NL8600711A - Chirurgisch roentgenonderzoekapparaat. - Google Patents

Description

-· *·=>'. „ r ί

PHN tl.688 T

N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat.

De uitvinding heeft betrekking op een chirurgisch röntgenonderzoekapparaat voorzien van een röntgenbron en röntgenbeelddetektor die tegenover elkaar aan een C-boog zijn gekoppeld welke C-boog instelbaar aan een statief is gemonteerdr welk chirurgisch röntgenonderzoek-5 apparaat tevens een hierin geïntegreerde bedieningslessenaar bevat.

Een dergelijk chirurgisch röntgenonderzoekapparaat is bekend uit Diagnostic Imaging, augustus 1985, blz. 66-67. Het daar getoonde mobiele röntgenonderzoekapparaat bestaat uit een verrijdbaar statief en een monitorwagen. Het statief bevat een röntgenbron en een röntgen-10 beelddetector die tegenover elkaar aan een C-boog zijn gekoppeld, en een bedieningslessenaar welke de röntgenstraal- en beeldverwerkingsre-geling bevat. In de monitorwagen bevinden zich monitoren en beeldver-werkingsapparatuur. Het is bekend dat ter positionering van een dergelijk statief ten opzichte van bijvoorbeeld een te onderzoeken patiënt, 15 een eerder genoemde C-boog on horizontale en verticale assen kan roteren en evenwijdig aan een horizontale en een verticale as kan transleren. Deze vrijheidsgraden van de C-boog maken het mogelijk can bijvoorbeeld een te onderzoeken patiënt zonder deze te verplaatsen, onder verschillende hoeken met röntgenstraling te doorstralen. Na detectie van 20 röntgenstralen door de röntgenbeelddetector en verwerking van signalen door de beeldverwerkingsapparatuur, wordt een bestraald deel van een lichaam met behulp van een monitor van de monitorwagen afgeheeld.

Een bezwaar van het bekende mobiel chirurgisch röntgenonderzoekapparaat is dat de bedieningslessenaar zo is gepositioneerd dat een 25 groot aantal gebruikers door hun verschillende lichaamslengten in een ergonomisch ongunstige houding het apparaat bedienen. Deze bediening omvat enerzijds de bediening van bijvoorbeeld knoppen aanwezig op de lessenaar en het aflezen van de symbolen daarop en anderzijds de bediening van de C-boog en het statief door middel van bijvoorbeeld handgre-30 pen.

Het is het doel van de uitvinding een chirurgisch röntgenonderzoekapparaat te verschaffen met een voor een relatief groot aantal Q- j * i : j> ΡΗΝ 11.688 2 / ·φ ο gebruikers met verschillende lichaamslengten ergonomische bediening.

Een chirurgisch röntgenonderzoekapparaat van de in de aanhef vermelde soort heeft daartoe tot kenmerk dat onderlinge oriëntaties, afmetingen en posities van onderdelen van het apparaat en een rotatie-5 middelpunt van de C-boog aan een ergonomisch bepaalde positie van de bedieningslessenaar zijn aangepast. Wanneer uit ergonomische overwegingen de bedieningslessenaar wordt verhoogd, zal voor een goede toegankelijkheid tot bijvoorbeeld een te onderzoeken patiënt het röntgenonderzoekapparaat daaraan aangepast worden door bij een gebruikelijke 10 c-boogafmeting een C-boogslof (d.i. een slof waarmee de C-boog aan het statief is bevestigd) geschikt te maken voor een hogere positie van de C-boog hetzij door de straal van de C-boog te vergroten. Vergroting van de straal van de C-boog heeft consequenties enerzijds voor de afstand van een objectcentrum van een te onderzoeken object tot de röntgen- ie beeldversterker en anderzijds voor de afstand van dit centrum tot rota-tiemiddelpunt van de C-boog. Het rotatiemiddelpunt van de C-boog is hier het middelpunt van rotatie bij een zogenaamde orbitale beweging, dit is een rotatiebeweging van de C-boog in zijn vlak. Minimalisatie van de eerste afstand vermindert vervormingen in een beeld van het ob- 20 ject en resulteert m een gewenste minimale geometrische vergroting.

Minimalisatie van de tweede afstand voorkomt dat bij draaiing van de C-boog om het rotatiemiddelpunt, het object uit het centrum van een door de röntgenbron uitgezonden stralenbundel komt te liggen. Wanneer de straal van de C-boog vergroot wordt, verandert tevens de positie van 25 het massamiddelpunt van het geheel van röntgenbron, röntgenbeeldver- sterker en C-boog. Deze positie is belangrijk omdat het gewenst is een chirurgisch röntgenonderzoekapparaat met de hand te kunnen bedienen.

Deze bediening omvat in het bijzonder het transleren en roteren van de C-boog.

30

Een uitvoeringsvorm van een chirurgisch röntgenonderzoekapparaat volgens de uitvinding waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat heeft het kenmerk dat een afstand tussen een ob- · jectcentrum en een rotatiemiddelpunt van de C-boog in het interval 80-100 mm ligt. Bij de in bedrijf zijn van het apparaat twee belang-35 rijkste standen daarvan, te weten röntgenbron en röntgenbeeldversterker bij de orbitale beweging verticaal dan wel horizontaal in eikaars verlengde zal het objectcentrum nu binnen redelijke grenzen nabij het Λ «"* *\ -rn j . -¾ j i m PHN 11.688 3 snijpunt van met betrekking tot <3eze standen verschillende stralenbundels liggen. Het zij hier vermeld dat het objectcentrum hier is gedefinieerd als een snijpunt van centrale stralen van röntgenbundels bij respektievelijk eerder genoemde verticale en horizontale stand.

5 Een verdere uitvoeringsvorm van een chirurgisch röntgenonder- zoekapparaat volgens de uitvinding waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, heeft het kenmerk dat een C-boog een uitwendige respektievelijk een inwendige straal heeft van ongeveer 557 mm respektievelijk ongeveer 462 mm en ter balancering de röntgenbron, 10 de röntgenbeelddetector en/of de C-boog is verzwaard en dat de afstand van het massamiddelpunt van het geheel van röntgenbron, röntgenbeelddetector en C-boog tot het snijpunt van rotatie-assen van de C-boog is geminimaliseerd. Hierdoor is het mogelijk met relatief weinig kracht de C-boog volgens zijn vrijheidsgraden te bewegen.

15 Een verdere uitvoeringsvorm van een chirurgisch röntgenonder- zoekapparaat volgens de uitvinding waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, heeft het kenmerk dat de afstand van de focus van de röntgenbron tot een draagvloer voor de apparatuur is geminimaliseerd. Dit maakt het mogelijk de röntgenbron relatief gemakkelijk 25 onder bijvoorbeeld een patiëntentafel te plaatsen.

Een verdere uitvoeringsvorm van een chirurgisch röntgenonder-zoekapparaat volgens de uitvinding waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, heeft het kenmerk dat de bedieningsles-senaar verscheidene segmenten bevat die ieder met een bedieningsfunctie 25 corresponderen. Dit vergroot de overzichtelijkheid van de bedienings-lessenaar en bevordert een ergonomische bediening van het apparaat.

Een verdere uitvoeringsvorm van een mobiel chirurgisch rönt-genonderzoekapparaat waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, heeft het kenmerk dat de segmenten ieder althans ge-5° deeltelijk losneembaar zijn. Hierdoor bevat een bedieningslessenaar precies zoveel segmenten, dat wil zeggen bedieningsfuncties, als een gebruiker wenst, hetgeen wederom de overzichtelijkheid van de bedieningslessenaar vergroot en de ergonomische bediening van het apparaat bevordert.

35

De uitvinding zal verder worden toegelicht aan de hand van een in figuur 1 en figuur 2 gedeeltelijk weergegeven mobiel röntgenon-derzoekapparaat en een in figuur 3 weergegeven bedieningslessenaar.

PHN 11.688 4 2- ¢1

In figuur 1 onderscheidt men een verrijdbaar statief 1, een bedieningslessenaar 2 met handgreep 3 en een C-boogarm 4 met hendels 5. Met stippellijnen is de hoogste stand van de C-boogarm 4 weergegeven in geval een daaraan verbonden C-boog 8 met röntgenbron 9 en röntgen-5 beeldversterker 10 welke een 9 inch buis bevat, in verticale richting maximaal is getransleerd. Bij een voor bekende röntgenonderzoekappara-ten gebruikelijke afstand a - 75 cm neemt een man 6 met een lichaamslengte van 184 cm bij bediening van het apparaat een ergonomisch zeer ongunstige houding aan. Wanneer de C-boogarm zich in de hoogste positie W bevindt (gestippelde lijnen), kan de man 6 zelfs zijn hoofd stoten. Bij de afstand a = 75 cm is de houding van een vrouw 7 met een lichaamslengte van 151 cm min of meer aanvaardbaar.

In figuur 2 is een gedeelte van een röntgenonderzoekapparaat getekend waarbij de verwijzingscijfers corresponderen met die van fi-'5 guur 1. Door de bedieningslessenaar 2 op een ergonomisch bepaalde hoogte te plaatsen (a = 90 cm), is de houding van een man 6 met een lich aamslengte van 185 cm ergonomisch verantwoord. Ook een vrouw met een lichaamslengte van 151 cm (niet getekend) zou in een ergonomisch aanvaardbare positie het apparaat bedienen. Het verhogen van de bedien- 20 mgslessenaar maakt noodzakelijk, wil bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de hendels aan de C-boogarm optimaal blijven, dat de hendels aan de hoogte worden aangepast. Dit laatste heeft tot gevolg dat hetzij de C-boogarm bij eenzelfde C-boog langer hetzij de C-boog bij eenzelfde C- boogarm groter dient te worden. Bijzonder voordelig blijkt te zijn de 25 C-boog uit te voeren met een uitwendige respektievelijk inwendige straal van 557 mm respektievelijk 462 mm. In dat geval ligt de afstand tussen een objectcentrum en het rotatiemiddelpunt van de C-boog in het interval 80-100 mm. Wanneer de C-boog groter gemaakt wordt, kan het apparaat in onbalans raken. Ter balancering kan de röntgenbron, röntgen-30 beelddetector en/of de C-boog verzwaard worden. Bijvoorbeeld door het aanbrengen van lood aan de röntgenbeelddetector kan het geheel weer in balans gebracht worden.

In figuur 3 is een bedieningslessenaar 1 met handgrepen 2 getekend. De bedieningslessenaar is zo uitgevoerd dat elk der delen 1a, 35 1b en 1c corresponderen met een bedieningsfunctie of een verzameling bedieningsfuncties die logisch bij elkaar horen, zoals bijvoorbeeld C-boog beweging, röntgendosisregeling etc.

^ λ ·* ^ * .

Claims (6)

1. Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat voorzien van een rönt-genbron en een röntgenbeelddetector die tegenover elkaar aan een C-boog zijn gekoppeld welke C-boog instelbaar aan een statief is gemonteerd, welk chirurgisch röntgenonderzoekapparaat tevens een hierin geïnte- 5 greerde bedieningslessenaar bevat met het kenmerk dat onderlinge oriëntaties, afmetingen en posities van onderdelen van het apparaat en een rotatiemiddelpunt van de C-boog aan een ergonomisch bepaalde positie van de bedieningslessenaar zijn aangepast.

2. Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 1 waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, met het kenmerk dat. een afstand tussen een objectcentrum en een rotatiemiddelpunt van de C-boog in een interval van ongeveer 80-100 mm. ligt.

3. Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 1 of ‘5 2, waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare 9 inch buis bevat, met het kenmerk dat een C-boog een uitwendige respektievelijk inwendige straal heeft van ongeveer 557 mm respektievelijk ongeveer 462 mm en ter balancering de röntgenbron, de röntgenbeelddetector en/of de C-boog is verzwaard en dat de afstand van het massamiddelpunt van het geheel van 20 rontgenbron, röntgenbeelddetector en C-boog tot het snijpunt van rotatie-assen van de C-boog is geminimaliseerd.

4. Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 1,2 of 3 waarbij de röntgenbeelddetektor een losneembare 9 inch buis bevat, met het kenmerk dat de afstand tussen de focus van de röntgenbron en 25 een draagvloer voor de apparatuur in een interval van ongeveer 250-350 mm ligt.

5. Chirugisch röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 1,2,3 of 4 waarbij de röntgenbeelddetector een losneembare9 inch buis bevat, met het kenmerk dat de bedieningslessenaar verscheidene segmenten bevat 30 die ieder met een bedieningsfunctie corresponderen.

6. Chirurgisch röntgenonderzoekapparaat volgens conclusie 5 met het kenmerk dat van de segmenten althans een gedeelte afzonderlijk losneembaar is. 35 T* . i i «