NL1005687C2 - Method, assembly, stereotactic radiosurgery device and control device. - Google Patents

Description

Korte aanduiding: Werkwijze, samenstel, stereotactische radiochirurgie- inrichting en controle-inrichting.Short designation: Method, assembly, stereotactic radiosurgery device and control device.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor 5 het verifiëren van een positie van een met behulp van een verplaat-singsinrichting over een vooraf bepaalde afstand verplaatst werkblad, waarbij een referentie-element omvattende controle-inrichting losneembaar met het werkblad wordt gekoppeld, waarna de positie van het referentie-element wordt bepaald en wordt vergeleken met de verwachte positie van 10 het referentie-element.The invention relates to a method for verifying the position of a worktop displaced by a displacing device over a predetermined distance, wherein a reference element comprising control device is releasably coupled to the worktop, after which the position of the reference element is determined and compared with the expected position of the reference element.

De uitvinding heeft tevens betrekking op een samenstel geschikt voor toepassing van een dergelijke werkwijze, welk samenstel is voorzien van een met behulp van een verplaatsingsinrichting verplaatsbaar werkblad en een referentie-element omvattende controle-inrichting, waarbij 15 het werkblad in drie, dwars op elkaar uitstrekkende hoofdrichtingen verplaatsbaar is.The invention also relates to an assembly suitable for applying such a method, which assembly comprises a worktop displaceable by means of a displacement device and a control device comprising a reference element, wherein the worktop extends in three, transversely one another main directions.

De uitvinding heeft verder betrekking op een stereotactische radiochirurgieinrichting voorzien van een dergelijk samenstel, waarbij de stereotactische radiochirurgieinrichting verder is 20 voorzien van een om een zwenkas zwenkbare, een stralingsbundel richtende arm, welke stralingsbundel dwars op de zwenkas is gericht en de zwenkas in een isocentrum snijdt.The invention further relates to a stereotactic radiosurgery device provided with such an assembly, wherein the stereotactic radiosurgery device further comprises an arm pivotable about a pivot axis, a radiation beam pointing, which radiation beam is directed transversely of the pivot axis and cuts the pivot axis in an isocenter .

Een stereotactische radiochirurgieinrichting is bekend uit het Ameri kaanse octrooi US-A-5.189.687. Een dergelijke inrichting wordt 25 onder meer gebruikt voor het met behulp van een stral ingsbundel bestralen van een tumor in de hersenen van een menselijk hoofd. Bij het gebruik van een dergelijke inrichting wordt om het hoofd van een te behandelen patiënt een ring aangebracht, waarna met behulp van bijvoorbeeld computertomografie (CT) een inwendig beeld wordt vervaardigd van het hoofd. Vervolgens wordt 30 uit dit beeld de positie van de tumor ten opzichte van de om het hoofd aangebrachte ring bepaald. Daarna wordt de patiënt op een behandeltafel gelegd, waarbij de ring op een vooraf bepaalde plaats met de behandeltafel wordt gekoppeld. Nabij een uiteinde van de behandeltafel is een constructie opgesteld die verzwenkbaar is om een zwenkas, waarbij een uiteinde van 35 de constructie is voorzien van een stralingsbundel uitzendende arm. De stralingsbundel is dwars op de zwenkas gericht en snijdt de zwenkas in een zogenaamd isocentrum. De in X-, Y-, Z-richting instelbare behandeltafel wordt zodanig ingesteld dat de daarmee te koppelen ring en daarover het 1005687 2 in de ring gelegen hoofd zich rond het isocentrum zal bevinden en de tumor precies in het isocentrum zal liggen.A stereotactic radiosurgery device is known from United States patent US-A-5,189,687. Such a device is used, inter alia, for irradiating a tumor in the brain of a human head by means of a radiation beam. When such a device is used, a ring is placed around the head of a patient to be treated, after which an internal image of the head is produced using, for example, computer tomography (CT). Then, the position of the tumor relative to the ring placed on the head is determined from this image. The patient is then placed on a treatment table, the ring being coupled to the treatment table at a predetermined location. Near one end of the treatment table a construction is arranged which is pivotable about a pivot axis, one end of the construction being provided with a beam emitting beam. The radiation beam is oriented transversely to the pivot axis and cuts the pivot axis in a so-called isocenter. The treatment table adjustable in X, Y, Z direction is adjusted so that the ring to be coupled thereto and the head 1005687 2 thereon will be around the isocenter and the tumor will be exactly in the isocenter.

Om fouten te voorkomen dient de positie van de behandeltafel te worden geverifieerd alvorens een patiënt op de 5 behandeltafel plaatsneemt en wordt bestraald. Hiertoe wordt een controle-inrichting op de behandeltafel geplaatst die is voorzien van een bolvormig referentie-element. Het referentie-element is bij een correcte instelling van de behandeltafel in het isocentrum gelegen. Met behulp van een stralingsgevoelige film wordt een schaduwbeeld van het referentie-element 10 gemaakt. Als uit het schaduwbeeld blijkt dat het referentie-element in het isocentrum is gelegen wordt de patiënt op de behandeltafel gelegd en wordt de ring met de behandeltafel gekoppeld. De tumor in het hoofd van de patiënt bevindt zich nu in het isocentrum van de stereotactische radiochirurgieinrichting zodat de tumor met behulp van stralingsbundels 15 kan worden behandeld.To avoid errors, the position of the treatment table should be verified before a patient sits on the treatment table and is irradiated. For this purpose, a control device is placed on the treatment table which is provided with a spherical reference element. When the treatment table is correctly adjusted, the reference element is located in the isocenter. A shadow image of the reference element 10 is made with the aid of a radiation-sensitive film. If the shadow image shows that the reference element is located in the isocenter, the patient is placed on the treatment table and the ring is coupled to the treatment table. The tumor in the patient's head is now located in the isocenter of the stereotactic radiosurgery device, so that the tumor can be treated using radiation beams.

Uit dit Amerikaanse octrooi US-A-5.189.687 is het positioneren van het referentie-element in de controle-inrichting niet beschreven.The positioning of the reference element in the control device is not described from this US patent US-A-5,189,687.

Het controleren van een met behulp van een verplaat-20 singsinrichting ingestelde verplaatsing van een werkblad is niet alleen toepasbaar bij een stereotactische radiochirurgieinrichting maar kan bij alle inrichtingen worden toegepast waarbij een nauwkeurig gecontroleerde positie van het werkblad wordt vereist.Controlling a displacement of a worktop adjusted by means of a displacement device is not only applicable to a stereotactic radiosurgery device but can be applied to all devices requiring a precisely controlled position of the worktop.

De uitvinding beoogt een werkwijze te verschaffen 25 waarbij de controle van een gewenste ingestelde verplaatsing van het werkblad op eenvoudige wijze kan worden uitgevoerd.The object of the invention is to provide a method in which the checking of a desired adjusted displacement of the worktop can be carried out in a simple manner.

Dit doel wordt bij de werkwijze volgens de uitvinding bereikt doordat de controle-inrichting is voorzien van een losneembaar met het werkblad koppel bare drager ten opzichte waarvan het referentie-30 element verplaatsbaar is, waarbij alvorens de positie van het referentie-element wordt bepaald, het referentie-element ten opzichte van de drager wordt verplaatst over een controle-afstand die in grootte gelijk, in richting tegengesteld is aan de afstand waarover het werkblad met behulp van de verplaatsingsinrichting is verplaatst.This object is achieved in the method according to the invention in that the control device is provided with a support which can be releasably coupled to the worktop, with respect to which the reference element can be moved, whereby the position of the reference element is determined before the position of the reference element is determined. reference element relative to the carrier is displaced by a control distance equal in magnitude, in opposite direction to the distance over which the worktop has been displaced with the aid of the displacement device.

35 Door het referentie-element over een in grootte gel ijke maar in richting tegengestelde afstand te verplaatsen ten opzichte van het werkblad, zal het referentie-element zowel voor als na het verplaatsen van het werkblad dezelfde positie innemen. Indien vervolgens met 1005687 3 bijvoorbeeld een camera deze positie wordt gecontroleerd, is op relatief eenvoudige wijze de verplaatsing van het werkblad over een vooraf bepaalde afstand te verifiëren. Door een gebruiker foutief uitgevoerde verplaatsingen van het werkblad en/of controle-inrichting worden direct zichtbaar.35 By moving the reference element a distance equal to the worktop in opposite dimensions, the reference element will take the same position both before and after moving the worktop. If this position is subsequently checked with, for example, a camera, for example, the displacement of the worktop can be verified in a relatively simple manner over a predetermined distance. Movements of the worktop and / or control device incorrectly performed by a user are immediately visible.

5 Ook mechanische mankementen in de verplaatsingsinrichting en/of de controle-inrichting, waardoor de werkel i jke verplaatsing groter of kleiner is dan de verwachte verplaatsing, zijn direct waarneembaar.Mechanical defects in the displacement device and / or the control device, as a result of which the actual displacement is greater or smaller than the expected displacement, can also be observed immediately.

Een uitvoeringsvorm van de werkwijze volgens de uitvinding wordt gekenmerkt doordat met behulp van de verplaatsingsinrich-10 ting het werkblad over een vooraf bepaalde afstand in drie dwars op elkaar uitstrekkende richtingen wordt verplaatst, waarbij het referentie-element ten opzichte van de drager in tegengestelde richtingen wordt verplaatst.An embodiment of the method according to the invention is characterized in that, with the aid of the displacement device, the worktop is moved over a predetermined distance in three directions extending transversely to one another, the reference element being moved in opposite directions relative to the carrier. moved.

Op deze wijze kan het werkblad met behulp van de verplaatsingsinrichting in bijvoorbeeld X-, Y- en Z-richting worden 15 getransleerd waarna het referentie-element in -X-, -Y- en -Z-richting wordt getransleerd. Bij voorkeur valt hierbij het nulpunt van een bij het werkblad behorend assenstelsel samen met het nulpunt van een bij het referentie-element behorend tweede assenstelsel. Door de assenstelsels spiegelbeeldig te oriënteren, kan het referentie-element op een (X, Y, Z) 20 positie in het tweede assenstelsel worden ingesteld die gelijk is aan de (X, Y, Z) positie van het werkblad in het eerste assenstelsel.In this way, the worktop can be translated in the X, Y and Z direction, for example, with the aid of the displacement device, after which the reference element is translated in -X, -Y and -Z direction. Preferably, the zero point of a coordinate system associated with the worktop coincides with the zero point of a second coordinate system associated with the reference element. By mirror-orientating the axis systems, the reference element can be set to an (X, Y, Z) 20 position in the second coordinate system which is equal to the (X, Y, Z) position of the worktop in the first coordinate system.

De uitvinding beoogt tevens een samenstel te verschaffen waarmee het verifiëren van een ingestelde positie relatief eenvoudig kan worden uitgevoerd.Another object of the invention is to provide an assembly with which verification of a set position can be carried out relatively simply.

25 Dit doel wordt bij het samenstel volgens de uitvinding bereikt doordat de controle-inrichting is voorzien van een losneembaar met het werkblad koppel bare drager, waarbij het referentie-element ten opzichte van de drager in de drie hoofdrichtingen verplaatsbaar is.This object is achieved with the assembly according to the invention in that the control device is provided with a carrier which can be releasably coupled to the worktop, wherein the reference element can be moved in three main directions relative to the carrier.

Indien de richtingen waarin het werkblad kan worden 30 verplaatst samenvallen met de richtingen waarin het referentie-element kan worden verplaatst, kan de door het werkblad uitgevoerde verplaatsing relatief eenvoudig door het referentie-element in omgekeerde richting worden uitgevoerd.If the directions in which the worksheet can be moved coincide with the directions in which the reference element can be moved, the displacement performed by the worksheet can be performed relatively simply by the reference element in the reverse direction.

Het samenstel volgens de uitvinding is geschikt voor 35 toepassing in een stereotactische radiochirurgieinrichting, waarbij het werkblad nauwkeurig en betrouwbaar ten opzichte van het isocentrum kan worden gepositioneerd. Met behulp van het samenstel volgens de uitvinding kan op relatief eenvoudige wijze de positie van het werkblad worden 1005687 4 geverifieerd. De controle of het referentie-element zich in het isocentrum bevindt kan vervolgens met een op zich bekende werkwijze worden uitgevoerd.The assembly according to the invention is suitable for use in a stereotactic radiosurgery device, in which the worktop can be positioned accurately and reliably with respect to the isocenter. The position of the worktop can be verified in relatively simple manner with the aid of the assembly according to the invention. The check whether the reference element is located in the isocenter can then be carried out using a method known per se.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van de tekeningen, waarin 5 fig. 1 een perspectivisch aanzicht van een stereotac- tische radiochirurgieinrichting toont, fig. 2 een uitvergroting van een deel van de in fig. 1 weergegeven inrichting toont, fig. 3 de in fig. 1 weergegeven inrichting toont die 10 is voorzien van een nulpuntverificatie-inrichting, fig. 4 de in fig. 1 weergegeven inrichting toont die is voorzien van een controle-inrichting volgens de uitvinding, fig. 5 een uitvergroting toont van de in fig. 4 weergegeven inrichting.The invention will be further elucidated with reference to the drawings, in which fig. 1 shows a perspective view of a stereotactic radiosurgery device, fig. 2 shows an enlargement of a part of the device shown in fig. 1, fig. 3 Fig. 1 shows the device shown in Fig. 1 which is provided with a zero-point verification device, Fig. 4 shows the device shown in Fig. 1 which is provided with a control device according to the invention, Fig. 5 shows an enlargement of the Fig. 4 device shown.

15 In de figuren zijn overeenkomende onderdelen voorzien van eenzelfde verwijzingscijfer.Corresponding parts are provided with the same reference numerals in the figures.

Fig. 1 toont een stereotactische radiochirurgieinrichting 1 die is voorzien van een door een grondplaat 2 ondersteunde patiëntentafel 3 en een verzwenkbaar met een dwars op de grondplaat 2 20 uitstrekkende wand 4 verbonden, een stralingsbundel geleidende, arm 5. De arm 5 is verzwenkbaar om een horizontale zwenkas 6 in door dubbele pijl PI aangegeven richtingen. De arm 5 is aan een van de wand 4 afgekeerde zijde voorzien van een stralingsbundelfocuseerinrichting 7 die via een L-vormige arm 8 verzwenkbaar is verbonden met een star met de grondplaat 2 25 verbonden ondersteuning 9. De L-vormige arm 8 is verzwenkbaar om een zwenkas in door dubbele pijl P2 aangegeven richtingen, waarbij de zwenkas samenvalt met de zwenkas 6 van de arm 5. De stral ingsbundel wordt nauwkeurig gericht naar het isocentrum door een tweede focuseerinrichting bevestigd in de arm 8. Door de L-vormige arm 8 en de ondersteuning 9 wordt 30 een mechanisch relatief stijve opstelling van de verzwenkbare stral ingsbundel focuseerinrichting 7 verkregen. De inrichting 1 is verder voorzien van een verplaatsingsinrichting 10 die is voorzien van een X-slede 11, een dwars daarop verplaatsbare Z-slede 12 en een dwars daarop verplaatsbare Y-slede 13. De X-slede 11 is transleerbaar gelagerd ten opzichte van de 35 ondersteuning 9 en is ten opzichte van de ondersteuning 9 verplaatsbaar in en tegengesteld aan een door pijl XI aangegeven richting met behulp van een bedieningsknop 14. De Z-slede 12 is transleerbaar gelagerd ten opzichte van de X-slede 11 en is ten opzichte van de X-slede 11 in en 1005687 5 tegengesteld aan een door pijl Z1 aangegeven richting verplaatsbaar met behulp van een bedieningsknop 15. De Y-slede 13 is ten opzichte van de Z-slede 12 transleerbaar gelagerd en is ten opzichte van de Z-slede in en tegengesteld aan een door pijl Y1 aangegeven richting transleerbaar 5 met behulp van een bedieningsknop 16. De X-slede is ten opzichte van de ondersteuning 9 tevens verzwenkbaar gelagerd en verzwenkbaar in door dubbele pijl P3 aangegeven richtingen om een zich evenwijdig aan de Zl-richting uitstrekkende zwenkas. De zwenkas (niet weergegeven) snijdt de zwenkas 6 in punt C.Fig. 1 shows a stereotactic radiosurgery device 1 which is provided with a patient table 3 supported by a base plate 2 and pivotally connected to a wall 4 extending transversely to the base plate 2, conducting a beam of radiation 5. The arm 5 is pivotable about a horizontal pivot axis 6 in directions indicated by double arrow PI. The arm 5 is provided on a side remote from the wall 4 with a radiation beam focusing device 7 which is pivotally connected via an L-shaped arm 8 to a support 9 rigidly connected to the base plate 2. The L-shaped arm 8 is pivotable about a pivot axis in directions indicated by double arrow P2, the pivot axis coinciding with the pivot axis 6 of the arm 5. The beam of radiation is precisely directed to the isocenter by a second focusing device mounted in the arm 8. Through the L-shaped arm 8 and the support 9, a mechanically relatively rigid arrangement of the pivotable radiation beam focusing device 7 is obtained. The device 1 is further provided with a displacement device 10 which is provided with an X-slide 11, a Z-slide 12 which can be moved transversely thereto and a Y-slide 13 which can be moved transversely thereto. The X-slide 11 is bearable in relation to the Support 9 and is displaceable with respect to the support 9 in and opposite to a direction indicated by arrow XI with the aid of an operating button 14. The Z-carriage 12 is bearable translatable with respect to the X-carriage 11 and is the X carriage 11 in and 1005687 5 can be moved in the opposite direction to the direction indicated by arrow Z1 with the aid of an operating button 15. The Y carriage 13 is bearable with respect to the Z carriage 12 and is movable with respect to the Z carriage in and opposite to a direction indicated by arrow Y1 translatable 5 with the aid of an operating button 16. The X carriage is also pivotably mounted relative to the support 9 and pivotable in double arrow P3 give directions about a pivot axis extending parallel to the Z1 direction. The pivot axis (not shown) intersects the pivot axis 6 in point C.

10 Op de Y-slede 13 is een ring 17 losneembaar bevestigd.A ring 17 is detachably mounted on the Y-slide 13.

De ring 17 is bevestigbaar op het hoofd van een te behandelen patiënt met behulp van op zich bekende bevestigingsmiddelen (niet weergegeven). De ring 17 is verder voorzien van markeringselement 18 met behulp waarvan de positie van het hoofd ten opzichte van de ring kan worden bepaald.The ring 17 is attachable to the head of a patient to be treated using fasteners known per se (not shown). The ring 17 is further provided with marking element 18 with the aid of which the position of the head relative to the ring can be determined.

15 De patiëntentafel 3 van de inrichting 1 is in hoogte instelbaar en verzwenkbaar in door dubbele pijl P4 aangegeven richtingen om een zwenkas die samenvalt met de zwenkas waaromheen de X-slede 11 verzwenkbaar is.The patient table 3 of the device 1 is height-adjustable and pivotable in directions indicated by double arrow P4 about a pivot axis which coincides with the pivot axis around which the X-carriage 11 is pivotable.

Fig. 2 toont een uitvergroot deel van de in fig. 1 20 weergegeven inrichting, waarbij de arm 5, de daarmee verbonden stralings-bundelfocuseerinrichting 7 en de L-vormige arm 8 om de zwenkas 6 zijn verzwenkt. In fig. 2 is een stralingsbundel 19 weergegeven die door de arm 5 en de stralingsbundelfocuseerinrichting 7 wordt uitgezonden. De stral ingsbundel 19 is dwars op de zwenkas 6 gericht en snijdt de zwenkas 6 25 in het punt C dat bij een stereotactische radiochirurgieinrichting ook wel isocentrum wordt genoemd. In fig. 2 is de Y-slede 13 duidelijker zichtbaar, welke slede 13 is voorzien van twee flenzen 20 die elk zijn voorzien van een U-vormige uitsparing 21. In de U-vormige uitsparingen 21 zijn met de ring 17 verbonden nokken (niet weergegeven) gelegen.Fig. 2 shows an enlarged part of the device shown in FIG. 1, wherein the arm 5, the associated radiation beam focusing device 7 and the L-shaped arm 8 are pivoted about the pivot axis 6. Fig. 2 shows a radiation beam 19 which is emitted by the arm 5 and the radiation beam focusing device 7. The radiation beam 19 is oriented transversely to the pivot axis 6 and intersects the pivot axis 6 at point C, which is also referred to as an isocentre in a stereotactic radiosurgery device. In Fig. 2 the Y-slide 13 is more clearly visible, which slide 13 is provided with two flanges 20, each of which is provided with a U-shaped recess 21. In the U-shaped recesses 21, cams are connected to the ring 17 (not displayed).

30 Fig. 3 toont de in fig. 1 weergegeven inrichting 1 waarbij de ring 17 is vervangen door een nulpuntverificatie-inrichting 22. De nulpuntverificatie-inrichting 22 is voorzien van een driehoekige metalen plaat 23 die is voorzien van in de U-vormige uitsparingen 21 aangrijpende nokken (niet weergegeven) en een aan een van de uitsparingen afgekeerde 35 zijde in Xl-richting uitstrekkende stift 24. De stift 24 is aan een van de plaat 23 afgekeerd uiteinde voorzien van een metalen bal 25. De nulpuntverificatie-inrichting 22 is zodanig bemeten dat bij een instelling van de bedieningsknoppen 14, 15, 16 in nulposities de metalen bal 25 1005687 6 precies in het isocentrum C is gelegen. Bij de in fig. 3 weergegeven inrichting is de arm 8 voorzien van een evenwijdig aan de stralingsbun-del 19 uitstrekkende pen 26 die aan een van de arm 8 afgekeerde zijde is voorzien van een zich dwars op de pen 26 uitstrekkende plaat 27. De 5 plaat 27 is gezien vanuit de stralingsbundelfocuseerinrichting 7 voorbij het isocentrum C gelegen.FIG. 3 shows the device 1 shown in FIG. 1 in which the ring 17 has been replaced by a zero-point verification device 22. The zero-point verification device 22 is provided with a triangular metal plate 23 which is provided with cams engaging in the U-shaped recesses 21 ( not shown) and a pin 24 extending in one direction from the recesses in the X1 direction. The pin 24 is provided with a metal ball 25 at an end remote from the plate 23. The zero-point verification device 22 is dimensioned such that a setting of the control buttons 14, 15, 16 in zero positions the metal ball 25 1005687 6 is located exactly in the isocenter C. In the device shown in Fig. 3, the arm 8 is provided with a pin 26 extending parallel to the radiation beam 19 and provided on a side remote from the arm 8 with a plate 27 extending transversely to the pin 26. The 5 plate 27 is viewed from the radiation beam focusing device 7 beyond the isocenter C.

Fig. 4, 5 tonen de in fig. 1 weergegeven inrichting 1 waarbij de ring 17 is vervangen door een controle-inrichting 30. De controle-inrichting 30 is voorzien van een U-vormige drager 31 waarvan 10 de benen 32 onderling zijn verbonden door een zich evenwijdig aan de Yl-richting uitstrekkende rechtgeleiding 33. Een de benen 32 verbindende brug 34 van het U-vormige element 31 is voorzien van nokken die losneembaar in aangrijping zijn met de U-vormige uitsparingen 21 in de flenzen 20 van de Y-slede 13. Over de rechtgeleiding 33 is een slede 35 verplaatsbaar 15 in en tegengesteld aan een door pijl Y2 aangegeven richting. De pijl Y2 strekt zich evenwijdig uit aan de pijl Y1 maar is tegengesteld gericht. Aan de Y-slede 35 is een zich verticaal uitstrekkende rechtgeleiding 36 bevestigd waaroverheen een Z-slede 37 verplaatsbaar is in en tegengesteld aan een door pijl Z2 aangegeven richting. De pijl Z2 is evenwijdig gelegen 20 aan de pijl Z1 maar is tegengesteld gericht. De Z-slede 37 is voorzien van een star daarmee verbonden X-slede 38 waarin een rechtgeleiding 39 verplaatsbaar is in en tegengesteld aan een door pijl X2 aangegeven richting. De pijl X2 is evenwijdig gelegen aan de pijl XI maar is tegengesteld gericht. Een uiteinde van de rechtgeleiding 39 is voorzien 25 van een zich verticaal uitstrekkende flens 40 en een aan het van de rechtgeleiding 39 afgekeerde uiteinde van de flens bevestigde stift 41. De stift 41 is aan een van de flens 40 afgekeerde zijde voorzien van een stalen bal 42.Fig. 4, 5 show the device 1 shown in fig. 1, wherein the ring 17 has been replaced by a control device 30. The control device 30 is provided with a U-shaped carrier 31, the legs 32 of which are mutually connected by a straight guide 33 extending parallel to the Y1 direction. A bridge 34 of the U-shaped element 31 connecting the legs 32 is provided with cams that detachably engage the U-shaped recesses 21 in the flanges 20 of the Y-slide 13 A slide 35 can be moved over the straight guide 33 in and opposite to a direction indicated by arrow Y2. The arrow Y2 extends parallel to the arrow Y1 but is oppositely oriented. Attached to the Y carriage 35 is a vertically extending straight guide 36 over which a Z carriage 37 is movable in and opposite to a direction indicated by arrow Z2. Arrow Z2 is parallel to arrow Z1 but is oppositely oriented. The Z carriage 37 is provided with a rigidly connected X carriage 38 in which a straight guide 39 is movable in and opposite to a direction indicated by arrow X2. The arrow X2 is parallel to the arrow XI but is oppositely oriented. One end of the straight guide 39 is provided with a vertically extending flange 40 and a pin 41 attached to the end of the flange remote from the straight guide 39. The pin 41 is provided on one side remote from the flange 40 with a steel ball 42.

De werking van de inrichting 1 is als volgt. Op het 30 hoofd van een te behandelen patiënt wordt de ring 17 bevestigd waarna de patiënt in een computertomografie(CT)inrichting wordt gebracht waarin een inwendig beeld van de hersenen in het hoofd wordt vervaardigd. Bij het vervaardigen van dit beeld worden tevens de markeringen 18 van de ring 17 waargenomen zodat aan de hand van het beeld de positie van de te behandelen 35 tumor ten opzichte van de ring 17 kan worden bepaald. Het bepalen van de positie van de te behandelen tumor ten opzichte van de ring 17 kan ook op andere op zich bekende wijzen worden uitgevoerd.The operation of the device 1 is as follows. The ring 17 is attached to the head of a patient to be treated, after which the patient is placed in a computed tomography (CT) device in which an internal image of the brain in the head is produced. During the production of this image, the markings 18 of the ring 17 are also observed, so that the position of the tumor to be treated relative to the ring 17 can be determined from the image. Determining the position of the tumor to be treated with respect to the ring 17 can also be carried out in other ways known per se.

1005687 71005687 7

Aan de hand van de positie van de tumor ten opzichte van de ring 17, worden de gewenste posities van de X-, Y-, Z-sledes 11, 12, 13 bepaald. De in te stellen posities dienen zodanig te zijn dat bij een op de slede 13 bevestigde ring 17 de tumor in het isocentrum C is 5 gelegen. Nadat de gewenste instellingen van de sledes 11, 12, 13 zijn bepaald wordt met behulp van de respectievelijke bedieningsknop 14, 15, 16 de gewenste instelling ingesteld. De ring 17 en de met de ring verbonden patiënt bevindt zich hierbij nog niet in de inrichting 1.The desired positions of the X, Y, Z slides 11, 12, 13 are determined on the basis of the position of the tumor relative to the ring 17. The positions to be adjusted should be such that in a ring 17 mounted on the carriage 13, the tumor is located in the isocenter C. After the desired settings of the slides 11, 12, 13 have been determined, the desired setting is set with the aid of the respective operating button 14, 15, 16. The ring 17 and the patient connected to the ring are not yet in the device 1.

Na of voor het instellen van de sledes 11, 12, 13 wordt 10 de controle-inrichting 30 op de Y-slede 13 geplaatst waarbij de aan het been 34 voorziene nokken in aangrijping worden gebracht met de U-vormige uitsparingen 21 in de flens 20 van de slede 13. Met behulp van de in de uitsparingen 20 aangrijpende nokken wordt een reproduceerbare bevestiging van de controle-inrichting 30 met de slede 13 verkregen. Nadat de sledes 15 11, 12, 13 op de gewenste posities zijn ingesteld worden de sledes 35, 37, en de rechtgeleiding 39 in tegengestelde richtingen X2, Y2, Z2 verplaatst over een afstand die in grootte gelijk is aan de afstand waarover de sledes 11, 12, 13 in de respectievelijke richtingen XI, Yl, Z1 zijn verplaatst.After or before adjusting the slides 11, 12, 13, the control device 30 is placed on the Y-slide 13 whereby the cams provided on the leg 34 are engaged with the U-shaped recesses 21 in the flange 20 of the carriage 13. By means of the cams engaging in the recesses 20, a reproducible attachment of the control device 30 to the carriage 13 is obtained. After the slides 15, 11, 12, 13 are set to the desired positions, the slides 35, 37, and the straight guide 39 are moved in opposite directions X2, Y2, Z2 by a distance equal in magnitude to the distance over which the slides 11 , 12, 13 have been moved in the directions X1, Y1, Z1, respectively.

20 Indien de verplaatsingen van de sledes van de verplaatsingsinrichting 10 en de controle-inrichting 30 correct zijn uitgevoerd, er geen mechanische spelingen of mankementen in de betreffende inrichtingen zijn opgetreden etc. zal de via de plaat 40 en de stift 41 met de rechtgeleiding 39 verbonden bal 42 zich in het isocentrum C 25 bevinden.20 If the displacements of the slides of the displacement device 10 and the control device 30 have been carried out correctly, no mechanical clearances or defects have occurred in the relevant devices, etc., the plate 40 and the pin 41 will be connected to the straight guide 39 ball 42 is located in the isocenter C 25.

Vervolgens wordt op de plaat 27 een voor een stralingsbundel gevoelige film gelegd waarna een stralingsbundel 19 wordt uitgezonden die door het isocentrum C gaat. Door de stralingsbundel 19 wordt de voor stralingsbundels gevoelige laag 27 belicht waardoor een 30 afbeelding van de bal 42 wordt verkregen. Vervolgens wordt de arm 5 om de zwenkas 6 verzwenkt waarna wederom een schaduwbeeld van de bal 42 wordt vervaardigd. Indien gewenst kunnen daarna nog enkele afbeeldingen worden gemaakt, waarbij de arm 5 telkens ten opzichte van de zwenkas 6 wordt verzwenkt. Indien op alle foto's eenzelfde afbeelding van de bal 42 35 zichtbaar is is dit een indicatie dat de bal 42 zich in het isocentrum C bevindt. Indien de foto’s niet identiek zijn is dit een indicatie dat de bal 42 ten gevolge van nader te onderzoeken fouten of mankementen zich niet in het isocentrum C bevindt. In dit geval kan de patiënt nog niet 1005687 8 worden behandeld en zal eerst een verklaring moeten worden gezocht voor de van de verwachte positie afwijkende werkelijke positie van de bal 42.Subsequently, a radiation beam-sensitive film is placed on the plate 27, after which a radiation beam 19 is transmitted which passes through the isocenter C. The radiation beam 19 exposes the radiation beam-sensitive layer 27, so that an image of the ball 42 is obtained. The arm 5 is then pivoted about the pivot axis 6, after which a shadow image of the ball 42 is again produced. If desired, a few more pictures can then be made, in which the arm 5 is pivoted relative to the pivot axis 6. If the same image of the ball 42 is visible on all photos, this is an indication that the ball 42 is located in the isocenter C. If the photos are not identical, this is an indication that the ball 42, as a result of errors or defects to be investigated, is not located in the isocenter C. In this case, the patient cannot yet be treated 1005687 8 and an explanation must first be sought for the actual position of the ball 42 which deviates from the expected position.

Indien de bal 42 zich in het isocentrum C bevindt, wordt de controle-inrichting 30 van de slede 13 verwijderd waarna de patiënt 5 op de behandel tafel 3 kan plaatsnemen en de aan het hoofd van de patiënt bevestigde ring 17 met de slede 13 wordt verbonden. De in het hoofd van de patiënt aanwezige tumor bevindt zich hierdoor automatisch in het isocentrum C. Vervolgens kan de behandeling met stralingsbundels 19 worden uitgevoerd.If the ball 42 is in the isocenter C, the control device 30 is removed from the carriage 13, after which the patient 5 can sit on the treatment table 3 and the ring 17 attached to the patient's head is connected to the carriage 13 . As a result, the tumor present in the head of the patient is automatically located in the isocenter C. Thereafter, treatment with radiation beams 19 can be carried out.

10 Indien twijfels bestaan over de positioneringsnauwkeu- righeden van de sledes 11, 12, 13 kan met behulp van de nulpuntverificatie-inrichting 22 een relatief eenvoudige controle worden uitgevoerd. Hiertoe wordt de plaat 23 aan de slede 13 bevestigd. Met behulp van de bedieningsknoppen 14, 15, 16 worden de respectievelijke sledes 11, 12, 13 in de 15 nulpositie gebracht. Indien de sledes 11, 12, 13 naar behoren functioneren zal de bal 25 die via de stift 24 met de plaat 23 is verbonden zich in het isocentrum C bevinden. Met behulp van een aantal afbeeldingen die op plaat 27 worden gemaakt bij een aantal verschillende standen van de arm 5 kan de positie van de bal 25 ten opzichte van het isocentrum worden 20 gecontroleerd. Het gebruik van de nulpuntverificatie-inrichting 22 kan bijvoorbeeld plaatsvinden indien bij toepassing van de controle-inrichting 30 een afwijking wordt gevonden tussen de verwachte en werkelijke positie van de bal 42 ten opzichte van het isocentrum of instelling van het nulpunt.If there are doubts about the positioning accuracy of the slides 11, 12, 13, a relatively simple check can be carried out with the aid of the zero point verification device 22. For this purpose, the plate 23 is attached to the carriage 13. Using the operating buttons 14, 15, 16, the respective slides 11, 12, 13 are brought into the zero position. If the slides 11, 12, 13 function properly, the ball 25 connected to the plate 23 via the pin 24 will be located in the isocenter C. Using a number of images taken on plate 27 at a number of different positions of the arm 5, the position of the ball 25 with respect to the isocenter can be checked. The use of the zero point verification device 22 can take place, for example, if, when using the checking device 30, a deviation is found between the expected and actual position of the ball 42 with respect to the isocenter or setting of the zero point.

25 De sledes van de basisinrichting 10 en de controle- inrichting 30 kunnen zijn voorzien van elektronische, digitale uitlees-units. De sledes kunnen zijn voorzien van elektrische aandrijvingen met behulp waarvan de in te stellen verplaatsingen kunnen worden uitgevoerd. De sledes kunnen echter ook handmatig worden ingesteld.The slides of the basic device 10 and the control device 30 may be provided with electronic digital readout units. The slides can be provided with electric drives with which the displacements to be adjusted can be performed. However, the slides can also be adjusted manually.

30 Het is uiteraard ook mogelijk om de inrichting toe te passen voor het bestralen van andere delen in het lichaam.It is of course also possible to use the device for irradiating other parts in the body.

Het is ook mogelijk om de controle-inrichting te gebruiken bij andere werkbladen waarvan de ingestelde positie dient te worden geverifieerd, bijvoorbeeld voor het bewerken van een voorwerp met 35 een laser.It is also possible to use the control device with other worktops whose set position has to be verified, for example for processing an object with a laser.

10056871005687

Claims (6)

1. Werkwijze voor het verifiëren van een positie van een met behulp van een verplaatsingsinrichting over een vooraf bepaalde afstand verplaatst werkblad, waarbij een referentie-element omvattende controle-5 inrichting losneembaar met het werkblad wordt gekoppeld, waarna de positie van het referentie-element wordt bepaald en wordt vergeleken met de verwachte positie van het referentie-element, met het kenmerk, dat de controle-inrichting is voorzien van een losneembaar met het werkblad koppelbare drager ten opzichte waarvan het referentie-element verplaatsbaar 10 is, waarbij alvorens de positie van het referentie-element wordt bepaald, het referentie-element ten opzichte van de drager wordt verplaatst over een controle-afstand die in grootte gelijk, in richting tegengesteld is aan de afstand waarover het werkblad met behulp van de verplaatsingsinrichting is verplaatst.Method for verifying a position of a worktop moved by a displacing device over a predetermined distance, wherein a reference element comprising control device is releasably coupled to the worktop, after which the position of the reference element is determined and compared with the expected position of the reference element, characterized in that the control device is provided with a support which can be releasably coupled to the worktop, with respect to which the reference element is movable, wherein before the position of the reference element is determined, the reference element relative to the carrier is displaced by a control distance equal in magnitude, in opposite direction to the distance over which the worktop has been displaced with the aid of the displacement device. 2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat met behulp van de verplaatsingsinrichting het werkblad over een vooraf bepaalde afstand in drie dwars op elkaar uitstrekkende richtingen wordt verplaatst, waarbij het referentie-element ten opzichte van de drager in tegengestelde richtingen wordt verplaatst.Method according to claim 1, characterized in that with the aid of the displacement device the worktop is displaced over a predetermined distance in three transverse directions, the reference element being displaced in opposite directions relative to the carrier. 3. Samenstel geschikt voor toepassing van de werkwijze volgens een der voorgaande conclusies, welk samenstel is voorzien van een met behulp van een verplaatsingsinrichting verplaatsbaar werkblad en een referentie-element omvattende controle-inrichting, waarbij het werkblad in drie, dwars op elkaar uitstrekkende hoofdrichtingen verplaatsbaar is, 25 met het kenmerk, dat de controle-inrichting is voorzien van een losneembaar met het werkblad koppelbare drager, waarbij het referentie-element ten opzichte van de drager in de drie hoofdrichtingen verplaatsbaar is.Assembly suitable for application of the method according to any one of the preceding claims, which assembly comprises a worktop movable with the aid of a displacement device and a control device comprising a reference element, wherein the worktop is movable in three main directions extending transversely to each other is characterized in that the control device is provided with a support which can be releasably coupled to the worktop, the reference element being displaceable relative to the support in the three main directions. 4. Samenstel volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de controle-inrichting is voorzien van drie rechtgeleidingen die zich bij 30 een met het werkblad gekoppelde drager evenwijdig uitstrekken aan de hoofdrichtingen, waarbij een eerste rechtgeleiding ten opzichte van de drager verschuifbaar is in een eerste hoofdrichting, een tweede rechtgeleiding ten opzichte van de eerste rechtgeleiding verschuifbaar is in een dwars op de eerste hoofdrichting uitstrekkende tweede 35 hoofdrichting en een derde rechtgeleiding ten opzichte van de tweede rechtgeleiding verschuifbaar is in een dwars op de eerste en tweede hoofdrichtingen uitstrekkende derde hoofdrichting, waarbij het referentie-element star is verbonden met de derde rechtgeleiding. 10056874. Assembly as claimed in claim 3, characterized in that the control device is provided with three straight guides which extend parallel to the main directions in a carrier coupled to the worktop, wherein a first straight guide is slidable relative to the carrier in a first main direction, a second straight guide is slidable with respect to the first straight guide in a second main direction extending transversely of the first main direction and a third straight guide with respect to the second straight guide is slidable in a third main direction extending transversely of the first and second main directions, the reference element being rigidly connected to the third straight guide. 1005687 5. Stereotactische radiochirurgieinrichting voorzien van een samenstel volgens conclusie 3 of 4, waarbij de stereotactische radiochirurgieinrichting verder is voorzien van een om een zwenkas zwenkbare, een stralingsbundel richtende arm, welke stralingsbundel dwars 5 op de zwenkas is gericht en de zwenkas in een isocentrum snijdt, met het kenmerk, dat bij een over een afstand verplaatst werkblad en een over een even grote, in richting tegengestelde afstand verplaatst referentie-element, het referentie-element in het isocentrum is gelegen.A stereotactic radiosurgery device provided with an assembly according to claim 3 or 4, wherein the stereotactic radiosurgery device further comprises an arm pivoting about a pivot axis, a radiation beam pointing, which radiation beam is directed transverse to the pivot axis and cuts the pivot axis in an isocenter, characterized in that in the case of a worktop displaced by a distance and a reference element displaced by an equal distance in opposite direction, the reference element is located in the isocenter. 6. Controle-inrichting volgens conclusie 4. 1005687Control device according to claim 4, 1005687