NL1026725C2 - Werkwijze, kas alsmede een inrichting voor het belichten van gewas. - Google Patents

Description

Werkwijze, kas alsmede een inrichting voor het belichten van gewas

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het belichten van gewas in een kas, omvattende het verschaffen van een lamp boven het gewas, bij 5 het aanpassen van de afstand (L) tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas aan de hoogte van het groeiende gewas, waarbij deze afstand tussen de 80 cm en 240 cm wordt gehouden, alsmede het middels een warmtebron, zoals een verwarmingsbuis, verwarmen van de kas.

Een dergelijke werkwijze is bekend uit JP 07050929A en JP 2001069853A. In 10 beide publicaties wordt een in hoogte verstelbare verlichting beschreven. Daarbij is steeds een afzonderlijke bijzonder gecompliceerde installatie aanwezig om de verlichting op de gewenste wijze te verplaatsen. Beide uitvoeringen zijn in het bijzonder gedacht voor kamers waarin zich gewassen bevinden en geen daglicht aanwezig is.

15 Het is het doel van de onderhavige uitvinding in een werkwijze te voorzien die toepasbaar is in kassen waarbij het toetreden van daglicht van groot belang is.

Dit doel wordt bij een hierboven beschreven werkwijze verwezenlijkt doordat de warmtebron is voorzien tussen het gewas en met de groei van het gewas mee omhoog wordt verplaatst en dat die lamp met die warmtebron mee beweegt.

20 Lampen zenden straling uit met een bepaald lichtspectrum. Naast zichtbaar licht, omvat dit spectrum ook stralingswarmte zoals infraroodstraling. Bij de in een kas gebruikte lampen is het bekend dat een relatief groot deel van de stralingsenergie bestaat uit stralingswarmte. Een significant deel van deze stralingswarmte gaat verloren door absorptie, doordat in de ruimte tussen de lamp en het gewas de stralingswarmte 25 voor een groot deel wordt geabsorbeerd, bijvoorbeeld door het in de kas aanwezige vocht.

Dit betekent dat door het verschaffen van de lampen op een constante, relatief kleine afstand boven het gewas, klein althans in vergelijking met de gebruikelijke afstanden, er minder stralingswarmte verloren zal gaan en het bovenste gedeelte van het 30 gewas door de lampen zal worden opgewarmd.

De werkwijze volgens de uitvinding omvat het middels een warmtebron verwarmen van de kas, waarbij de warmtebron is voorzien tussen het gewas en met de groei van het gewas mee omhoog wordt verplaatst. Het voordeel hierbij is dat men 1026725- \ 2 naast de lampen een aanvullende bron heeft om het gewas te verwarmen, zodat men meer mogelijkheden heeft de warmtehuishouding van het gewas in te stellen. Het mee omhoog verplaatsen van de warmtebron met de groei van het gewas is hierbij noodzakelijk voor een zoveel mogelijk gelijkmatige warmteoverdracht naar het 5 groeiende boveneinde van het gewas in de loop van de tijd.

Het is bekend dat de warmtehuishouding in het bovenste gedeelte van het gewas, het gedeelte waar de groei van een plant plaatsvindt, een zeer belangrijke parameter is voor de groei van het gewas. Hiertoe worden kassen meestal met warmtebronnen verwarmd. Nadeel hierbij is dat deze warmtebronnen meestal op een vaste hoogte in de 10 kas zijn voorzien, waardoor de warmtehuishouding in het bovenste gedeelte van het gewas, als gevolg van de groei hiervan, niet constant is. Door de werkwijze volgens de onderhavige uitvinding kan men het bovenste gedeelte van het gewas gelijkmatiger opwarmen en maakt men efficiënter gebruik van de stralingswarmte van de lamp. Het is bekend dat de opwarming door convectie in een kas in vergelijking met de 15 opwarming door straling, zoals van een lamp of een externe warmtebron van veel minder belang is.

Het genoemde bereik tussen de 80 cm en 240 cm blijkt een optimaal afstandsbereik om enerzijds te voorkomen dat het gewas verbrandingsverschijnselen gaat vertonen en anderzijds te voorkomen dat teveel stralingswarmte door absorptie in 20 het gebied tussen de lamp en het gewas wordt geabsorbeerd.

De voortdurende aanpassing aan de hoogte van het groeiende gewas is noodzakelijk om binnen het genoemde afstandsbereik te kunnen blijven. Hierbij slaat de term “voortdurend” niet op het continu in hoogterichting bewegen van de lamp, maar op het regelmatig periodiek aanpassen van de positie van de lamp ten opzichte 25 van het gewas. De benodigde investering om de werkwijze volgens de uitvinding in de kas te kunnen toepassen blijkt zich ruimschoots terug te verdienen door een hogere gewasopbrengst. Voor een optimale benutting van de door de lamp uitgezonden straling omvat de werkwijze in een voorkeursuitvoering het instellen van de afstand tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas tussen de 120 cm en 30 210 cm.

In een andere voorkeursuitvoering is het instellen van de afstand tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas afhankelijk van de in de kas gemeten temperatuur en/of de luchtvochtigheid. De temperatuur en luchtvochtigheid in de kas 1026725- * 3 zijn beide belangrijke parameters voor de mate van de warmteoverdracht door straling van de lamp. Zoals eerder opgemerkt wordt een deel van de uitgestraalde warmte door het in de kas aanwezige vocht geabsorbeerd. Bij voorkeur wordt hierbij aan de ene kant de afstand tussen de lamp en het boveneinde van het gewas vergroot bij een gemeten 5 temperatuursverhoging in de kas en/of bij een gemeten verlaging in de luchtvochtigheid in de kas. Aan de andere kant wordt de afstand tussen de lamp en het boveneinde van het gewas verkleind bij een gemeten temperatuursverlaging in de kas en/of bij een gemeten verhoging in de luchtvochtigheid in de kas.

De uitvinding betreft verder een kas, omvattende een gewas en een inrichting 10 voor het belichten van gewas, waarbij de inrichting omvat; een lamp, een hijsinstallatie voor het in de hoogterichting onderling verplaatsen van de lamp ten opzichte van het gewas, en stuurmiddelen voor het meten en/of instellen van de afstand (L) tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas, waarbij in een verwarmingsbuis is voorzien voor het verwarmen van de kas, waarbij de hijsinstallatie de verwarmingsbuis 15 in de hoogterichting onderling verplaatst ten opzichte van het gewas. Met deze kas kan men bijvoorbeeld de hierboven beschreven werkwijze met voordeel uitvoeren, maar desgewenst kan men uiteraard eveneens eenmalig een gemiddelde afstand tussen lamp en gewas voor een optimale warmteoverdracht tijdens de groei van het gewas bepalen en deze afstand vervolgens instellen.

20 Bij voorkeur omvatten de stuurmiddelen een sensor, die bijvoorbeeld is ingericht om de klimatologische omstandigheden in de kas te bepalen.

In een voorkeursuitvoering van de kas meet de sensor de temperatuur en/of de luchtvochtigheid in de kas om de afstand tussen de lamp en het boveneinde van het gewas in te stellen. Zoals hiervoor reeds vermeld zijn deze parameters van groot belang 25 bij het bepalen van de ideale afstand voor een optimale warmteoverdracht.

In een voorkeursuitvoering omvat de lamp een gasontladingslamp, waarvan de voorschakelapparatuur onder de lamp op afstand hiervan is voorzien. Gasontladingslampen past men veel toe in de kastuinbouw, vanwege het voor de groei van het gewas gunstige lichtspectrum dat dergelijke lampen uitzenden. Het voordeel 30 van het plaatsen van de voorschakelapparatuur onder de lamp op afstand hiervan is dat de ongewenste schaduwwerking door deze apparatuur voor het invallende zonlicht wordt verminderd. Bij voorkeur is hierbij de voorschakelapparatuur bevestigd aan een eerste profiel, dat op een vaste hoogte in de kas is voorzien. Het voordeel hierbij is dat 1026725- f 4 4 men de hijsinstallatie lichter kan uitvoeren omdat men deze installatie in ieder geval niet hoeft te gebruiken om de relatief zware voorschakelapparatuur te verplaatsen.

Volgens de uitvinding is een verwarmingsbuis voorzien voor het verwarmen van de kas, waarbij de hijsinstallatie de verwarmingsbuis in de hoogterichting onderling 5 verplaatst ten opzichte van het gewas. Het voordeel van het verschaffen van een verwarmingsbuis is dat men de warmteoverdracht naar het gewas beter kan instellen, waarbij deze warmteoverdracht althans naar het bovenste gedeelte van het gewas in de loop van de tijd constant kan blijven, door de verwarmingsbuis met de groei van het gewas mee omhoog te verplaatsen. Bij voorkeur zijn de lamp en de verwarmingsbuis 10 bevestigd aan een tweede profiel, dat is gekoppeld aan de hijsinstallatie, zodat verplaatsing van de lamp en de verwarmingsbuis met behulp van een en dezelfde installatie kan worden uitgevoerd.

De uitvinding betreft verder een inrichting voor het belichten van gewas, die wordt gebruikt in de hierboven beschreven kas.

15 In het vervolg zal de uitvinding nader worden toegelicht aan de hand van de beschrijving van voorkeursuitvoeringen van de uitvinding onder verwijzing naar de bij gevoegde tekeningen, waarin:

Figuur 1 schematisch een zijaanzicht toont van een kas volgens de uitvinding;

Figuur 2 schematisch een detailaanzicht toont van een inrichting voor het 20 belichten van een gewas in de kas volgens de uitvinding.

In fig. 1 is een inrichting 1 voor het belichten van een gewas in een kas 10 zichtbaar, waarbij een aantal lampen 2 die zijn bevestigd aan een bevestigingsrail 5 middels een hijsinstallatie 3 in hoogterichting worden verplaatst ten opzichte van gewas 4. De hijsinstallatie 3 is bij voorkeur bevestigd aan een overspanning 8 van de kas 10, 25 of bijvoorbeeld aan een van de dakspanten. In de praktijk zullen meerdere lampen zijn voorzien aan meerdere bevestigingsrails, die middels meerdere hijsinstallaties worden verplaatst. Aan de andere kant is het ook denkbaar om een enkelvoudige lamp te koppelen aan een hijsinstallatie.

De afstand L tussen de lamp 2 en het boveneinde van het gewas (4) ligt bij 30 voorkeur tussen de 80 cm en de 240 cm, met nog meer voorkeur tussen 120 cm en 210 cm. Deze afstand is ten opzichte van de hoogte van de kas M klein. Bij de groei van het gewas 4 houdt men deze afstand in hoofdzaak constant door de lampen 2 met behulp van de hijsinstallatie 3 in de richting A te verplaatsen. Hierdoor zal er minder 1026725-__ « 5 stralingswarmte verloren gaan door absorptie in de ruimte tussen de lamp en het gewas in vergelijking met de situatie waarbij men de lampen op vaste hoogte direct aan het dak van de kas monteert. Bij voorkeur zal men de lampen 2 verplaatsen en is het gewas 4, dat groeit op een kweektafel of kweekbed 7, op vaste hoogte in de kas is voorzien.

5 Het is echter ook denkbaar om de lampen op een vaste hoogte aan te brengen, waarbij de hijsinstallatie 3 het gewas 4 in hoogterichting kan verplaatsen.

Stuurmiddelen 6 zijn voorzien voor het aansturen van de hijsinstallatie 3. In de praktijk zal men regelmatig en periodiek de afstand tussen de lampen en het omhoog groeiende einde van het gewas meten, zoals het handmatig opmeten van deze afstand. 10 Vervolgens zal men middels de stuurmiddelen en de hijsinstallatie deze afstand opnieuw instellen om binnen het gewenste bereik te blijven. Verder zijn de stuurmiddelen 6 bij voorkeur geschikt om de temperatuur en de vochtigheid, zoals de relatieve vochtigheid, in de kas te kunnen meten. Meestal zal dit gebeuren middels een of meer sensoren. Afliankelijk van de gemeten waardes voor de temperatuur en de 15 vochtigheid zal een optimale afstand L worden bepaald, die vervolgens middels de stuurmiddelen 6 en de hijsinstallatie 3 wordt ingesteld.

De inrichting kan worden gebruikt zowel voor planten als voor vruchtdragende gewassen. Hierbij is gebleken dat de inrichting met name geschikt is voor de teelt van paprika’s, omdat dit type gewas in vergelijking met andere types er relatief lang over 20 doet om de uiteindelijke groeilengte te bereiken. Dit gewas zal in de voorafgaande groeifase dus langer profiteren van de verhoogde warmteoverdracht door straling.

Figuur 2 toont een detail van een inrichting voor het belichten van gewas in een kas, waarbij de lamp 2 is voorzien in een L-vormige beugel 17 met een lamphouder 19, die is bevestigd aan een tweede profiel 14, zoals een aluminium extrusieprofiel. Het 25 tweede profiel 14 is gekoppeld aan de hijsinstallatie 3 en is in hoogterichting verplaatsbaar, wat is aangegeven met de dubbele pijl B. Hoewel niet getoond in fig. 2, is het ook mogelijk om het tweede profiel 14 in plaats van aan de hijsinstallatie 3 aan de bevestigingsrails 5 uit fig. 1 te bevestigen.

De lamp 2 omvat bij voorkeur een gasontladingslamp 9, die met stippellijnen is 30 aangegeven en meestal in een reflector is voorzien. De gasontladingslamp 9 heeft een vermogen van bijvoorbeeld 400 W, 600 W of 1000 W. Dergelijke lampen zijn zeer geschikt gebleken voor toepassing in de kastuinbouw.

«1026725- « 6

Niet getoond is een uitvoering waarbij de lampen zijn voorzien aan een verplaatsingsinrichting, die de lampen ook in horizontale richting (aangegeven met dubbele pijl C) over het gewas kan verplaatsen.

In dat geval kunnen de lampen bijvoorbeeld worden bevestigd aan een 5 loopprofiel, dat in de bevestigingsrails heen en weer kan bewegen.

Bij een dergelijke voorkeursuitvoering ligt de afstand tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas bij voorkeur tussen de 120 en 210 cm. In dit geval kan men de lampen in het algemeen wat lager hangen omdat door de zich verplaatsende lampen het gewas minder snel verbrandingsverschijnselen zal vertonen. 10 In de voorkeursuitvoering van figuur 2 is de voorschakelapparatuur 11, die de gasontladingslamp 9 aanstuurt voorzien onder de lamp op enige afstand hiervan. In deze uitvoering is de voorschakelapparatuur 11 verbonden aan een eerste profiel 13, dat bij voorkeur op een vaste hoogte in de kas is voorzien.

Fig. 2 toont verder een verwarmingsbuis 12, die via een bevestigingselement 16 15 met het tweede profiel 14 verbonden is. Door deze koppeling kan de verwarmingsbuis 12 gelijktijdig met de lamp 2 in de hoogterichting B worden verplaatst.

De voorschakelapparatuur 11 is middels een kabel 15, die een lus vertoont in verband met het omhoog verplaatsen van het tweede profiel 14, elektrisch is verbonden met de lamp 2. Hierbij verloopt de kabel 15 bij voorkeur grotendeels door het tweede 20 profiel 14.

De hijsinstallatie 3 omvat een hijskabel die over een katrol 18 loopt, waarbij de hijskabel bij voorkeur op een door een elektromotor aangestuurde trommel (niet getoond) respectievelijk wordt opgewikkeld en afgewikkeld.

De in de figuren getoonde uitvoeringsvormen en de hiervoor beschreven 25 toelichting vormen slechts een voorkeursuitvoering van de uitvinding.

Hierbij zullen voor de vakman diverse wijzigingen of combinaties van de genoemde kenmerken denkbaar zijn; dergelijke wijzigingen of combinaties vallen binnen de reikwijdte van de geopenbaarde onderhavige uitvinding, zoals bepaald door de bijgevoegde conclusies.

1026725-

Claims (11)

1. Werkwijze voor het belichten van gewas in een kas, omvattende het verschaffen van een lamp (2) boven het gewas (4), bij het aanpassen van de afstand (L) tussen 5 de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas aan de hoogte van het groeiende gewas, waarbij deze afstand tussen de 80 cm en 240 cm wordt gehouden, alsmede het middels een warmtebron, zoals een verwarmingsbuis (12), verwarmen van de kas, met het kenmerk, dat de warmtebron is voorzien tussen | het gewas (4) en met de groei van het gewas mee omhoog wordt verplaatst en dat — 1. die lamp (12) met die warmtebron mee beweegt.

2. Werkwijze volgaas conclusie 1, omvattende het tussen de 120 cm en 210 cm houden van de afstand tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas. 15

3. Werkwijze volgens een van de conclusies 1 of 2, omvattende het instellen van de afstand (L) tussen de lamp (2) en het boveneinde van het gewas afhankelijk van de in de kas gemeten temperatuur en/of de luchtvochtigheid.

4. Werkwijze volgens conclusie 3, omvattende enerzijds het vergroten van de afstand (L) tussen de lamp (2) en het boveneinde van het gewas bij een gemeten temperatuursverhoging in de kas en/of bij een gemeten verlaging in de luchtvochtigheid in de kas, en anderzijds het verkleinen van de afstand (L) tussen de tussen de lamp en het boveneinde van het gewas bij een gemeten 25 temperatuursverlaging in de kas en/of bij een gemeten verhoging in de luchtvochtigheid in de kas.

5. Kas (10), omvattende gewas en een inrichting (1) voor het belichten van gewas, waarbij de inrichting omvat; een lamp (2), een hijsinstallatie (3) voor het in de 30 hoogterichting onderling verplaatsen van de lamp ten opzichte van het gewas (4), en stuurmiddelen (6) voor het meten en/of instellen van de afstand (L) tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas, waarbij in een verwarmingsbuis (12) is voorzien voor het verwarmen van de kas, met het 1028725- 4 kenmerk, dat de hijsinstallatie (3) de verwarmingsbuis (12) in de hoogterichting onderling verplaatst ten opzichte van het gewas (4).

6. Kas (10) volgens conclusie 5, waarbij de stuurmiddelen (6) een sensor omvatten. 5

7. Kas (10) volgens een van de conclusies 5 of 6, waarbij de sensor (6) de temperatuur en/of de luchtvochtigheid in de kas meet om de afstand (L) tussen de lamp en het omhoog groeiende einde van het gewas in te stellen.

8. Kas (10) volgens een van de conclusies 5-7, waarbij de lamp (2) een gasontladingslamp (9) omvat, waarvan de voorschakelapparatuur (11) onder de lamp op afstand hiervan is voorzien.

9. Kas (10) volgens conclusie 8, waarbij de voorschakelapparatuur (11) is bevestigd 15 aan een eerste profiel (13), dat op een vaste hoogte in de kas is voorzien.

10. Kas (10) volgens een van de conclusies 5-9, waarbij de lamp (2) en de verwarmingsbuis (12) zijn bevestigd aan een tweede profiel (14), dat is gekoppeld aan de hijsinstallatie (3). 20

11. Inrichting (1) voor het belichten van gewas bestemd voor gebruik in een kas (10) volgens een van de conclusies 5-10. #(026725-