spoel 73 opgewelcte magneetveld verandert. Dit heeft tot gevolg, dat de horizontale aftastsnelheid gewijzigd wordt met een hoeveelheid die althans tenminste nagenoeg even-35 redig is aan de afgeleide van de integraal van de fout in de horizontale aftastsnelheid, d.w.z. een hoeveelheid die althans tenminste nagenoeg evenredig is aan de fout zelf in de horizontale aftastsnelheid. Door het afbuigkorrektie- 7908809 • * -18- signaal met de juiste polariteit aan de spoel 73 toe te voeren is het mogelijk om de fout in de horizontale aftast-snelheid van de beeldbuis 10 nagenoeg op te heffen.

Zoals hierboven beschreven bezit de in figuur 1 2 weergegeven inrichting een INLEES-modes, waarbij nieuwe korrektiewaarden op eenvoudige wijze in het geheugen 40 ingelezen kunnen worden, bijvoorbeeld wanneer het apparaat ingeschakeld wordt. In figuur 2, waarbij de aan de figuur 1 identieke componenten aangegeven zijn door dezelfde verwij-10 zingsnummers en -symbolen is het uitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding weergegeven, die identiek is aan die van figuur 1 met uitzondering van het feit, dat er geen middelen aangebracht zijn voor werking in een INLEES-modes.

In de inrichting volgens figuur 2 bestaat het geheugen 4'Qa 15 uit een geheugen waaruit alleen gegevens uitgelezen kunnen worden, het zogenaamde read-only memory (RAM)., waarbij korrektiewaarden in het geheugen 40a ingelezen worden door middel van schakelingen als inrichtingen buiten de hier beschreven inrichting, bijvoorbeeld schakelingen in de fabriek, 20 waar da betreffende inrichting vervaardigd is, of in de reparatiewerkplaats waar dergelijke inrich-tingen gerepareerd kunnen worden. Ofschoon de -inrichting, volgens figuur 2 het nadeel heeft, dat zijn korrektiewaarden niet zo vaak .en niet zo.eenvoudig vernieuwd kunnen worden, zoals het geval 25 was in de inrcichting volgens figuur 1, heeft* eerstgenoemde inrichting het voordeel, dat alle met betrekking tot het INLEES-proces benodigde schakelingen en inrichtingen niet nodig zijn, zoals het geval was in de inrichting volgens figuur 1, met name de modes-schakelinrichting 33, het laag-30 ’ doorlaatfilter 60, de analoog-digitaalomzetter 61 en het gedeelte van de regelschakeling 80, die betrekking had op het inlezen van de korrektiewaarden.

De in de figuren 1 en 2 beschreven inrichting bezit voldoende informatie voor het nauwkeurig compenseren van 35 afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid van een bepaal- · de beeldlijn of -regel wanneer de regelspanning E^, onderaan figuur. 6 grafisch weergegeven, toegevoerd aan de span-ningsgestuurdè oscillator 25 door de analoog-digitaalomzetter 7908809 » * . ί -19- 61 omgezet wordt en in het geheugen 40 opgeslagen wordt voor elk van de 32 bemonsteringsposities, aangegeven met PQ, ··· P3o en Ρ3χ °P de betreffende horizontale lijn in figuur 6. Voor het verkrijgen van de leesnauwkeurige korrek-5 tie van afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid kan het gewenst zijn om voor elk van de 32 bemonsteringsposities langs elk van de meer dan 200 horizontale lijnen binnen het effectieve beeldgebied 100 van een videoraster korrektie-waarden te registreren- Daartoe moet echter het geheugen 1q 40 een zeer grote opslag- of geheugencapaciteit hebben, hetgeen een ongewenste kostentoename betekent. Ter voorkoming van deze moeilijkheden is het mogelijk om de regelschakeling 80 zodanig te programmeren, dat 32 korrektiewaarden opge— slagen worden, één voor elk van de 32 horizontale bemonste-^ ringsposities, Po""P3l' °P van ^ voorafbepaalde horizontale bemonsteringslijnen, L^, L·^, »♦· en De betreffende 16 bemonsteringlijnen, .Lq“L25, kunnen bijvoorbeeld om de 16 horizontale lijnen over een bepaald videoraster verdeeld worden, zoals in figuur 6 is weergegeven, 2q 14 van de bemonsteringslijnen komen dan binnen het effectieve beeldgebied 100 van een videoraster te liggen, terwijl 2 lijnen met name LQ en L15 in gedeelten van de rasteraf-tasting komen te ligge.n, resp. voor en na het betreffende effectieve beeldgebied 100, d.w.z. boven en onder het beeld-25 oppervlak. Het opslaan van korrektiewaarden van slechts één van de 16 horizontale lijnen houdt in, dat de benodigde kapaciteit van het geheugen 40 zeer veel kleiner is.

In het geval, waarbij in het geheugen 40 korrektiewaarden opgeslagen worden voor slechts de 16 bemonsterings-2q lijnen, Lq-L^, is het noodzakelijk een methode te verschaffen voor het toevoeren van een afbuigkorrektiesignaal aan de afbuifkorrektieinrichting 70 gedurende de weergave van de 15 horizontale beeldlijnen die optreden tussen twee opeenvolgende bemonsteringslijnen. De eenvoudigste methode om 25 dit te «realiseren is door de regelschakeling 80 zodanig te programmeren, dat uit het geheugen 40 dezelfde 32 korrektie-waardeg uitgelezen worden gedurende het aftasten van elk 7 SFD* "tf ^orizontale nen a^s bet geheugen 40t uitge- * , -20- lezen zouden worden in daarmee corresponderende perioden gedurende het aftasten van direkt daaraan voorafgaande bemonsteringslijn. Ofschoon deze techniek éénvoudig is is de hierin verkregen korrektie in de horizontale aftastsnel-2 heid niet volmaakt, zoals in figuur·7 is weergegeven.

De ononderbroken lijn 200 in figuur 7 geven de veranderingen in de horizontale aftastsnelheid aan, die optreden in een bepaalde horizontale plaats als funktie van veranderingen in de vertikale positie binnen een video-raster. Wanneer deze veranderingen in de horizontale aftastsnelheid alleen voor de voorafbepaalde bemonsteringslijnen geregistreerd worden, zoals bijvoorbeeld de lijn Lg-L4 in figuur 7, en wanneer de voor elk van deze voorafbepaalde bemonsteringslijnen geregistreerde korrektiewaarden gebruikt worden als de korrektiewaarden voor elk van de daaropvolgende 15 beeldregels, dan zal het aan de afbuigkorrektieinrichting 70 toegévoerde afbuigkorrektiesignaal een discontinue funktie vertonen, zoals in figuur 7 door middel van de streepjes-|f lijn 202 is weergegeven. De resulterende discontinuïteiten 2q in het afbuigkorrektiesignaal kunnen aanleiding geven tot het optreden van horizontale banden in hèt door de beeldbuis 10 weergegeven videobeeld. Om dit te voorkomen dient de ‘ regelschakeling 80 zodanig geprogrammeerd te worden, dat wanneer één van de 15 lijnen tussen twee opeenvolgende be-25 monsteringslijnen weergegeven wordt, de daarmee correspon derende korrektiewaarden van de bemonsteringslijn direkt voorafgaand aan, en de korrektiewaarde 'van de bemonsteringslijn direkt volgend op de juist afgetaste horizontale lijn uit het geheugen 40 uitgelezen wordt, waarna hét toe-2Q gevoerde als korrektie van de afbuiging bedoelde signaal bepaald wordt door interpolatie van genoemde twee korrektiewaarden op basis van de relatieve vertikale afstand van de nieuw afgetaste horizontale lijn tot de direkt daaraan voorafgaande en de direkt daaropvolgende bemonsteringslijnen.

2^ In het geval van· lineaire interpolatie zal het signaal voor korrektie van de afbuiging als funktie van de vertikale positie variëren op de wijze zoals deze in figuur 7 aangegeven is door middel van de streep-punt-streeölijn 204, 7908809 -21-

Door gebruik te maken van een dergelijke interpolatiemethode blijkt het dus mogelijk een inrichting te verschaffen, die een althans tenminste nagenoeg nauwkeurige korrektie van afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid over het gehele 5 videoraster kan garanderen, zonder dat het geheugen 40 een zeer grote opslagcapaciteit dient te bezitten.

In kathodestraalbuizen van het type, waarbij de horizontale aftastsnelheid langs alle horizontale lijnen althans tenminste nagenoeg gelijk is op een bepaalde faktor 10 na, die betrekking heeft op de vertikale positie van elk van déze horizontale lijnen, kan een horizontale lijn, bijvoorbeeld een lijn in het midden van het videoraster bemonsterd worden, waarna de daarmee corresponderende kor-rektiewaarden in het geheugen 40 opgeslagen worden. In dit 15 geval kan een inrichting zoals in figuur 4 is weergegeven toegepast worden voor het opwekken van een afbuigkorrektie-signaal.Deze betreffende inrichting leest elk van de korrek-tiewaarden corresponderend met de betreffende bemonsterde lijn uit het geheugen 40 gedurende het aftasten van de hori-20 zontale lijn en zet deze korrektiewaarden in de digitaal- analoogomzetter 50 om in een daarmee overeenkomende analoge spanning. Deze analoge spanning wordt toegevoerd aan de stuurversterker 51, die een afbuigkorrektiesignaal afgeeft welke varieert als funktie van de fout in de horizontale 25 aftastsnelheid van de bemonsterde lijn. Het afbuigkorrektie-korrektiesignaal wordt toegevoerd aan de ingang van een vermeniayuldigschakeling in de vorm van een versterkings-regelschakeling 94-. Een versterkingsregelsignaal wordt aan de versterkingsregelschakeling.94 toegevoerd voor het 30 vermenigvuldigen van het afbuigkorrektiesignaal met een coefficient, die varieert als funktie van de vertikale positie van de zojuist afgetaste horizontale lijn teneinde het afbuigkorrektiesignaal te compenseren voor veranderingen in de horizontale aftastsnelheid met betrekking tot veran-35 deringen in genoemde vertikale positie. Het aan de versterker 94 toegevoerde versterkingsregelsignaal kan bijvoorbeeld een signaal zijn, dat parabolisch verandert met de vertikale positie van de horizontale aftastlijn, zoals bijvoorbeeld 7908809 * -22- het signaal E^ in figuur 4. Het signaal uit de versterker 94 wordt dan afgegeven aan de afbuigkorrektiespoel 73 teneinde afwijkingen in de horizontale aftastrichting langs elk van de horizontale lijnen van het op het scherm 13 5 weergegeven videosignaal te corrigeren.

Concluderend kunnen we stellen, dat in de bovengenoemde inrichting volgens de onderhavige uitvinding de korrektiewaarden, die verkregen worden uit de met een kleu-renkathodestraalbuis van het indextype gebruikte index-10 signaalverwerkingsschakeling en die een maat zijn voor de afwijking van de horizontale aftastsnelheid van een elek-tronenstraal of -bundel over het scherm van genoemde katho-destraalbuis in een geheugen ingelezen en vervolgens daaruit uitgelezen worden voor het verkrijgen van korrektie 15 van deze afwijkingen wanneer een videobeeld weergegeven wordt. Een dergelijke inrichting compenseert niet alleen voor afwijkingen in de horizontale aftastsnelheid, die voorspeld kunnen worden uit het ontwerp van de kathodestraalbuis, [ maar zal ook compenseren voor afwijkingen in de horizontale 20 aftastsnelheid die het gevolg zijn van de onvoorspelbare onregelmatigheid van circuitcomponenten binnen een bepaalde kathodestraalbuis, waarin de inrichting toegepast is. De horizontale aftastsnelheid van dergelijke kathodes'traal-buizen kan derhalge nagenoeg konstant gehouden worden, zodat 25 de vorming van de vormen van de weergegeven beelden èen foutieve kleurregistratie voorkomen wordt.

De nagenoeg konstante frequentie van het' index-signaal, mogelijk gemaakt door toepassing van de 'onderhavige uitvinding, stelt de PLL schakeling 22 in staat om synchro-30 nisatie met het indexsignaal te behouden, zelfs, wanneer dat signaal zwak is, bijvoorbeeld als gevolg van een lage ' bundelstroom met betrekking tot de weergave van een donker beeldgebied op het scherm van de beeldbuis. Dit heeft tot gevolg, dat toepassing van de onderhavige uitvinding een 35 verlaging van de minimale elektronenbundelstroom mogelijk. maakt terwijl synchronisatie van de PLL schakeling behouden blijft, waardoor videosignaalgedeelten met een lage luminan-tie donkerder weergegeven kunnen worden, hetgeen ’een' ver- 7908809 'ίί -23- betering betekent van het kontrast van het weergegeven beeld.

Het is duidelijk, dat door geschikte veranderingen in de stuurversterker 51 de in de uitvinding toegepaste af-buigkorrektiemiddelen van het elektrostatische type kunnen 5 zijn. Bovendien kunnen de afbuigkorrektiemiddelen gebruik maken van de belangrijkste horizontale afbuigspoel 92 van de kathodestraalbuis voor het verkrijgen van het gewenste effekt. Er kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van een verzadigbare reaktor, waarbij het afbuigkorrektiesignaal 10 toegevoegd wordt aan zijn primaire wikkeling, terwijl zijn secondaire wikkeling in serie geschakeld wordt met de horizontale afbuigspoel van de kathodestraalbuis, waardoor het afbuigkorrektiesignaal gebruikt kan worden om de grootte van het normaliter aan de horizontale afbuigspoel toege-15 voerde horizontale bundel afbuigsignaal te variëren.

Uiteraard is het mogelijk om de inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelhéid van de elektro-henbundel volgens deze uitvinding toe te passen in kathode-straalbuizen van andere dan de eerder genoemde televisie-20 ontvangers mogelijke videoinrichtingen, bijvoorbeeld in kleurencomputerterminals.

De uitvinding is uiteraard niet beperkt tot de in het voorafgaande beschreven en in de tekening weergegeven' uitvoeringsvormen. Verschillende wijzigingen kunnen in de 25 beschreven onderdelen en in hun onderlinge samenhang worden aangebracht, zonder dat daardoor het kader van de uitvinding wordt overschreden.

7908803

Claims

1. Inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel van een kleuren-kathodestraalbuis van het indextype met een beeldscherm, 5 een elektronenkanon voor projectie van een elektronenbundel op het beeldscherm, een aantal zodanig geplaatste indexelementen-,- dat bij aftasting van het beeldscherm de index-elementen door de elektronenbundel getroffen worden, een bundelafbuiginrichting, waaraan tenminste horizontale en 10 vertikale afbuigsignalen toegevoerd worden om ervoor zorg te dragen, dat de elektronenbundel herhaaldelijk het beeldscherm aftast in een vertikale opeenvolging van horizontale lijnen (beeldregels), en met een indexsignaalbewerkings-schakeling voor afgifte van een indexsignaal, waarvan de 15 frequentie bepaald wordt door de frequentie waarmee de elektronenstraal op genoemde indexelementen valtt tijdens het langs beeldregels aftasten van het scherm, en voor regeling van de kléurschakelinrichting, die bepaald welke I van de kleurinformatiesignalen de intensiteit van de elek- 20 tronenbundel moduleert? gekenmerkt door een geheugen (40,40a) voor het opslaan van uit de indexsignaalbewerkingsschakeling (20-22) verkregen korrektiewaarden die een maat zijn voor de afwijkingen van de 'horizontale aftastsnelheid van de elektronenbundel ten opzichte van een gewenste aftast-25 snelheid in een aantal horizontale bemonsteringsposities (Pq-P31) langs tenminste één van de beeldregels, een uit-leesinrichtin of -schakeling (50-52) voor het uitlezen van de korrektiewaarden uit het geheugen (40,40a) en het afgeven van daarmee overeenkomende afbuigkorrektiesignalen, en een 30 inrichting (53) voor toevoer van de afbuigkorrektiesignalen aan de bundelafbuiginrichting. (16) , waardoor genoemde afwijkingen van de horizontale aftastsnelheid althans tenminste nagenoeg geelimineerd worden.

2. Korrektie-inrichting volgens conclusie 1, 35 met het kenmerk, dat de indexelementen (I) zodanig in de richting van de beeldregels geplaatst zijn, dat de frequentie van het indexsignaal varieert als funktie van variaties in de horizontale aftastsnelheid, en dat genoemde korrektie- 7908809 -25- waarden veranderingen aangeven in de frequentie van het indexsignaal.

3. Korrektie-inrichting volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de indexsignaalbewerkingsschakeling 5 (20-22) voorzien is van een fasevergrendelde lus (22) met een fasecomparator (23) voor ontvangst van het indexsignaal als zijn ene ingangssignaal, een spanningsgestuurde oscillator (25), een met de uitgang van de fasecomparator (23) verbonden schakeling (24) voor toevoer van het uitgangs-10 signaal als regelspanning aan de spanningsgestuurde oscillator (25), en een inrichting (26) voor toevoer van een tweede ingangssignaal aan de fasecomparator (23) , waarbij de frequentie van het tweede ingangssignaal geregeld wordt door het uitgangssignaal van de spanningsgestuurde oscil-15 lator (25); en dat de korrektiewaarden afgeleid of verkregen worden uit de aan de spanningsgestuurde oscillator (25) toegevoerde regelspanning.

4. Inrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de korrektiewaarden opgeslagen worden 20 in de vorm van digitale waarden die door middel van een analoog-digitaalomzetter (61) verkregen zijn uit de regelspanning; en dat de uitleesinrichting (50-52) een digitaal-analoogomzatter (50) bevat die de digitale waarden in daarmee overeenkomende analoge spanningen omzet teneinde deze 25 spanningen te gebruiken als afbuigkorrektiesignalen.

5. Inrichting volgens één of meerdere van’ de voorgaande conclusies, met het kenmerk., dat de bundelaf-buiginrichting (16) voorzien is van horizontale en vertikale afbuigspoelen (92) voor ontvangst van de horizontale en 30 vertikale bundelafbuigsignalen, en een· korrektiespoel "(701 los van genoemde horizontale en vertikale afbuigspoelen (92) voor ontvangst van de afbuigkorrektiesignalen.

6. Inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het geheugen (40a) een geheugen met alleen een uitlees- 35 mogelijkheid is, het zogenaamde read-only memory (HOM). voor het in digitale vorm opslaan van de korrektiewaarden; en dat de uit de indexsignaalbewerkingsschakeling (20-22) verkregen korrektiewaarden in het ROM-geheugen (40a) inge- 7908809 * - · · -26- lezen worden door middel van inrichtingen of schakelingen buiten de betreffende inrichting voor korrektie van de horizontale aftastsnelheid van een elektronenbundel.

7. Korrektie-inrichting volgens ëén of meerdere 5 van de conclusies 1-5, verder gekenmerkt door een inlees- inrichting (60-61) voor het verkrijgen van genoemde korrek-tiewaarden uit de indexsignaalbewerkingsschakeling (20-22) en voor het inlezen van deze korrektiewaarden in het geheugen (40), en een modes-schakelinrichting (33) voor 10 het schakelen van de korrektie-inrichting tussen een ÜITLEES-modes en een INLEES-modes, waarbij in de UITLEES-modes zowel de uitle'esinrichting (50-52) als de schakeling (53) voor toevoer van dé afbuigkorrektiesignalen aan de bundel-afbuiginrichting (16) in werking gesteld worden, terwijl in 15 de INLEES-modes de inleesinrichting (60-61) in werking gesteld wordt.

8. Inrichting volgens conclusie 7, met het kenmerk, dat de kathodestraalbuis_ (10) een elektro- I de (12) bevat waaraan een signaal toegevoerd wordt voor » · 20 regeling van de intensiteit van de elektrohenbundel, en dat genoemde inrichting tevens voorzien is van een inrichting (90) voor het toevoeren van een konstant signaal aan genoemde elektrode wanneer de modes-schakelinrichting (33) de korrektie-inrichting in zijn INLEES-modes schakelt. 25

’ 9. Inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het geheugen (40) zorg draagt voor de opslag van de korrektiewaarden, die een maat zijri voor de afwijking van de horizontale aftastsnelheid in elk van de-horizontale bemonsteringsposities (P^-P^). voor elk van 30 de horizontale lijnen (Lq-L^) .

10. Korrektie-inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het geheugen (40a) zorgdraagt voor de opslag van de korrektiewaarden voor elk van de horizontale bemonsteringsposities (Pq-P^) ^an9s slechts êën van . 35 de beeldregels (horizontale lijnen) en dat de uitlees- inrichting (50-52,94) een schakeling (94) bevat die de afbuigkorrektiesignalen vermenigvuldigt mét een coefficient die varieert als funktie van de vertikale positie· van de dan door de elektronënbundel afgetaste beeldregel. 7908809